افشای اطلاعات الف و ب در بورس و تاثیر آن بر قیمت سهام

افشای اطلاعات به انتشار به‌موقع تمام اطلاعات مربوط به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس گفته می‌شود که ممکن است بر تصمیم سرمایه‌گذاران تأثیر بگذارد. عدم انتشار به موقع اطلاعات باعث ایجاد رانت یا شایعه می‌شود.

این اخبار، داده‌ها و جزئیات عملیاتی مثبت و منفی را نشان می‌دهد که بر معاملات تأثیر می‌گذارد. تحلیل‌گران بازار مالی هر روز اخبار شرکت‌ها را دنبال می‌کنند تا از روند رشد یا زیان شرکت‌ها با خبر شوند. با توجه به اهمیت انتشار اطلاعات می‌خواهیم به سوالاتی همچون «افشای الف چیست؟»، «افشای ب چیست؟» و چه اطلاعاتی در این گروه‌ها منتشر می‌شود را پاسخ دهیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

قوانین انتشار اطلاعات در بورس

از آنجایی که افشای اطلاعات از اهمیت بسزایی برخوردار است، سازمان بورس اوراق بهادار طبق چند ماده و تبصره قوانین آن را به تصویب رساند. تمام شرکت‌های بورسی موظف به اجرای این قوانین هستند.

طبق ماده 7 و 45 و بندهای 11 و 18 قانون بازار اوراق بهادار، قانون افشای اطلاعات در سه فصل، 21 ماده و 9 تبصره در تاریخ 1386/5/3 توسط هیئت‌مدیره سازمان بورس اوراق بهادار تهران به تصویب رسید.

افشای اطلاعات شامل موارد مرتبط با وضعیت مالی شرکت، اطلاعات با اهمیت مانند عقد قرارداد جدید، تحصیل یا واگذاری سهام، تغییر مدیرعامل شرکت و... است. مثبت یا منفی بودن این اطلاعات تاثیری بر زمان افشای آن ندارد.

تأثیری که افشای اطلاعات بر روند قیمت سهم خواهد داشت بستگی به اهمیت آن دارد. به طور کلی افشای اطلاعات در کوتاه مدت بر روند قیمت سهام تاثیرگذار است. مگر اینکه اطلاعات بر سودآوری شرکت تاثیرگذار باشد و در بلندمدت تاثیر خود را نشان دهد.

مراحل کسب اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها

گاهی رخ می‌دهد که سهم از نظر تکنیکال شرایط خوبی دارد ولی به یکباره شاهد ریزش سهم هستیم. در این سوال پیش می‌آید که «چرا قیمت سهام کاهش یافت؟.»

این تغییر روند اگر بر اثر اخبار کلان اقتصادی نباشد، می‌تواند متاثر از افشای اطلاعات با اهمیت شرکت باشد. در اینجا اهمیت توجه به افشای اطلاعات خودش را نشان می‌دهد. افشای اطلاعات به دو دسته اطلاعات الف و ب تقسیم می‌شود. اطلاعات گروه «الف» به نسبت «ب» از اهمیت بیشتری برخوردار است. در ادامه به بررسی هر کدام از این دسته‌ها می‌پردازیم.

برای کسب اطلاعات با اهمیت شرکت‌های بورسی به روش زیر عمل کنید:

1- به سایت کدال به نشانی www.codal.ir مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سایت کدال به مقاله «کدال چیست و چگونه از سایت کدال استفاده کنیم؟» مراجعه کنید. 

2- در جستجوی اطلاعیه‌ها، نماد سهام مورد نظر را جست‌وجو کنید.

3- در قسمت نوع اطلاعیه، «افشای اطلاعات با اهمیت» را انتخاب کنید. سپس بر دکمه جست‌وجو کلیک کنید.

4- حال با توجه به عنوان اطلاعیه در نماد، آخرین اطلاعات را کسب کنید.

افشای اطلاعات الف شامل چه اطلاعاتی است؟

• تحصیل سهام سایر شرکت‌ها
  
• انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم
• تغییر سهام‌دار عمده
• هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
• اعلام اعسار یا ورشکستگی شرکت
• اعلام وقوع حوادث غیرمترقبه
• نتایج برگزاری مزایدات یا مناقصات
• کشف منابع و یا ذخایر قابل‌توجه
• نقل‌وانتقال دارایی‌های ثابت شرکت
• تغییر در برآوردهای حسابداری
• بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید
• تغییرات با اهمیت در عملکرد شرکت‌های تحت کنترل
• شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
• تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
• تأثیرات ناشی از تغییرات ارزی
• درخواست خروج از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس مربوطه
• کشف منابع و یا ذخایر قابل‌توجه
• تعدیلات سنواتی
• پذیرش یا انتقال اوراق در بازارهای بین‌المللی
• برگشت بیشتر از ۵ درصد از محصولات شرکت بر اساس مبلغ فروش آخرین سال مالی
• افشای اطلاعات با اهمیت مثل دریافت مجوز تغییر بیشتر از ۱۰ درصد در قیمت فروش محصولات یا خرید مواد اولیه

نمونه افشای اطلاعات «الف»

در تصویر زیر اطلاعیه افشای اطلاعات الف نماد «گنگين» را مشاهده می‌کنید:

همان‌طور که مشخص شده است شرکت با انتشار اطلاعیه، به سهام‌داران خود اطلاع داده است که 2 درصد سهام شرکت واگذار شده است.

شرح موضوع شامل شرايط شركت مقابل (بورسي، غير بورسي، خارجي و موضوع فعالیت آن)

با سلام و احترام به استحضار می رساند بر اساس صورتجلسه مورخ 1401/10/27 که بین سه شرکت جامدسازان آرمان، طلایه داران تجارت کاسپین و شرکت فرایند کمال پارسه ارزش(شرکای صاحب طلب واحد) برگزار گردیده و ازآنجا که شرکت های مذکور از مجموعه ای واحد(شامل 4 شخص حقوقی و یک شخص حقیقی)، دارای مطالبات بوده اند و آنان(هر پنج شخص)، پروژه در جریان ساخت ژله با کاربری خدماتی در 9 طبقه را مشروط به تکمیل برای تسویه بدهی خود به شرکای صاحب طلب معرفی نموده اند بر این اساس سه شرکت مذکور بر روی شرکت طلایه داران تجارت کاسپین به عنوان نماینده جهت پیگیری تسویه مطالبات خود توافق و آن شرکت طی نامه شماره 1111-ت ک-1 مورخ 1401/11/06 از شرکت اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان که یکی از شرکت های گروه مالی گردشگری بوده و به دلیل برخورداری از املاک تجاری پروژه میکامال (فاقد انباری در ساختار پروژه) می توانسته متقاضی بالقوه خرید این پروژه باشد درخواست خرید پروژه مذکور در قبال واگذاری دارایی های دیگری به دلیل برخورداری از امتیار مالکیت مستقل را ارائه و مطلوب نظر این بوده که این شرکت به عنوان بهترین گزینه برای خریدار این ملک دارای ظرفیت اقتصادی مناسب بوده و موضوع در جلسه مورخ 1401/11/12 شرکت نگین گردشگری ایرانیان مطرح و هیأت مدیره این شرکت مشروط به ساخت کامل پروژه توسط مالک فعلی ظرف مدت 22 ماه تا مرحله بهره برداری و اخذ پایان کار حداکثر ظرف مدت 24 ماه از تاریخ تکمیل و مسئولیت تضامنی بدهکاران و صاحب ملک برای پیگیری تا مرحله اتمام و اخذ پایانکار در قبال تهاتر ثمن آن از طریق واگذاری سهام شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان (از حیث بهره برداری دارای شرایط مشابه) به قیمت قابل تعیین توسط هیات کارشناسان رسمی دادگستری موافقت نمود. موضوع طی نامه شماره 022/201/376 مورخ 1401/11/20 توسط شرکت اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان به شرکای صاحب طلب اعلام و نماینده آن شرکت ها طی نامه 1143-ت ک-1 مورخ 1401/11/30 مراتب موافقت خود را در قبال واگذاری سهام شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان بر اساس قیمت قابل تعیین توسط هیأت کارشناسان رسمی دادگستری اعلام و هیأت مدیره شرکت اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان در تاریخ 1401/12/01 مقرر داشت نسبت به ارزیابی دو دارایی مذکور اقدام و طی نامه شماره 022/201/454 مورخ 1402/03/23 مراتب انجام معامله توسط شرکای صاحب طلب به عنوان نماینده شرکت اقتصادی نگین گردشگری ایرانیان تفویض اختیار و نهایتاً به موجب مصوبه روز جاری با واگذاری تعداد 61.809.694 سهم (معادل 2/06 درصد از کل سهام) شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان به ارزش 9.931.412.046.723 ريال با بهای تمام شده 2.521.093.798.872 ریال موافقت و با کسب مبلغ 7.407.845.860.091 ریال سود پس از کسر مالیات نقل و انتقال، نسبت به تهاتر (خرید) ثمن پروژه ژله اقدام و تنظیم و امضای قراردادهای مربوطه در دستور کار قرار گرفت.

افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب شامل چه اطلاعاتی است؟

پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود

تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده‌ی شرکت

دعاوی مهم مطروحه علیه شرکت

تصمیم هیئت‌مدیره برای بازخرید یا فروش سهام خزانه

دعاوی مهم مطروحه له یا علیه شرکت

برنامه انتشار اوراق بدهی

ایجاد یا منتفی شدن بدهی احتمالی

توثیق یا فک رهن دارایی‌ها

تغییر حسابرس

برگزاری مزایدات یا مناقصات

شرکت در مزایدات یا مناقصات

افشای اطلاعات با اهمیت مثل تصمیم هیئت‌مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه

افشای معاملات موضوع ماده‌ی ۱۲۹ اصلاحیه‌ی قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته

توثیق، مسدودکردن، آزادسازی یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهام‌دار عمده که عضو هیئت‌مدیره است.

نمونه افشای اطلاعات با اهمیت گروه «ب»

در تصویر زیر اطلاعیه افشای اطلاعات «ب» نماد «وآیند» را مشاهده می‌کنید. بانک آینده به انتشار خبر «گزارش تعیین قیمت سهام» پرداخته است.

افشای اطلاعات گروه ب خوب است یا بد

همان طور که گفته شد افشای اطلاعات به دو صورت الف و ب طبقه بندی می‌شود. اطلاعات هر گروه می‌تواند مثبت و منفی باشد. سهامدار باید تاثیر خبر منتشر شده را بر روی سهم در نظر بگیرد.

با توجه به دسته بندی‌های صورت گرفته اطلاعات منتشر شده در گروه الف از اهمیت بیشتری نسبت به ب برخوردار است اما نمی‌توان تاثیر اطلاعات گروه ب را نادیده گرفت.

علت تاخیر در انتشار اطلاعات

ناشر در شرایط زیر می‌توان اطلاعات را با تاخیر منتشر کند:

در صورتی که افشای فوری موجب عدم النفع یا زیان ناشر گردد

افشای فوری اطلاعات منجر به ایجاد مزایای قابل توجه برای شرکت‌های رقیب شود

در صورتی که ناشر در حال مذاکره و هنوز به تصمیم نهایی ختم نشده باشد.

موضوع قابل افشا متغیر باشد.

بازگشایی بعد از افشای اطلاعات گروه الف

پیش از افشای اطلاعات چه از نوع الف یا ب، نماد سهم شرکت در بورس متوقف خواهد شد و زمان بازگشایی بستگی به نوع اطلاعات قابل افشا دارد.

زمانی که اخبار اعلام شده از نوع الف باشد، معاملات سهم معمولاً به مدت یک روز کاری متوقف می‌شود. سپس بدون محدودیت دامنه نوسان، بازگشایی سهم صورت می‌گیرد. البته بازگشایی بدون دامنه نوسان همیشگی نیست اما حتماً تغییر در دامنه نوسان انجام خواهد شد.

هنگام بازگشایی حتماً باید معاملات سهم به تأیید ناظر بازار برسد در غیر این صورت تا دو روز کاری آینده بازگشایی انجام خواهد شد و اگر در روز دوم نیز تأییدیه ناظر صادر نشود (برای مثال حجم معاملات مشکوک باشد)، بر اساس 5 درصد نوسان نسبت به قیمت پایانی روز قبل از توقف نماد، بازگشایی صورت می‌گیرد.

بازگشایی بعد از افشای اطلاعات گروه ب

بازگشایی نماد پس از افشای اطلاعات «ب» با محدودیت دامنه نوسان و با حراج ناپیوسته همراه خواهد بود. در بازگشایی بعد از افشای اطلاعات «ب» نیز پس از کشف قیمت در حراج ناپیوسته، مجدد سهم به حالت ممنوع تبدیل می‌شود و در صورت تایید ناظر بازار، بازگشایی آن با اعمال دامنه 5 درصدی خواهد بود.

در غیر این صورت، با دامنه 5 درصد نوسان نسبت به قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی پیش از بسته شدن سهم، نماد باز و قابل معامله خواهد شد.

به طور خلاصه می‌توان گفت، بازگشایی نماد معاملاتی پس از افشای اطلاعات گروه «الف» با حراج پیوسته و اغلب بدون دامنه نوسان و بعد از افشای اطلاعات گروه «ب» با محدودیت دامنه نوسان و حراج ناپیوسته همراه خواهند شد.

مدت‌زمان بازگشایی بعد از افشای اطلاعات گروه ب به شرح زیر است:

ارسال اطلاعات با اهمیت نوع «ب» تا 90 دقیقه پیش از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود. سهم 60 دقیقه متوقف و در همان روز معاملاتی بازگشایی خواهد شد.

ارسال اطلاعات با اهمیت نوع «ب» در 90 دقیقه پیش از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود. بازگشایی سهم در روز معاملاتی بعد انجام خواهد شد.

ارسال اطلاعات در زمانی خارج از ساعت معاملاتی بازار باشد، بسته به اینکه سهم بورسی باشد یا فرابورسی زمان بازگشایی آن متفاوت خواهد بود.

سهم فرابورسی پیش از ساعت 11 همان روز معاملاتی و سهم بورسی، 90 دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی روز آینده بازگشایی خواهد شد.