صندوق‌های سرمایه گذاری از جمله ابزارهای موثر در بازار سرمایه هستند که می‌توانند نقش موثری در توسعه بازار و افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران داشته باشند. صندوق‌ها در اکثر بازارهای پیشرفته جهانی، در رده ابزارهای کم ریسک و قابل استفاده برای مشارکت مستقیم سرمایه‌گذاران کم تجربه یا افرادی که وقت کافی ندارند، در بازار سهام است.

اکثر سرمایه‌گذاران در کنار مشاغل مستقیم خود، با هدف ایجاد سرمایه‌ای قابل توجه و برخورداری از نرخ بازدهی بیش از سپرده‌گذاری در بانک‌ها، اقدام به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری می‌نمایند. در این مقاله قصد داریم شما را با مزیت‌های صندوق های سرمایه گذاری آشنا کنیم.

آشنایی با صندوق سرمایه گذاری

در دنیای امروز، افراد با هر سطحی از دانش و توانایی، به دنبال راه‌های کسب درآمد هستند. در این شرایط معمولا افراد به علت نداشتن وقت کافی و دانش لازم، به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها روی می‌آورند. این در حالی است که صندوق های سرمایه‌گذاری به ویژه از نوع درآمد ثابت می‌تواند سود بیشتری از بانک دریافت کنند.

مزایای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، دارای مزیت‌هایی است که این شکل از سرمایه گذاری را برای خیل عظیمی از افراد مناسب می‌سازد. در ادامه به مهم‌ترین مزایای این شکل از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌پردازیم:

1- مدیریت و ساماندهی حرفه‌ای سرمایه

با سرمایه گذاری در یکی از صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری، سرمایه یا دارایی اولیه خود را به شکلی کاملا حرفه‌ای ساماندهی و مدیریت می‌کنید. احتمالا عده‌ای هیچ مهارت سرمایه گذاری و شناختی نسبت به بازار سرمایه ندارند، اما با این انتخاب، می‌توان کنترل و مدیریت متبحرانه‌ای روی سرمایه خود ایجاد کرد.

این مسئله کاملا مشابه زمانی است که خودتان سررشته‌ای از نقاشی ندارید و برای نقاشی یک دیوار، به یک نقاش مراجعه کرده و در نهایت یک کار حرفه‌ای تحویل می‌گیرید. بنابرابن با سرمایه‌گذاری در صندوق های سرمایه گذاری می‌توانید از توانایی‌ها و مهارت‌های افراد حرفه‌ای برای سرمایه‌گذاری دارایی خود بهره ببرید.

این صندوق‌ها دارای تحلیلگرانی هستند که پیوسته به دنبال بررسی‌های دائمی بازار و یافتن بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری و عملکرد ممتازی برای سرمایه‌گذاران می‌باشند.

مدیریت حرفه‌ای صندوق‌های سرمایه‌گذاری به معنی کسب بازدهی قطعی نیست بلکه به معنی بهتر عمل کردن در مقایسه با سرمایه‌گذاران کم تجربه و غیرحرفه‌ای بازار سرمایه است.

2- کاهش ریسک

ریسک امری اجتناب ناپذیر در سرمایه‌گذاری است. اگر ریسک پذیر نیستید، اوراق صندوق درآمد ثابت می‌تواند جذابیت بیشتری داشته باشد. علاوه بر این بسیاری از سهامداران جهت کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری خود اوراق صندوق‌ها به ویژه صندوق درآمد ثابت را در پرتفوی خود نگهداری می‌کنند.

3- قابلیت نقد شدن سریع

یکی از مهمترین ویژگی‌های هر سرمایه گذاری، قابلیت تبدیل آن به وجه نقد در زمانی است که سرمایه‌گذار به هر دلیل تصمیم به تغییر موضع سرمایه گذاری خود و خروج می‌گیرد. صندوق های سرمایه گذاری همواره در یک مجموعه سهام، اوراق بهادار، اوراق مشارکت و .... سرمایه گذاری می‌نمایند که این سرمایه گذاری متنوع منجر به کاهش زیان و نقدشوندگی سریع آن شده است.

همچنین ارکانی مانند ضامن نقدشوندگی در صندوق های سرمایه گذاری وجود دارند که این اطمینان را می‌دهند که هر زمان تصمیم به ابطال (فروش) واحد سرمایه گذاری خود بگیرید، یک خریدار همیشگی وجود دارد.

4- دارای شفافیت و اطمینان

جالب است بدانید که صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نوعی تحت تابعیت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند و توسط متولی (مانند وکیل است و امین سرمایه‌گذاران) و حسابرس در بازه‌های زمانی مشخصی مورد بازرسی قرار می‌گیرند و تمامی فعالیت‌های آن‌ها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی می‌شود.

همچنین متولی صندوق نیز به صورت مستمر بر فعالیت و عملکرد صندوق نظارت دارد، از این جهت شکل فعالیت اقتصادی صندوق های سرمایه گذاری کاملا شفاف بوده و اطمینان بالایی نسبت به آن‌ها وجود دارد.

5-مشارکت در سرمایه گذاری‌های بزرگ با سرمایه اندک

صندوق های سرمایه گذاری ابزاری برای جذب سرمایه گذاران خرد می‌باشند. این بدیهی است که افرادی با سرمایه‌ای محدود و اندک، قادر به سرمایه گذاری‌های بزرگ نیستند اما صندوق‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که با سرمایه اندک، در یک سرمایه گذاری بزرگ شریک شده و سود بهتری به دست آورند.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران چیست؟

فعالیت و عمکرد صندوق‌ها شفاف است و مستمر اطلاع‌رسانی می‌گردد. افراد می‌توانند تمامی اطلاعات صندوق، بازدهی و میزان سودآوری یا زیان‌دهی آن‌ها را در سایت فیپران (www.fipiran.com) مشاهده نمایند. این وبسایت امکان مقایسه عادلانه و مبتنی بر واقعیت بین صندوق‌های سرمایه گذاری را فراهم می‌سازد تا بتوان بهترین تصمیم را برای سرمایه گذاری گرفت.

نحوه دسترسی به اطلاعات صندوق‌ها در سایت فیپیران

• در نوار ابزار بالا قسمت صندوق ها سایت فیپیران را انتخاب کنید.
• بر روی فهرست صندوق سرمایه گذاری کلیک نمایید.
• در قسمت فیلتر می‌توانید نماد مدنظر را جست‌وجو و اطلاعات هر صندوق را مشاهده کنید.

گفتنی است در این بخش امکان مشاهده لیست صندوق های سرمایه گذاری نیز وجود دارد. اطلاعات هر صندوق همچون آدرس سایت آن‌ها، مدیر، ضامن نقدشوندگی، متولی، حسابرس و نوع صندوق آورده شده است. در صورتی که مایل به دریافت اطلاعات بیشتر از هر صندوق باشید، کافی است که روی نام آن کلیک کنید. همچنین می‌توانید به صورت مجزا به لیست صندوق‌های در سهام، مختلط، درآمد ثابت، بازارگردانی، جسورانه، طلا، زمین و ساختمان و پروژه دسترسی داشته باشید.

با کلیک بر روی نام هر صندوق، به صفحه مخصوص به آن وارد می‌شوید که کلیه اطلاعات صندوق از جمله اطلاعات هویتی، اطلاعات سرمایه گذاری از جمله کل خالص ارزش دارایی‌ها، تعداد واحدهای سرمایه گذاری و ... آورده شده‌اند. همچنین قادر به مشاهده ترکیب دارایی‌ های صندوق (مشاهده پرتفوی صندوق های سرمایه گذاری) خواهید بود، به این صورت که چه درصدی از دارایی‌های آن صندوق به اوراق مشارکت، سهام، سپرده بانکی و ... اختصاص یافته است.

لیست صندوق های سرمایه گذاری و NAV اوراق

در سایت فیپران می‌توانید لیست صندوق های سرمایه گذاری و اطلاعات تجمیعی صندوق های سرمایه گذاری را مشاهده کرده و به مقایسه بپردازید.

پس از انتخاب صندوق مورد نظر در این سایت ارزش خالص دارایی‌ های صندوق سرمایه گذاری نمایش داده می‌شود ولی اگر قصد محاسبه دارید، NAV از تقسیم سرمایه‌گذاری بر تعداد سهام یا واحد آن در پایان هر روز معاملاتی بدست می‌آید.

باید بدانید از آنجایی که دارایی‌های صندوق متشکل از سهام و اوراق مشارکت است، ارزش دارایی‌های صندوق پس از هر روز کاری محاسبه می‌گردد.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری به دو روش صدور – ابطال و خرید و فروش در بورس (etf) قابل معامله هستند. صندوق‌ های etf به دلیل اینکه نقدشوندگی و دسترسی راحت‌تری دارند، مورد استقبال سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. در این روش سهامداران پس از دریافت کد معاملاتی می‌توانند از پنل کاربری خود در کارگزاری نماد صندوق‌های مورد نظر خود را جست‌وجو نمایید. سپس همچون خرید سهام، قیمت و تعداد را مشخص و سفارش را ارسال کنند.

در روش صدور – ابطال نیز متقاضیان از طریق سایت صندوق مورد نظر می‌توانند سفارش خود را ثبت نمایند.

اوراق یا واحد سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری شبیه به سرمایه گذاری در بازار بورس و خرید سهام است. یعنی همان‌طور که برای سرمایه گذاری در یک شرکت باید تعدادی از سهام آن شرکت را خریداری کنید، برای سرمایه گذاری در صندوق ها هم باید تعدادی واحد سرمایه گذاری آن صندوق را خریداری کنید.

واحد، معیار اندازه‌گیری دارایی‌های یک صندوق سرمایه گذاری است، یعنی زمانی‌که قصد سرمایه گذاری در صندوق A را دارید، ممکن است 10 واحد (10 یونیت) از این صندوق را خریداری کنید، فردی دیگر ممکن است 23 یونیت خریداری کرده یا شخصی دیگر 5 واحد از صندوق سرمایه گذاری A را به فروش برساند.

لازم به توضیح است در دوره پذیره‌نویسی اولیه و قبل از شروع فعالیت صندوق، هر واحد سرمایه گذاری به ارزش پایه ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال فروخته می‌شود و پس از آغاز فعالیت سرمایه گذاری، هر واحد به قیمت صدور اعلام شده و یک روز پس از تکمیل فرم درخواست، نزد شعب به فروش خواهد رسید. توجه داشته باشید که اگر اوراق صندوق از نوع etf باشد، خرید و فروش آن به صورت روزانه و لحظه‎‌ای خواهد بود.

صدور و ابطال اوراق صندوق های سرمایه گذاری

 صدور واحد صندوق سرمایه گذاری به معنای خرید است و زمانی که صحبت از ابطال واحد صندوق سرمایه گذاری می‌شود، منظور فروش است. مالکیت واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق در 2 زمان صورت می‌گیرد.

قبل از شروع فعالیت صندوق و در ابتدا دوره پذیره‌نویسی که در این زمان هر واحد سرمایه‌گذاری به ارزش پایه ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال فروخته می‌شود.

مرحله دوم پس از موفقیت در جذب حداقل سرمایه در مرحله پذیره‌نویسی است که قیمت در این مرحله , تعیین قیمت یک روز پس از تکمیل فرم درخواست مربوطه نزد شعب معرفی شده در اساسنامه صورت خواهد گرفت.

 در نتیجه قیمت واحدهای سرمایه گذاری در زمان پذیره‌نویسی معادل ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال و پس از آن برابر با ارزش روز واحدهای سرمایه‌گذاری است. به همین دلیل است که اغلب قیمت تمام شده این واحدها، با نرخی که در زمان واریز وجه داشته‌اند، متفاوت است.

برای خروج از سرمایه گذاری و اصطلاحا ابطال واحد سرمایه گذاری (فروش) نیز همانند مرحله صدور، لازم است که سرمایه‌گذار به یکی از شعب مراجعه نماید و فرم ابطال را تکمیل کند. مبنای محاسبه، قیمت ابطال واحد سرمایه گذاری روز کاری بعد از تاریخ درخواست ابطال خواهد بود و پس از کسر هزینه‌های مربوطه و بعد از گذشتن مدتی که در امیدنامه صندوق ذکر شده است، مبلغ ابطال شده به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود. شکل صدور و ابطال (خرید و فروش) که در بالا توضیح داده شد، در خصوص صندوق‌های سرمایه گذاری غیرقابل معامله است و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله یعنی ETF به شکل سهام‌های رایج بورسی معامله می‌شوند.

معیارهای انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری

معیارهای انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری خوب عبارتند از:

• عملکرد صندوق سرمایه گذاری در سال‌های گذشته
• بازدهی صندوق
• مدیر صندوق
• عمر صندوق
• ضامن نقد‌شوندگی صندوق
• دوره پرداخت سود صندوق اعم از ماهیانه یا فصلی
• روش معامله

انواع صندوق‌های سرمایه گذاری بر اساس نوع فعالیت

صندوق‌های سرمایه گذاری دارای چندین نوع مختلف هستند که سرمایه‌گذار متناسب با میزان ریسک‌پذیری خود، میزان سرمایه و همچنین مشاوره سرمایه‌گذاری با کارگزاری، تصمیم می‌گیرد که کدام صندوق را خریداری کند.

1- صندوق سهامی

صندوق سهامی حداقل 70% از دارایی‌های خود را به سرمایه گذاری در سهام و حق تقدم سهام اختصاص می‌دهد. این نوع صندوق‌ها می‌توانند به طور کوچک با حداقل 5000 واحد یا در ابعاد بزرگ تاسیس شوند.

2- صندوق درآمد ثابت

صندوق‌ سرمایه گذاری درآمد ثابت از‌ نظر مقیاس و اندازه مالی، بزرگ‌ هستند‌ و حجم بالایی از دارایی را در خود جای داده‌اند. صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، مبالغ نقد دریافت شده را در اوراقی همچون اوراق بدهی یا سپرده‌های بانکی سرمایه گذاری کرده و همواره جریان نقدینگی ثابتی را برای سرمایه‌گذاران خود فراهم می‌کنند. این صندوق‌ها حداقل 5% و حداکثر 25% از منابع را به خرید سهام تخصیص می‌دهند و‌ 75 تا 95% از دارایی سرمایه‌گذار را نیز در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند.

3- صندوق مختلط

صندوق سرمایه گذاری مختلط، حد میانی صندوق‌های با درآمد ثابت و صندوق‌های سهامی می‌باشد، به این معنی که نیمی از سرمایه را در سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار و نیمی دیگر را در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها بین 40 تا 60% دارایی‌های خود را به سرمایه گذاری در سهام یا اوراق بهادار با درآمد ثابت و اوراق مشارکت اختصاص می‌دهند. بنابراین نسبت به صندوق‌های سهامی دارای ریسک کمتر و نسبت به صندوق‌های با در‌آمد ثابت، ریسک بیشتری دارند و از لحاظ ریسک و بازده بین صندوق‌های با درآمد ثابت و صندوق‌های سهامی قرار می‌گیرند.

4- صندوق کالایی مبتنی بر طلا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، سرمایه‌های جمع‌آوری شده از مشتریان را در گواهی سپرده سکه و طلا پذیرفته شده در بورس، سرمایه‌گذاری می‌کنند. حداقل 70% سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها در سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود.

5- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازار گردانی

صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازار گردانی در چهارچوبی که سازمان بورس تعیین کرده است به خرید و فروش اوراق بهادار میپردازد. عملکرد این صندوق‌ها نقدشندگی سهام را زیاد می‌کند و همچنین باعث حرکت قیمت سهام به سمت ارزش ذاتی‌اش می‌شود. صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی از تشکیل صف‌های خرید و فروش در سهام جلوگیری کرده و باعث روان شدن معاملات می‌شوند.

6- صندوق‌ زمین و ساختمان

موضوع فعالیت صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان، جمع‌آوری وجوه از متقاضیان سرمایه گذاری در صندوق و ساخت پروژه ساختمانی مندرج در امیدنامه صندوق از محل وجوه یاد شده است. سپس واحدهای ساختمانی پروژه را به فروش رسانده و در نهایت عواید ناشی از آن را بین سرمایه‌گذاران صندوق تقسی می‌کنند.

7- صندوق‌ سرمایه گذاری جسورانه

صندوق‌ سرمایه گذاری جسورانه، سرمایه جمع آوری شده افراد حقیقی و حقوقی را به سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که به منابع مالی کافی دسترسی ندارند و صنایع نوظهور، تخصیص می‌دهد تا افراد بتوانند از آن نفع ببرند.

8- صندوق‌سرمایه گذاری نیکوکاری

هدف تشکیل صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری، جمع‌آوری وجوه از اشخاص نیکوکار و اختصاص آن‌ها به سرمایه گذاری در سپرده‌های بانکی، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سهام و حق تقدم خرید سهام است. طبق نظر فرد سرمایه‌گذار، هر میزان درصدی از دارایی سرمایه در صندوق، به امور نیکو‌کاری مانند تامین مسکن مددجویان سازمان بهزیستی تخصیص داده می‌شود.

9- صندوق بخشی

دارایی‌های این صندوق در یک صنعت یا بخش خاصی از اقتصاد همچون فلزات اساسی، پتروشیمی، خودروسازی و ... سرمایه‌گذاری می‌‌شود. حداقل 70 درصد از کل دارایی‌های این صندوق به صنعت خاص و الباقی حداکثر تا 10 درصد در دیگر صنایع سرمایه‌گذاری می‌گردد.

مقایسه صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری کارگزاری بیدار کدامند؟

برای کسب سود از بازار سرمایه لازم نیست خودتان معامله‌گر حرفه‌ای باشید، چون در کارگزاری بیدار حرفه‌ای‌ها این کار را برای شما انجام می‌دهند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری کارگزاری بیدار توسط تیمی متشکل از تحلیلگران حرفه‌ای و متخصصین بازار سرمایه مدیریت می‌شود، بنابراین شما می‌توانید بدون نیاز به صرف زمان و فراگیری دانش تخصصی بورس از فرصت کسب سود در بازار استفاده کنید.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری کارگزاری بیدار امکان صدور و ابطال واحدها به‌صورت آنلاین مهیاست. این امر موجب می‌شود تا صندوق‌ها نقدشوندگی بسیار بالایی نیز داشته باشند. کارگزاری بیدار در حال حاضر 2 نوع صندوق سرمایه‌گذاری از نوع ETF را در کارنامه مالی خود به ثبت رسانده است:

صندوق ارزش آفرین بیدار

با سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی ارزش آفرین بیدار ، اطمینان حاصل کنید که سرمایه شما در کنار دارایی سایر سرمایه‌گذاران توسط گروهی از متخصصان بورس، در سهم‌های ارزنده سرمایه‌گذاری می‌شود.

موضوع فعالیت صندوق، سرمایه گذاری در اوراق بهادار از جمله سهام، حق تقدم سهام و ابزارهای مشتقه، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی سپرده بانکی و سپرده کالایی است.

بازده صندوق ارزش به صورت روزشمار محاسبه می‌شود. شما می‌توانید این بازده را هر روز در سامانه معاملاتی خود مشاهده کنید و به ‌صورت آنلاین و روزانه خرید و فروش واحدهای صندوق را انجام دهید.

صندوق سپر سرمایه بیدار

صندوق سپر، از نوع صندوق‌های با درآمد ثابت است. با سرمایه‌گذاری در صندوق سپر سرمایه بیدار، راهکاری کم‌ریسک با سود روزشمار را انتخاب کرده‌اید. اگر شما در گذشته به سرمایه‌گذاری در سپرده بانکی و موارد کم‌ریسک دیگر علاقه داشتید، می‌توانید سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت سپر را به‌عنوان گزینه‌ای با سود آوری بیشتر انتخاب کنید.

ویژگی دیگر صندوق سپر قابلیت نقدشوندگی آن است، به‌گونه‌ای که هر وقت تصمیم بگیرید می‌توانید واحدهای صندوق خود را بفروشید و بدین ترتیب قسمتی یا تمام سرمایه خود را از صندوق خارج کنید.

چگونه می‌توان واحد صندوق‌های کارگزاری بیدار را خرید؟

با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه گذاری کارگزاری بیدار از نوع ETF هستند، به‌ آسانی و به‌ صورت آنلاین قابل معامله هستند. برای خرید واحد‌ صندوق های ارزش و سپر باید وارد سامانه معاملاتی خود شوید. 

در قسمت جست‌وجوی نماد، عبارت «ارزش» یا « سپر» را وارد کنید، بعد از یافتن نماد موردنظر می‌توانید واحدهای صندوق را در بازه قیمتی روز، معامله نمایید.

جمع‌بندی

یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار بورس، خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در ایران صندوق‌های سرمایه گذاری مختلفی اعم از صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، صندوق سرمایه گذاری در سهام، صندوق های سرمایه گذاری مختلط، صندوق‌ سرمایه گذاری جسورانه، صندوق‌ سرمایه گذاری زمین و ساختمان، صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازار گردانی، صندوق سرمایه گذاری طلا و صندوق‌های سرمایه گذاری نیکوکاری فعال هستند.