هزاران نفر در بازار بورس در حال فعالیت هستند و روزانه میلیاردها تومان سرمایه در این بازار رد و بدل می‌شود. افراد بسیار زیادی در این معاملات به شکل مداوم سود می‌کنند؛ این در حالی است که هزاران نفر نیز پس از ضررهای پشت سر هم از این بازار دلسرد و در نهایت خارج می‌شوند.
این افراد با از دست دادن سرمایه از این بازار می‌روند و هرگز به آن بازنمی‌گردند. آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که تفاوت این دو دسته از افراد در چیست؟ برخی شاید آن را به شانس نسبت بدهند و برخی دیگر علت آن را موفقیت گروه اول در تحلیل بازار می‌دانند. با این حال همه دلایل زیر چتر یک مفهوم کلی قرار می‌گیرند و آن هم استراتژی معاملاتی بورس است.
به طور کلی استراتژی معاملاتی بسیاری از فرآیندهای شما را در بر می‌گیرد و به نوعی هر آن چه که در بورس انجام می‌دهد، به استراتژی های معاملاتی مربوط است. اگر شما نیز قصد ورود به بازار را دارید و یا در آن خرید و فروش می‌کنید ولی از این مفهوم باخبر نیستید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید. ما قصد داریم مروری بر استراتژی معاملاتی در بورس داشته باشیم تا بتوانید راه خود را در این بازار پیدا کنید.
استراتژی معاملاتی چیست؟
معامله اقدام به خرید و فروش در یک ابزار مالی است. اگر بتوانید به طور صحیح در این بازار عمل کنید، بهره گیری از نوسانات کوچک قیمت می‌تواند پر سود باشد. اما این مسئله می‌تواند یک بازی خطرناک برای تازه واردان یا هر کسی باشد که به یک استراتژی فکر نشده پایبند باشد. معامله گری و مدیریت ریسک در بورس در صورت تدوین استراتژی معاملاتی کار چندان دشواری نیست.
استراتژی های معاملاتی به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شوند که با فکر و تحلیل تدوین شده‌اند و وضعیت آینده شما در بازار را مشخص می‌کنند. وقتی که شما استراتژی بورس خود را درست تدوین کرده باشید، مدیریت ریسک و سرمایه کار آسانی است و برای هر اتفاقی در بازار آماده هستید. در واقع استراتژی نوعی آمادگی برای حرکت هدفمند در چهارچوب بازار است.
انواع استراتژی معاملاتی
استراتژی‌های معاملاتی بسیار متنوع هستند و به شرایط بازار، هدف سرمایه‌گذار، سبک معامله‌گری، و سایر عوامل بستگی دارند. معامله‌گران به طور معمول با تحلیل تکنیکال و یا تحلیل بنیادی به خرید و فروش سهام می‌پردازند. نمی‌توان ارجحیتی بین تحلیل تکنیکال و بنیادی در نظر گرفت چرا که هر یک از سرمایه گذاران با توجه به استراتژی خود ممکن است سودهای خوبی بدست آورد.
معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، به طور معمول استراتژی خود را به چهار روش طراحی می‌کنند. انواع استراتژی به شرح زیر است:
- معاملات روزانه
- معاملات نوسان گیری
- معاملات موقعیت
- معاملات اسکالپینگ
اصول پایه طراحی استراتژی معاملاتی مخصوص بازارهای سرمایه‌گذاری ایران
همانطور که می‌دانید، بازار بورس ایران ویژگی‌های خاصی دارد. تعداد شرکت‌های بزرگ سودده کم هستند، اطلاعات به صورت طبقه بندی شده به میزان فراوان وجود ندارد و نوسانات قیمت زیاد هستند. با این حال شما می‌تواند با دانش نسبت به اصول پایه طراحی یک استراتژی و ترکیب آن با مسائلی چون روانشناسی معامله گری، روانشناسی کندل ها، تحلیل‌های بنیادی و چندین دانش دیگر، به یک سری استراتژی مفید دست پیدا کنید و مدیریت سرمایه در بورس را به خوبی انجام بدهید که همان هدف نهایی تدوین استراتژی است.
1-جمع‌آوری اطلاعات از گزینه سرمایه‌گذاری مورد نظر
اولین گام اساسی در تدوین استراتژی معاملاتی جمع آوری اطلاعات در مورد سهام شرکت‌هایی است که قرار است روی آن سرمایه گذاری کنید. این اطلاعات ممکن است در هر جایی باشند. شما باید هیچ اطلاعاتی را نادیده نگیرید و کوچکترین جزئیات را در نظر بگیرید. اطلاعات مربوط به بازار بورس و یا شرکت‌های خاص را می‌توانید از اخبار تلویزیونی، افراد نزدیک به اتفاقات کانونی بازار، سایت‌های نزدیک به بازار بورس و یا گزارش‌های طبقه بندی هفتگی و روزانه سازمان بورس اوراق بهادار دریافت کنید. باید بدانید که اهمیت اطلاعات برای تدوین استراتژی بسیار مهم است و زیربنای هر استراتژی داشتن دانش و آگاهی در مورد آن است.
2-تحلیل و پردازش اطلاعات
پس از این که توانستید این اطلاعات را به خوبی از منابع مختلف جمع آوری کنید، تحلیل و پردازش آن گام بعدی شما برای رسیدن به یک استراتژی در سیستم معاملاتی است. نقش تحلیل و آموزش‌های گذرانده شده توسط شما (مانند آموزش مدیریت سرمایه، آموزش معامله گری و غیره) در این بخش بسیار مهم است. این جا همان جایی است که شما باید از دانش خود استفاده کنید تا از دل مجموعه فراوانی از اطلاعات، آن چیزی را که برای شما مهم است را بیرون بکشید.
3-خروجی اطلاعات و تصمیم گیری
پس از این که اطلاعات توسط شما پردازش شدند و توانستید اطلاعات موردنیاز را بیرون بکشید، باید تصمیم گیری نهایی خود را انجام بدهید. این تصمیم نهایی همان استراتژی معاملاتی شما در بازار خواهد بود.
دو نکته بسیار مهم برای طراحی یک استراتژی معاملاتی
1-تعهد به استراتژی
بازار بورس بازاری است که همه در آن ضرر می‌کنند ولی این که به چه مقداری ضرر می‌کنید مهم است. ممکن است شما به صورت مقطعی ضرر کمی کنید ولی پس از آن به یک سود هنگفت دست پیدا کنید. این کار با داشتن ثبات و تعهد به استراتژی ممکن است. اگر درک درستی نسبت به روانشناسی بازار بورس داشته باشید، خواهید دانست که تعهد به استراتژی و دوری از حرکات هیجانی و بی‌منطق در بازار می‌تواند شما را از دل بحران‌ها به سلامت عبور دهد.
2-سادگی استراتژی
نیاز نیست که استراتژی خود را آن قدر پیچیده کنید که وقت زیادی را صرف فهم تطابق آن با وضعیت خود در بازار کنید. این کار احتمال خطای شما را نیز بالا خواهد برد. یک استراتژی معاملاتی ساده هم به شرط این که مبتنی بر اطلاعات صحیح و تحلیل درست باشد، می‌تواند برای شما سودآوری زیادی به همراه داشته باشد.
چگونه یک استراتژی معاملاتی موفق ایجاد کنیم؟
حال که اصول اساسی استراتژی‌های معاملاتی را مورد بررسی قرار دادیم، می‌خواهیم در ادامه مراحل تدوین یک استراتژی معاملاتی موفق را بیان کنیم.
1-ایجاد یک چارچوب ذهنی حرفه ای
ذهنیت، تفاوتی اساسی بین افراد موفق و افراد شکست خورده در بازار بورس است. افراد حرفه‌ای معتقد هستند که استراتژی آن‌ها بر اساس تحلیل و منطق است و می‌توانند در بازار بورس موفق شوند. این افراد به خود اطمینان دارند و با حوادث مقطعی در بازار بورس تحت تاثیر احساسات قرار نمی‌گیرند.
2-انتخاب سبک معاملاتی بر اساس چارچوب زمانی
چهارچوب و بازه زمانی یکی از مفاهیم بسیار مهم در بازار بورس است. در واقع هر استراتژی معاملاتی در چهارچوب یک بازه زمانی تعریف می‌شود که بستگی به نظر و تحلیل شخصی فرد حاضر در بازار دارد. به عنوان مثال برخی از افراد تصمیم می‌گیرند که روی بازه‌های زمانی کوتاه مدت فعالیت خود را پیش ببرند و از نوسانات کوتاه مدت قیمت استفاده کنند. در عین حال برخی دیگر از افراد علاقمند به اجرای استراتژی‌های بلندمدت برای سوددهی هستند.
3-توانایی یافتن شاخص های مناسب جهت شناسایی یک روند
شاخص‌های زیادی هستند که در بازار با افت قیمت ناگهانی مواجه می‌شوند و ضررهای زیادی به افراد حاضر در بازار می‌زنند. عکس این شرایط نیز وجود دارد و گاها برخی از شاخص‌ها به طور ناگهانی دچار رشد می‌شوند. تشخیص شاخص‌های مناسب سودده برای خرید و ضررده برای فروش، یکی از هنرهای افراد حاضر در بازار است که فقط با داشتن دانش و آگاهی نسبت به تحلیل تکنیکال و بنیادی ممکن است.
4-بررسی نقاط ورود و خروج یک سهم
نقاط ورود و خروج یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که باید در یک استراتژی معاملاتی مورد بررسی قرار بگیرد. شناسایی نقاط ورود به بازار باعث خواهد شد که به راحتی سود آوری کنید و توانایی یافتن نقاط خروج مناسب باعث خواهد شد که شما از ضرر جلوگیری کنید.
5-تعیین از پیش تعیین شده حد سود و ضرر
وقتی که شما درک درستی نسبت به حد سود و ضرر داشته باشید، به سادگی می‌توانید بفهمید که وضعیت شما در بازار به چه شکلی است. مثلا اگر میزان ضرر شما نسبت به حد از پیش تعیین شده بیشتر باشد، می‌توانید تشخیص بدهید که وضعیت شما در بازار خطرناک است و باید سریعا از بازار خارج شوید. وقتی که میزان ضرر شما بسیار کمتر از حد از پیش تعیین شده باشد، می‌توانید به اجرای استراتژی بلند مدت خود ادامه بدهید.
6-آزمودن استراتژی معاملاتی و تحلیل بازخورد آن
هر کسی ممکن است در طراحی و تدوین استراتژی معاملاتی خود دچار اشتباه شود. به همین دلیل باید آن را مورد آزمایش قرار بدهید و با سهام کم آن را اجرا کنید (تا در صورت ضرر، سرمایه شما از دست نرود). پس از این که استراتژی معاملاتی را مورد بررسی قرار دادید، می‌توانید مطمئن شوید که استراتژی شما به خوبی عمل می‌کند یا خیر.
7-تعهد به استراتژی معاملاتی
تدوین استراتژی و اجرای آن پایان راه نیست. شما باید به استراتژی خود متعهد باشید. بازار بورس، بازاری پرنوسان است. اگر با نوسانات کوچک بخواهید استراتژی خود را کنار بگذارید، هرگز در این بازار موفق نخواهید شد. شما باید به خوبی نوسانات کوچک را از نوسانات بزرگ تشخیص بدهید و در نوسانات کوچک بازار به استراتژی خود متعهد باشید.
جمع بندی
در این مطلب نگاهی به استراتژی معامله‌گری انداختیم و دیدیم که چگونه می‌توان استراتژی معاملاتی سودمندی را پیاده سازی کرد. ورود به بازار بورس بدون داشتن درک درستی در مورد استراتژی معاملاتی می‌تواند برای شما خطرآفرین باشد و در مدت چند ساعت تمام سرمایه خود را از دست بدهید.
در صورتی که هنوز به این امر مسلط نیستید، دست نگه دارید و وارد بازار بورس نشوید. سعی کنید از متخصصان این حوزه کمک بگیرید و فرآیند آموزش بورس خود را با استفاده از منابع معتبری مثل بلاک کارگزاری بیدار تکمیل کنید تا بتوانید استراتژی‌های بهتری را تدوین و اجرا کنید.
