گواهینامه‌های سازمان بورس به عنوان شواهد مهمی از تخصص و تجربه اعضای خود در زمینه‌های مالی و بازار سرمایه شناخته می‌شوند. این گواهینامه‌ها نشان دهنده تعهد به استانداردهای حرفه‌ای و اخلاقی در عرصه مالی و بورسی است.
افرادی که قصد دارند به صورت حرفه‌ای در بازار سرمایه فعالیت کنند، نیاز است که مدارک سازمان بورس را دریافت کنند. این مدارک حرفه ای بازار سرمایه شامل آزمون‌های اصول بازار سرمایه، معامله گری، تحلیلگری، مدیریت نهادها، ارزشیابی اوراق بهادار، مدیریت سبد و کارشناس عرضه و پذیرش می‌شود.
در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به معرفی گواهینامه های سازمان بورس می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
معرفی کامل گواهینامه های بازار سرمایه
در نگاه اول برای کسانی که تمایل چندانی به حضور حرفه ای و تخصصی در بازار سرمایه ندارند، نیازی به دریافت گواهینامه‌های مربوطه نیست اما برای تمام افرادی که می‌خواهند به شکل حرفه ای در بازار سرمایه فعالیت داشته باشند، اخذ گواهینامه‌های تخصصی بازار سرمایه لازم و ضروری است.
اهمیت این گواهینامه‌ها بسته به نوع فعالیت در بازار سرمایه تفاوت دارد. برای مثال کارگزاری‌ها، سبدگردان‌ها، کارشناسان بازار سرمایه، هلدینگ‌های مالی و صندوق‌های سرمایه گذاری که به شکل تخصصی و ویژه در بازار سرمایه فعالیت دارند، نیاز مهم و مبرمی به این نوع گواهینامه‌ها دارند.
بسیاری از معامله‌گران و تحلیلگران بازار نیز برای اثبات دانش فنی خود در جهت فعالیت در بازار سرمایه، می‌توانند در آزمون‌های مربوطه شرکت و گواهینامه دریافت کنند.
با دریافت گواهینامه‌های بازار سرمایه صلاحیت افراد حقیقی و حقوقی برای خدمات مالی، تخصصی و آموزشی در بازار سرمایه تأیید می‌شود. در ادامه به معرفی کامل این گواهینامه می‌پردازیم که بسته به نوع نیاز هر فرد تفاوت دارد.
مراحل ثبت نام آزمون گواهینامه حرفه ای بازار سرمایه
برای ثبت نام در آزمون گواهینامه بازار سرمایه و اطلاع از نحوه برگزاری آن مراحل زیر را طی کنید:
- وارد سایت testcenter.semedco.ir شوید.
- شماره تلفن همراه خود و کد امنیتی را وارد نمایید.
- کد ارسال شده به شماره همراه خود را وارد کنید.
- در بخش دسته بندی، آزمون خود را انتخاب کنید.
- نام مرکز آزمون که شرایط حضور را دارد، انتخاب نمایید.
- محدوده تاریخ برگزاری را مشخص کنید.
- جست‌وجو را انتخاب کنید.
- پس از انتخاب آزمون، هزینه آن را پرداخت نمایید.
گواهینامه‌های سازمان بورس
هفت آزمون در سازمان بورس برگزار می‌شود که هر فرد تنها می‌تواند هر ماه یک آزمون شرکت کند. تنها شرط شرکت در آزمون‌های حرفه‌ای بازار سرمایه، داشتن مدرک کارشناسی و داشتن سن بالای 18 سال است. در ادامه به معرفی و منابع آزمون‌ها می‌پردازیم.
1- گواهینامه اصول بازار سرمایه
در این گواهینامه هدف، شناخت و کسب دانش عمومی از مفاهیم و اصطلاحات پایه بازار سرمایه است. اطلاعاتی از قبیل میزان آشنایی با مقدمات اقتصادی، ابزارها و نهادهای بازار سرمایه، مفاهیم تحلیل و بررسی صورت‌های مالی و.. در اخذ این گواهینامه ضروری است.
دریافت این گواهینامه برای تمامی افراد با اطلاعات عمومی امکان‌پذیر است و چندان تخصصی نیست اما دریافت این گواهینامه برای تمامی گواهینامه‌های بعدی پیش نیاز و لازم خواهد بود. حد نصاب هر درس 35 درصد و میانگین کل آزمون 50 می‌باشد.
سرفصل‌هاس آزمون اصول بازار سرمایه به شرح زیر است:
فهم و تحلیل صورت‌های مالی (ضریب ۴)
مقدمات بازارها، ابزارها و نهادهای مالی (ضریب ۴)
مقدمات امور مالی شرکتی (ضریب ۴)
مقدماتی بر اقتصاد (ضریب ۳)
روشهای کمی مقدماتی (ضریب ۳)
اصول بازار سرمایه اسلامی و اخلاق حرفه‌ای (ضریب ۴)
مقررات اصول بازار سرمایه (ضریب ۴)
2- گواهینامه معامله‌گری بازار سرمایه
در بازار بورس، اجرای سفارشات و فراهم کردن بستری برای معامله‌گری در بورس، توسط کارگزاری‌های بورسی انجام می‌شود. به عنوان واسطه‌ای میان سرمایه‌گذاران و بازار بورس محسوب می‌شوند.
اخذ این گواهینامه به معنای دریافت صلاحیت برای اجرای سفارشات و مدیریت سفارش است. از مهمترین لزومات تخصصی این گواهینامه، تسلط به دستورالعمل‌های اجرایی بازار بورس برای انجام معاملات، معاملات بلوکی، بازارگردانی و ضوابط مربوط به انتشار اطلاعات معامله‌گری می‌باشد که برای کارگزاری ها و نهادهای مالی ضروری به نظر می‌رسد.
سوالات این آزمون 60 سوال است و جهت قبولی متقاضی باید نمره حدنصاب که 60 درصد است را کسب نماید. مدت زمان ازمون 75 دقیقه است.
در صورتی که متقاضی در آزمون کتبی گواهینامه معامله‌گری قبول شود، باید کلاس حضوری کانون کارگزاران بورس شرکت نماید. اخذ این مدرک در گروی شرکت در این کلاس می‌باشد. پس از شرکت در کلاس‌های حضوری، چهار مدرک معامله‌گری بورس کالا، ابزارهای مشتقه، اوراق بهادار و تامین مالی به متقاضی داده می‌شود.
3- گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه
در بازار سرمایه تحلیل‌های متفاوتی مثل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی مرسوم است که تحلیلگران برای خرید فروش و رصد سهام بورسی از آنها استفاده می‌کنند.
اخذ این گواهینامه برای تحلیلگران حرفه‌ای که قصد فعالیت تخصصی در نهادهای مربوطه را دارند، مهم و ضروری به نظر می‌رسد. همچنین مشاوره برای سرمایه گذاری طبق شرایط بازار و تحلیل روند شرکت‌ها یکی دیگر از مواردی است که اهمیت دریافت گواهینامه تحلیلگری بازار سرمایه را دوچندان می‌کند.
در اخذ این گواهینامه، داشتن اطلاعات کافی در خصوص تحلیل صورت وضعیت‌های مالی، امور مالی شرکت‌ها و مفاهیم سرمایه‌گذاری، مورد نیاز خواهد بود.
این آزمون دارای 140 سوال و مدت زمان پاسخ‌دهی 195 دقیقه می‌باشد. حد نصاب جهت قبولی هر درس 35 درصد و میانگین کل 50 است.
سرفصل‌های آزمون تحلیلگری بازار سرمایه به شرح زیر است:
1) لغات تخصصی مالی، اقتصاد و درک مطلب متون مالی-اقتصادی زبان (20 سوال- ضریب 2)
2) مباحث پيشرفته سرمايه گذاری (20 سوال- ضریب 4)
3) اقتصاد پيشرفته (20 سوال- ضریب 3)
4) روش های کمی پيشرفته (20 سوال- ضریب 3)
5) مقررات تحليل گری بازار سرمايه (20 سوال- ضریب 4 )
6) مباحث پيشرفته در فهم و تحليل صورت‌های مالی (20 سوال- ضریب 4)
7) مباحث پيشرفته در امور مالی شرکتی (20 سوال- ضریب 4)
4- گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار
یکی از فعالیت نهادهای بورسی در بازار سرمایه، سبدگردانی و ایجاد سبد سهام برای متقاضیان و مشتریان خود می‌باشد. اخذ این گواهینامه برای اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد مدیریت سبد سهام برای افراد دیگر را دارند بسیار اهمیت دارد.
کسانی که این گواهینامه را دریافت می‌کنند، صلاحیت مدیریت سبد سهام نسبت به شرایط بازار، درک کافی از عملکرد سبد و مدل‌های تخصصی ایجاد سبد سهام را به دست می‌آورند.
گواهینامه تحلیلگری در بازار سرمایه به عنوان هم نیاز برای گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار معرفی می‌شود. پیش‌نیاز شرکت در آزمون گواهینامه مدیریت سبد اوراق بهادار، داشتن مدرک اصول بازار سرمایه و تحلیل گری است. این آزمون دارای 70 سوال و زمان پاسخ دهی 90 دقیقه می‌باشد.
سرفصل‌های آزمون مدیریت سبد اوراق بهادار به شرح زیر است:
مدیریت سبد اوراق بهادار (40 سوال)
مقررات مدیریت سبد اوراق بهادار (30 سوال)
5- گواهینامه کارشناسی عرضه و پذیرش
نهاد مالی مرتبط با بازار سرمایه همواره با مفاهیمی مثل عرضه در بازار و فرایندهای معاملاتی سر و کار دارند. بخشی از آنها می‌تواند مربوط به عرضه‌های اولیه در بازار باشد و بخش دیگر نیز در ارتباط با پذیرش انواع سهام در بازار سرمایه است.
در این مدرک، کسب دانش کافی در مورد نحوه عرضه و فرایند معاملاتی دارایی‌ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. اخذ این گواهینامه به منزله داشتن تخصص کافی و حرفه‌ای در مورد فرایند عرضه و پذیرش در بازار سرمایه است که به شکل ویژه برای کارگزاری‌های بورسی مهم و ضروری به نظر می‌رسد.
پیش‌نیاز گواهینامه کارشناسی عرضه و پذیرش داشتن مدرک اصول بازار سرمایه است. این آزمون دارای 40 سوال است که متقاضی 50 دقیقه زمان برای پاسخ‌دهی دارد. داوطلب جهت قبولی در این آزمون باید حدنصاب معدل 50 را کسب کند.
6- گواهینامه مدیریت نهادهای بازار سرمایه
در بازار سرمایه دستورالعمل‌های مختلفی برای فعالیت شرکت‌ها در بورس و قوانین مختلفی نظیر قانون مبارزه با پولشویی و فعالیت نهادهای مالی وجود دارد.
اخذ این گواهینامه به منزله داشتن دانش حرفه ای در این موارد و موارد دیگری مثل حقوق صاحبان سهام و قوانین مربوط به تجارت است. داشتن این مدرک برای کسانی که مدیریت نهادهای مالی را به عهده می‌گیرند ضروری به نظر می‌رسد.
پیش نیاز آزمون مدیریت نهادهای بازار سرمایه، مدرک اصول بازار سرمایه است. این آزمون دارای 70 سوال و مدت زمان پاسخگویی آن 90 دقیقه است. متقاضی جهت قبولی نیاز به کسب معدل 50 از 100 را دارد.
سرفصل‌های آزمون مدیریت نهادهای بازار سرمایه به شرح زیر است:
اصول راهبردی شرکت (30 سوال)
مقررات مدیریت نهادهای بازار سرمایه (40 سوال)
7- گواهینامه ارزشیابی اوراق بهادار
یکی از مفاهیمی که برای تحلیل و ارزیابی سهام بورسی مورد بحث قرار می‌گیرد، ارزیابی و تحلیل ارزش ذاتی شرکت‌ها است. در این حالت ارزش ذاتی هر سهم نسبت به قیمتی که در حال معامله است، سنجیده می‌شود تا ارزنده بودن یا نبودن آن برای خرید و سرمایه‌گذاری، بررسی شود.
بسیاری از نهادهای مالی مثل سبدگردان ها، هلدینگ های مالی و کارگزاری ها و شرکت‌های مشاور، به کارشناس ارزشیابی نیاز دارند که اخذ این گواهینامه برای آن دسته از افرادی که قصد فعالیت در نهادهای مربوطه به عنوان کارشناس ارزشیابی اوراق بهادار را دارند، از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
پیش‌نیاز شرکت در آزمون ارزشیابی اوراق بهادار داشتن مدرک اصول بازار سرمایه و تحلیل گری بازار سرمایه است. آزمون ارزشیابی اوراق بهادار دارای 100 سوال است که متقاضی در مهلت 150 دقیقه باید به آنها پاسخ دهد. حد نصاب قبولی در این آزمون 50 از 100 است.
سرفصل های آزمون ارزشیابی اوراق بهادار به شرح زیر است:
مباحث پیشرفتهای در زمینهی ارزشگذاری سهام (30 سوال)
مباحث پیشرفتهای در زمینهی ارزشگذاری اوراق بهادار با درآمد ثابت (30 سوال)
مباحث پیشرفته ابزار مشتقه و ارزشگذاری (40 سوال)
جمع بندی
در بازار سرمایه همواره مفاهیم و اصطلاحات عمومی و تخصصی وجود دارد که کسب آگاهی و دانش حرفه‌ای در مورد آنها برای تمامی کسانی که قصد فعالیت حرفه‌ای در این حوزه دارند، بسیار حائز اهمیت است.
برای گزینش این افراد و شرکت‌های حقوقی مربوطه، آزمون‌هایی از طرف سازمان بورس اوراق بهادار برگزار می‌شود که اخذ گواهینامه‌های این سازمان در انواع مختلف، تأییدی بر صلاحیت این افراد برای فعالیت در بازار سرمایه به شمار می‌رود.
به همین منظور در این مقاله انواع گواهینامه‌های حرفه ای صادره از سوی سازمان بورس را مورد بررسی قرار دادیم و بسته به نوع فعالیت، تقسیم بندی کردیم.
