در دنیای امروزی که رقابت در بازارهای مختلف به شدت افزایش یافته است، مدیریت مالی به عنوان یکی از عوامل اساسی برای بقا و رشد سازمانها و شرکتها اهمیت بیشتری پیدا کرده است. مدیریت مالی به مدیران اجازه میدهد تا منابع مالی را به بهترین شکل ممکن تخصیص دهند. با توجه به اهمیت مدیریت مالی، در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری قصد داریم به تعریف مدیریت مالی بپردازیم. با ما همراه باشید.
مدیریت مالی چیست؟
مدیریت مالی به عنوان یک بخش اساسی از هر سازمان یا شرکت، فرآیندی است که برنامهریزی، کنترل و نظارت بر منابع مالی سازمان را شامل میشود. مدیریت مالی به زبان ساده مجموعهای از فعالیتها و رویکردهایی است که به منظور بهینهسازی استفاده از منابع مالی سازمان و دستیابی به اهداف مالی و عملکرد سازمانی مشخص انجام میشود.
مدیر مالی کیست؟
حال که با مدیریت مالی آشنا شدید، باید بدانید که این وظایف مهم بر عهده، مدیر مالی است. مدیر مالی نقش اساسی در مدیریت منابع مالی و ایجاد ارزش برای سازمان و همچنین مسئولیتهای متعددی از جمله برنامهریزی، کنترل، تصمیمگیری و ارتباطات را بر عهده دارد.
وظایف مدیریت مالی
- برنامهریزی مالی: شامل تخصیص منابع مالی بین فعالیتهای مختلف سازمان است. این شامل برآوردن نیازهای مالی آینده، تعیین منابع مالی مورد نیاز برای پروژهها و فعالیتهای آینده و تعیین استراتژیهای مالی برای رسیدن به اهداف سازمان است.
- کنترل مالی: این عملکرد شامل مکانیزمها و فرآیندهایی است که برای اطمینان از اینکه فعالیتها و عملیات مالی سازمان با استراتژیها و استانداردهای تعیین شده مطابقت دارند، استفاده میشود. این شامل برنامه ریزی برای بودجه، کنترل هزینهها، ارزیابی عملکرد مالی و ایجاد گزارشهای مالی است.
- تصمیمگیری مالی: مدیران مالی مسئولیت تصمیمگیری در مورد سرمایهگذاریها، تأمین منابع مالی، مدیریت ریسک مالی و تعیین سیاستهای مالی سازمان را بر عهده دارند. این شامل تصمیمگیری در مورد سرمایهگذاری در پروژههای جدید، استفاده از منابع مالی خارجی و تصمیمگیری در مورد توزیع سود و سودآوری سازمان است.
انواع مدیریت مالی
مدیریت مالی به منظور بهبود کارایی و عملکرد مالی سازمانها طراحی شده است. مدیریت مالی در هر سازمان براساس شرایط، انواع مختلفی دارد.
- مدیریت مالی سنتی: این رویکرد معمولاً بر مفاهیم مالی سنتی مانند بودجهریزی، حسابداری مدیریتی و تحلیل مالی تمرکز دارد.
- مدیریت مالی استراتژیک: در این رویکرد، مدیریت مالی با استراتژیهای کلان سازمان هماهنگ میشود و تلاش میکند تا منابع مالی سازمان به بهترین شکل ممکن تخصیص یابند.
- مدیریت مالی مبتنی بر ریسک: این رویکرد به مدیریت و کنترل ریسکهای مالی متمرکز است و تلاش میکند تا سازمانها را از تأثیرات منفی ریسکهای مالی محافظت کند.
- مدیریت مالی بینالمللی: این رویکرد مدیریت مالی با چالشها و فرصتهای مالی بینالمللی مواجه میشود.
اهداف مدیریت مـالی
مدیریت مالی از دهه 90 در دانشگاهها تدریس شده و جزو بخش های مهم هر سازمان به شمار میرود. اهداف مدیریت مالی شامل موارد زیر میشود:
- حفظ و بهبود وضعیت مالی: یکی از اهداف اصلی مدیریت مالی حفظ و بهبود سلامت مالی سازمان است. این شامل تضمین پرداخت بدهیها، مدیریت بهرهها و سایر هزینهها، و ایجاد سودآوری است.
- بهینهسازی تخصیص منابع مالی: اهداف مدیریت مالی شامل بهینهسازی تخصیص منابع مالی بین مختلف اجزای سازمان میشود، بهطوریکه منابع به بهترین شکل ممکن استفاده شود و به دستیابی به اهداف سازمان کمک کند.
- مدیریت ریسک مالی: یکی از وظایف اساسی مدیریت مالی، مدیریت ریسکهای مالی است. این شامل شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسکهای مختلف مالی مانند ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و ریسک اعتباری میشود.
- حفظ تعادل مالی: مدیریت مالی باید تعادل مالی را بین دو منبع اصلی تأمین مالی و سرمایه را حفظ کند.
- تامین منابع مالی: مدیریت مالی مسئول تأمین منابع مالی مورد نیاز سازمان است، این شامل استفاده از منابع داخلی مانند سود، فروش سهام، و همچنین منابع خارجی مانند وامها و اعتبارات است.
- توسعه استراتژیهای مالی: مدیریت مالی نقش مهمی در تعیین و ارزیابی استراتژیهای مالی سازمان ایفا میکند، زیرا این استراتژیها باید با منابع مالی سازگار باشند و تأثیرات مالی آنها مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.
این اهداف تنها یک تجزیه و تحلیل کلی از اهداف مدیریت مالی هستند و بستگی به نوع و ساختار سازمان، اهداف مالی ممکن است متفاوت باشند.
تفاوت مدیریت مالی و حسابداری
حسابداری و مدیریت مالی دو حوزه مهم و متفاوت در حوزه مالی سازمانها هستند که هر یک وظایف و مسئولیتهای خاص خود را دارند. بازنگری و ثبت رویدادهای مالی، تهیه و تجزیه گزارشات مالی از جمله وظایف حسابداری و تصمیم گیری مالی، مدیریت ریسک، برنامه ریزی و کنترل مالی ا زجمله وظایف مدیریت مالی است.
در واقع، حسابداری بیشتر به ثبت و گزارش رویدادهای مالی تمرکز دارد، در حالی که وظایف مدیریت مالی شامل برنامهریزی، کنترل و تصمیمگیریهای مالی برای دستیابی به اهداف سازمان میشود. این دو حوزه معمولاً با هم همکاری میکنند و اطلاعات حسابداری به عنوان ورودی برای فعالیتهای مدیریت مالی استفاده میشود.
بهترین کتابهای مدیریت مالی
مطالعه کتابهای مدیریت مالی میتواند برای دستیابی به اهداف مالی شخصی و حرفهای کمکتان کند و دانش و مهارتهای لازم برای موفقیت در زمینه مالی را به شما ارائه دهد. در ادامه به معرفی بهترین کتاب های حوزه مدیریت مالی می پردازیم:
1- کتاب مدیریت مالی: ترجمه حمید اسلامیان و مجید کرمی
2- رسیدن به استقلال مالی: قلم برایان تریسی
3- شیوههای رهبری برای نسل جدید استیو جابز: قلم جی الیوت
4- هنر شفاف اندیشیدن: به قلم رولف دوبلی
