هر یک از شرکت های حاضر در بورس، یک نماد معاملاتی به خود اختصاص می دهند و این به عنوان هویت آن ها در بازارهای بورس و اوراق بهادار شناخته می شود. در حقیقت هر شرکت یا سازمان خصوصی یا دولتی که وارد بازار بورس می شود، به جای نام اصلی خود، از یک نام اختصاری که بعضاً دارای معنا و ساختار مرتبط است، برخوردار خواهد بود که معرف شرکت و صنعتی است که در آن فعالیت دارد. در ادامه به بسیاری از سوالات شما که در خصوص نماد بورسی مطرح می شود ، پاسخ خواهیم داد.

کدام گروه های صنعت در بازار بورس ایران فعال هستند؟

شرکت های وارد شده به بورس در یک گروه خاص از صنایع قرار می گیرند. به طور مثال ممکن است شرکتی دارویی بوده و یا یک کارخانه خودروسازی باشد. به این ترتیب شرکت اول در گروه صنایع دارویی وارد شده و کارخانه خودروسازی دوم نیز در گروه خودرویی وارد می شود. شما نیز با مراجعه به وب سایت tsetmc.com می توانید کلیه گروه های صنعت بورس را در یک نگاه مشاهده نمایید.

 گروه های صنایع در بورس شامل: خدمات فنی و مهندسی، اطلاعات و ارتباطات، رایانه و فعالیت های وابسته به آن، انبوه سازی، املاک و مستغلات، اوراق تامین مالی، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، فعالیت های کمکی به نهادهای مالی واسط، بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی، واسطه گری های مالی و پولی، مخابرات، حمل و نقل آبی، حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات، اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن، بانک ها و موسسات اعتباری، سرمایه گذاری ها، هتل و رستوران، سایر محصولات کانی غیرفلزی، سیمان، آهن و گچ، کاشی و سرامیک، خرده فروشی به استثنای وسایل نقلیه موتوری، پیمانکاری صنعتی، محصولات شیمیایی، مواد و محصولات دارویی، محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر، عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم، شرکت های چند رشته ای صنعتی، قند و شکر، خودرو و ساخت قطعات، ساخت دستگاه ها و وسایل ارتباطی، ماشین آلات و دستگاه های برقی، ماشین آلات و تجهیزات، ساخت محصولات فلزی، فلزات اساسی، لاستیک و پلاستیک، فرآورده های نفتی، کک و سوخت هسته ای، انتشار، چاپ و تکثیر، محصولات کاغذی، محصولات چوبی، دباغی، پرداخت چرم و ساخت انواع پاپوش، منسوجات، استخراج سایر معادن، استخراج کانه های فلزی، استخراج نفت گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف، استخراج زغال سنگ، زراعت و خدمات وابسته می شوند.

مفهوم نماد بورسی در بازار سرمایه چیست؟

اگر به اسامی نمادهای معاملاتی یا نمادهای بورسی دقت کنید، گروه بندی خاص اکثر آن ها را متوجه خواهید شد و پس از مدتی این اسامی و نمادها را به خاطر می سپارید. به طور نمونه نمادهای بانکی با حرف "و" آغاز می شوند. 

به این صورت که نماد بانک تجارت؛ وتجارت است. همین طور نماد بانک ایران زمین؛ وزمین است و ... . در مثالی دیگر به نمادهای معاملاتی در گروه خودرویی نگاه می کنیم. این نمادها با حرف "خ" آغاز می شوند و از جمله نماد شرکت سایپا؛ خساپا و نماد شرکت زامیاد، خزامیا است.

هر شرکت در بازار بورس دارای یک نماد بورسی منحصر به فرد بوده که با یک نام اختصاری مرتبط با آن تعریف می شود. به طور مثال شرکت کشت و صنعت شریف آباد در گروه زراعت و خدمات وابسته با نماد "زشریف" تعریف می شود. همین طور شرکت کشت و دامداری فکا با نماد "زفکا" شناخته خواهد شد. همان طور که مشاهده می کنید نماد بورسی شرکت های زراعت و خدمات وابسته به آن ها با حرف «ز» آغار می شود.

در بخش لاستیک و پلاستیک، نمادهای بورسی با "پ" آغاز می شوند. به عنوان مثال، نماد بورسی شرکت کویر تایر، "پکویر" بوده و نماد بورس شرکت ایران تایر، "پتایر" است.

همه ی آنچه باید در مورد بازگشایی و توقف نماد معاملاتی بدانید.

زمانی که یک نماد بورسی باز باشد، امکان معامله آن وجود دارد و می توان سهام مربوط به آن نماد بورسی را خرید یا فروش کرد. اما زمانی که نماد به هر دلیلی بسته شود و معاملات آن متوقف گردد، دیگر امکان خرید یا فروش آن تا بازگشایی مجدد نماد، وجود ندارد. به طور معمول نمادهای بورسی در حالت باز قرار دارند، مگر آن که دلایلی موجب متوقف شدن معاملات آن نماد بورسی گردد.

چرا نمادهای بورسی متوقف می شوند؟

دلایل عمده توقف نماد شرکت های بورسی در بورس اوراق به شرح زیر هستند:

1- افشای اطلاعات بسیار مهم: در صورتی که اطلاعات مهمی از یک شرکت حاضر در بورس، منتشر گردد، سهام آن در بازارهای بورس متوقف و بسته می گردد. این اطلاعات مهم در دو نوع اطلاعات گروه الف یا ب دسته بندی می گردند. در صورت افشای اطلاعات گروه الف، نماد معاملاتی برای یک روز بسته شده و روز بعد بدون اعمال دامنه نوسان و با کشف قیمت، مجدد مجاز خواهد شد.

اما اگر اطلاعات افشا شده در گروه اطلاعات ب قرار داشته باشد، معمولا توقف نماد یک یا دو ساعت به طول انجامیده و در همان روز بدون اعمال دامنه نوسان و با کشف قیمت بازگشایی می شود. تنها در صورتی که این افشای اطلاعات در ساعات پایانی روز کاری بورس اتفاق افتاده باشد، بازگشایی مجدد نماد به روز کاری بعد موکول می گردد.

2- برگزاری مجمع عمومی: دو روز پیش از برگزاری مجمع عمومی و تا حداکثر پنج روز پس از آن، نماد معاملاتی متوقف و بسته می گردد. بازگشایی نماد نیز بدون اعمال دامنه نوسان و با کشف قیمت صورت خواهد گرفت.

لازم به ذکر است که اگر تصمیم مجمع، تقسیم سود نقدی میان سهامداران باشد، قیمت سهم در روز بازگشایی مجدد به میزان سود نقدی کاهش خواهد داشت.

3- مجمع عمومی فوق العاده: معمولا چنانچه شرکت قصد افزایش سرمایه داشته باشد، دو روز قبل از برگزاری مجمع نماد شرکت متوقف می شود و حداکثر 5 روز کاری بعد از تشکیل مجمع نماد شرکت باز می شود.

4-نوسان 20 درصدی : در صورتی که قیمت پایانی یک نماد معاملاتی بورس، در 5 روز پشت سر هم، به اندازه 20 درصد یا بیش از آن رشد یا افت قیمتی داشته باشد، نماد متوقف و بسته خواهد شد. البته در این شرایط بسته شدن نماد معاملاتی به اندازه یک ساعت به طول می انجامد و پس از آن بازگشایی خواهد شد.

نوسان 50 درصدی : همین قانون فوق برای نوسان 50 درصدی یک نماد معاملاتی (در جهت مثبت یا منفی)، طی 15 روز پشت سر هم؛ اعمال خواهد شد. در این صورت آن نماد معاملاتی خاص، برای 1 یا 2 روز کاری بسته یا متوقف خواهد. پس از گذشت این حداکثر 2 روز، نماد معاملاتی دامنه نوسان جدید به خود گرفته و دوباره بازگشایی می شود.

نحوه اطلاع رسانی توقف نماد به چه انجام می شود؟

در صورتی که از طریق وب سایت کدال از زمان برگزاری مجمع اطلاع داشته باشید، پس در جریان بسته شدن و توقف نماد 2 روز قبل از آن نیز قرار خواهید گرفت. اما در شرایط دیگر، این توقف و بسته شدن نماد معاملاتی بدون اطلاع قبلی صورت می گیرد. با مراجعه به وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران می توانید از توقف نمادهای مختلف آگاهی یابید و دلیل متوقف شدن آن ها را نیز متوجه شوید.

نحوه اطلاع رسانی بازگشایی نماد به چه شکل است؟

اطلاع رسانی بازگشایی نمادهای بورسی نیز از طریق وب سایت مزبور و مشاهده پیام ناظر، قابل رویت خواهد بود. به این ترتیب اگر منتظر بازگشایی مجدد نماد بورسی خاصی هستید، لازم است که پیوسته نگاهی به پیام ناظر در خصوص آن داشته باشید.