محصولات کامودیتی محور یک بخش مهم از بازار سرمایه است. این بازار شامل محصولات معدنی مانند نفت، گاز، فلزات قیمتی، معادن و سایر کالاهای اولیه است که به عنوان کامودیتی‌ها شناخته می‌شوند.
صنایع کامودیتی محور به عنوان یک بخش اساسی از اقتصادهای جهانی با تاثیر گذاری بسیار زیادی در اقتصادهای ملی و جهانی شناخته می‌شود. این بازار به عنوان یک منبع مهم برای تأمین نیازهای جهانی به انرژی، فلزات، مواد خام و سایر کالاهای اساسی عمل می‌کند.
در شرایط تورمی کشور که شاهد رشد قیمت دلار هستیم، شرکت‌هایی که کامودیتی محور و دلار محور هستند سودهای خوبی بدست می‌آورند. البته در نظر داشته باشید عوامل مختلفی همچون تغییرات جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر بازار صنایع کامودیتی محور بورس تاثیرگذار هستند.
با توجه به اهمیت آشنایی سهامداران با کالاهای کامودیتی در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار پیرامون کالاها و سهام کامودیتی محور می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
کامودیتی چیست؟
کامودیتی به کالاهای اولیه و مواد خام از صنایع مختلف می‌گویند که می‌توانند با کالای دیگر معامله شوند. به‌اصطلاح یک نوع ماده اولیه محسوب می‌شوند که در زندگی روزمره ما نقش مهم و اساسی دارند و صنایع متعددی وابسته به این نوع مواد اولیه می‌باشند.
این کالاها در بازار سرمایه نیز قابل سرمایه‌گذاری هستند از همین رو در معاملات بورسی مورد توجه قرار می‌گیرند و قابل معامله نیز می‌باشند.
انواع کامودیتی ها
کامودیتی ها انواع مختلفی دارند که به طور معمول به‌صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:
کامودیتی نرم: کالاهایی مانند ذرت، گندم، غلات که بیشتر جزو محصولات زراعی و کشاورزی هستند در این دسته قرار می‌گیرند و همان طور که از نام آنها پیداست، ماهیت و جنس نرمی دارند و مواد اولیه اساسی برای تولید محصولات دیگر می‌باشند.
کامودیتی سخت: به کالاهایی اولیه همانند نفت و طلا که به لحاظ ماهیت، حجم و وزن، سنگین و سخت هستند، کامودیتی سخت می‌گوییم و معمولاً در صنعت ارزشمند هستند.
کامودیتی فلزات اساسی: این دسته شامل فولاد، قلع، مس، روی، آلومینیوم که در صنعت کاربرد فراوانی دارند، می‌شود. همچنین در معاملات روزانه بسیار نقش مهمی ایفا می‌کنند و تأثیر چشمگیری در اقتصاد جهانی می‌گذارند.
سهام کامودیتی محور
همان طور که گفته شد، کامودیتیCommodity، مواد خام اولیه از صنایع را شامل می‌شوند. به سهم‌هایی که در صنعت، از این مواد اولیه و خام استفاده می‌کنند و یا تولید و بهره‌برداری می‌نمایند یا به‌نوعی به این مواد اولیه وابسته هستند، به اصطلاح سهام کامودیتی محور می‌گوییم.
این سهم‌ها به دلیل کاربردهای وسیعی که دارند، معمولاً مورد توجه بازار بورس قرار می‌گیرند و معاملات آنها بیشتر رصد می‌شود.
لیست بهترین سهام کامودیتی
داشتن لیست بهترین سهام کامودیتی منجر به داشتن سبد سرمایه‌گذاری بهتر است. در ادامه به معرفی بهترین سهام کامودیتی می‌پردازیم. در نظر داشته باشید که این سهام‌ها در تمام شرایط بازدهی یکسانی ندارند و باید در موقعیت مناسب خریداری شوند.
فملی: نماد صنایع مس ایران که یکی از پرتقاضاترین سهم‌های بازار بورس ایران است و معمولاً افزایش یا کاهش قیمت مس جهانی و معاملات مس، عامل اثرگذاری بر روند آن محسوب می‌شود.
فولاد: نماد فولاد مبارکه که از کالاهای تأثیرگذار در بازار بورس ایران است و قیمت‌های جهانی فولاد، تأثیر زیادی بر روند معاملاتی آن می‌گذارند.
کروی: قیمت جهانی قلع و روی بر نماد توسعه معادن روی ایران تأثیرگذار خواهد بود.
کگل: نماد صنعتی و معدنی گل گهر که همیشه جزو سهم‌های مؤثر در بازار بورس بوده است و بر شاخص کلی بازار می‌تواند تأثیرگذار باشد.
فایرا: نماد آلومینیوم ایران که از کالاهای گروه فلزات اساسی می‌باشد و قیمت مواد آلومینیومی روی آن تأثیر می‌گذارد.
نحوه محاسبه قیمت کامودیتی
کامودیتی ها نیاز صنایع مختلف را در بازارها تأمین می‌کنند و به همین خاطر در بازارهای جهانی قیمت‌گذاری می‌شوند. همان‌طور که قیمت نفت، طلا، ارز در طی روز ارزش‌گذاری می‌شوند و قابل‌رقابت هستند.
در بازار بورس به طور معمول، قیمت‌های جهانی نفت، فولاد، مس، روی و از این قبیل مواد اولیه، تأثیر زیادی بر جوّ روانی و اقتصادی معاملات بورس می‌گذارد. برای همین معامله گران بورسی، روزانه قیمت جهانی کامودیتی ها را مورد بررسی قرار می‌دهند تا نسبت به آنها تحلیل‌های اقتصادی خود را پیش ببرند.
به عنوان مثال افزایش قیمت جهانی مس، می‌تواند تأثیر مثبتی بر روند قیمتی و افزایش تقاضا در شرکت ملی مس ایران در معاملات بورس بگذارد. یا همواره افزایش و کاهش قیمت جهانی نفت خام، عامل محرکی برای افزایش تقاضا در بازار بورس داشته است. طبیعی است که تغییر قیمت جهانی نفت خام که جزو مواد اولیه محسوب می‌شود، تأثیر زیادی بر شرکت‌های نفتی در بازار بورس ایران می‌گذارد.
با توجه به این دلایل، بررسی قیمت جهانی کامودیتی از مواردی است که برای فعالیت در بورس و خرید و فروش سهام باید در نظر گرفته شود.
معاملات کامودیتی ها چگونه انجام می‌شود؟
عرضه و تقاضا در بازار کامودیتی بسیار تأثیرگذار است و معاملات آنها بر بستر رقابت صورت می‌گیرد. بورس کالا یکی از مراکزی است که رقابت قیمتی در کالاهای اساسی در تعیین قیمت مواد خام اولیه نقش مهمی دارند. به عنوان مثال در بورس نفت ایران، مواد خام نفت قابل‌رقابت و معامله هستند و نفت به عنوان کالای اولیه قابل خرید و فروش است.
معاملات کامودیتی ها در بورس کالا، عامل مؤثری در روند رشد و یا نزول قیمتی شرکت‌های بورسی می‌شوند که این محصولات را تولید و یا بهره‌برداری می‌کنند. رقابت در تعیین قیمتی کامودیتی ها روزانه انجام می‌شود.
عوامل موثر بر بازار کامودیتی ها
عواملی مختلفی را می‌توانیم در بازار کامودیتی ها موثر بدانیم که در تعیین قیمتی، فرصت‌ها و تهدیدها، عرضه و تقاضای بازار، نقش پررنگی دارند.
- تورم: یکی از دلایل افزایش تقاضا در بازار صنایع کامودیتی ها، افزایش میزان تورم است. با افزایش تورم، معمولاً قیمت کامودیتی‌ها که مواد اولیه صنایع هستند، افزایش میابند.
- قیمت جهانی: عامل دیگر می‌تواند افزایش نرخ قیمت‌های جهانی کامودیتی ها باشد. این عامل نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در روند قیمتی و نیز افزایش و کاهش عرضه و تقاضا در بازار این نوع محصولات دارد.
- میزان تولید: ازآنجایی‌که مواد اولیه محصولات صنایع، نقش چشمگیری در بازارهای سرمایه دارند، میزان افزایش یا کاهش تولید این مواد، در معاملات این نوع کالاها اثرگذار می‌باشد.
- نرخ دلار: در بازارهای جهانی و همچنین در بازار بورس ایران، افزایش و یا کاهش نرخ دلار عامل موثری بوده و این عامل در بازار کامودیتی ها نیز تأثیرگذار می‌باشد.
- سیاست دولت‌ها: شاید بتوانیم بگوییم تا حدی سرنوشت بازارهای کامودیتی در سیاست دولت‌های جهانی هم گره می‌خورد. اتخاذ تصمیم‌های سیاسی - اقتصادی از سوی دولت‌ها عامل دیگری بر روند معاملاتی صنایع کامودیتی هستند که باید در نظر گرفت.
تأثیر کامودیتی ها بر بورس
صنعت ایران، بیشتر روی مواد اولیه اساسی مثل فولاد، نفت، فلزات، استوار است. به همین خاطر صنایع کامودیتی در بورس ایران به شدت تأثیرگذار هستند.
صنایع کامودیتی در بازار ایران به دلیل امکان صادرات، از اهمیت بالایی برخوردارند. هرچقدر میزان تولید و صادرات این مواد بیشتر شود، بازار بورس از پویایی، ثبات و تحرک بیشتری برخوردار خواهد بود. از طرف دیگر رقابت قیمتی کامودیتی ها در بورس کالا، می‌تواند تأثیر زیادی بر جوّ روانی در بورس اوراق بهادار ایران بگذارد چرا که این نوع کالاها، اساس و مواد اولیه محصولاتی هستند که شرکت‌ها و صنایع زیادی از آنها استفاده می‌کنند.
نوسانات قیمتی در صنایع کامودیتی نیز به شکل چشمگیری در معاملات و نوسانات بازار بورس ایران اثر می‌گذارند.
در بازار بورس ایران، کامودیتی‌ها می‌توانند یک‌تنه شاخص کل بازار را بالا و پایین کنند. از همین رو، توجه زیاد بازار بورس و معامله گران، به صنایع کامودیتی انکارناپذیر است تا جایی که امکان دارد مثلاً جوّ کلی بازار، منفی باشد اما صنایع بزرگ کامودیتی ایران مثل نمادهای فملی و فولاد با افزایش تقاضا بتوانند جوّ منفی را به سمت مثبت و یا بالعکس، سوق دهند.
بنابراین در روند شاخص کل بازار و نوسانات قیمتی، کامودیتی ها اثرگذاری چشمگیری دارند و همواره جزو نمادهای پربیننده بوده‌اند.
جمع‌بندی
کامودیتی‌ها به دلیل نقشی که در صنایع مختلف دارند، همواره مورد توجه بازارهای جهانی بوده و ارزش‌گذاری آنها در معاملات بازار سرمایه تأثیر اساسی می‌گذارند.
باتوجه به مطالب ذکر شده، رصد کردن معاملات کامودیتی‌ها و همچنین دنبال‌کردن رقابت قیمتی آنها در بورس کالا، برای فعالیت و ترید کردن و نیز سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران لازم و ضروری به نظر می‌رسد.
هرچقدر ما درک بهتری از این نوع صنایع داشته باشیم می‌توانیم تصمیمات بهتری برای خرید و فروش سهام در بورس ایران اتخاذ کنیم.
در نتیجه، صنایع کامودیتی محور بورس به عنوان یک بخش بسیار پویا و متغیر از بازار سرمایه، برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ممکن است فرصت‌ها و چالش‌های زیادی ایجاد کند. برای موفقیت در این بازار، آگاهی از عوامل موثر بر بازار و تحلیل دقیق نیاز است تا افراد بتوانند به درستی سرمایه‌گذاری و معامله کنند.