میانگین کم کردن در بورس مشابه خرید پله‌ای است با این تفاوت که در این استراتژی شما به دلیل بنیاد خوبی که سهم دارد و همچنین بررسی بر اساس تکنیکال، انتظار دارید روند اصلاحی سهم پایان یابد و صعودی شود.
زمانی سهامدار تصمیم به کم کردن میانگین در یک سهم می‌گیرد که همچنان سهم در ظاهر روند نزولی را طی می‌کند و سوال اینجا پیش می‌آید که آیا تصمیم گیری در مورد خرید سهام اضافی که قیمت آنها در حال کاهش می‌باشد، کار درستی است؟ در پاسخ باید بگوییم که سهامدار زمانی که مطمئن می‌شود روند نزولی پایان یافته است، میزان بیشتری از سهام مورد نظر خود را خریداری می‌کند.
در میانگین کم کردن در نظر داشته باشید، زمانی که شما 50 درصد در ضرر هستید، باید به میزانی میانگین قیمت سهم خود را کاهش دهید که 100 درصد سود کنید تا به سرمایه اولیه خود برسید. بنابراین باید میزان بیشتری سهام به نسبت دارایی فعلی خود خریداری کنید تا زودتر از زیان خارج شوید.
اگر قصد دارید بدانید که چه زمانی و چگونه میانگین کم کنید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
میانگین کم کردن در بورس چیست؟
میانگین کم کردن (Averaging Down) یک استراتژی برای خرید بیشتر دارایی است که قیمت آن در حال کاهش می‌باشد. در نتیجه متوسط قیمت خرید هر سهم کاهش می‌یابد.
خرید به هنگام افت قیمت یا زمانی که قیمت کاهش می‌یابد، می‌تواند در بازارهای گاوی سودآور باشد، اما در روند نزولی می‌تواند ضرر به همراه داشته باشد.
افراد کم تجربه در بورس زمانی که سهم اصلاح زیادی دارد به گمان اینکه روند نزولی تمام شده، مجدد سهام خریداری می‌کنند و زیان خود را افزایش می‌دهند. بنابراین تا زمانی که از نظر تکنیکالی و بنیادی سهمی را بررسی نکردید، به صورت هیجانی میانگین کم نکنید.
روش میانگین کم کردن در بورس چیست؟
استراتژی میانگین کم کردن در بورس به‌منظور کاهش میزان ضرر استفاده می‌شود. سهامدار با کاهش میانگین خرید سهم، میزان ضرر خود را جبران می‌کند.
استراتژی میانگین زدن در بورس زمانی اتفاق می‌افتد که سهمی با بنیاد خوب را خریداری کرده‌اید، اما به دلایلی از جمله فاز اصلاح یا دیگر دلایل، روند قیمت سهم نزولی می‌باشد. بنابراین شما در قیمت‌های پایین‌تر اقدام به خرید سهم می‌کنید تا میانگین خرید خود را کاهش دهید و به هنگام برگشت روند سهم و خروج از فاز اصلاحی، به سود برسید یا در نقطه سر به سر سهم را بفروشید. برخی سوال دارند که چقدر میانگین کم کنیم تا سر به سر شویم؟ برای پاسخ به این سوال به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید شما 1000 سهم را به قیمت 600 تومان (به‌ازای هر سهم) در مجموع 600,000 تومان خریداری می‌کنید. سپس سهم شما به قیمت 500 تومان (به ازاء هر سهم) کاهش می‌یابد.
مجدد 1000 سهم دیگر با قیمت 500 تومان (به ازاء هر سهم) و در مجموع 500 هزار تومان خریداری می‌کنید. شما اکنون 2000 سهم دارید و در کل 1,100,000 تومان هزینه کرده‌اید. میانگین قیمت سهام که متعلق به شماست اکنون 550 تومان است.
اگر قیمت سهم افزایش یابد، شما با استفاده از استراتژی میانگین کم کردن (Averaging Down) به بازده مناسبی از سرمایه خود دست خواهید یافت.
اگر قیمت سهم به روند نزولی ادامه دهد، در اینجا تصمیم می‌گیرید که مجدد میانگین خرید سهم را کاهش دهید یا با ضرری کمتر خارج شوید.
چه زمانی باید میانگین کم کنیم؟
مشکل این است که یک سرمایه‌گذار در درک تمایز بین افت موقتی قیمت و سیگنال روند نزولی برای پایین آمدن قیمت‌ها توانایی کمی دارد.
قیمت و زمان مناسب برای کم کردن میانگین هیچ قانون خاصی ندارد. شما باید سهام شرکتی را که خریداری کرده‌اید را ارزیابی و تحلیل کنید و دلایل سقوط قیمت را تعیین کنید.
اگر احساس می‌کنید سهم به دلیل واکنش بیش از حد بازار به اخبار یا رویدادی در حال افت می‌باشد، ممکن است خرید سهام بیشتر تصمیم درستی باشد. به همین ترتیب، اگر احساس می‌کنید هیچ تغییر اساسی در شرکت صورت نگرفته است، خرید در قیمت پایین‌تر می‌تواند یک فرصت عالی برای جمع‌آوری سهام بیشتر در یک معامله باشد.
زمانی می‌توانید تصمیم درستی در مورد میانگین کم کردن سهم بگیرید که از بنیاد سهم خود مطمئن باشید. زیرا در کوتاه‌مدت ممکن است سهم دچار افت قیمت شود اما اگر بنیاد خوبی داشته باشد، به شما اطمینان می‌دهد که در بلندمدت به اهداف قیمتی خود خواهید رسید. در این صورت شما می‌توانید با کم کردن قیمت میانگین خرید، مالک تعداد بیشتری از سهم شوید.
اما اگر از بنیاد سهم خود مطمئن نیستید، اقدام به میانگین کم کردن نکنید چون پس از افت قیمت، بازهم شاهد افت بیشتر ارزش و قیمت سهم خواهید بود.
این استراتژی اغلب مورد پسند سرمایه‌گذارانی است که افق سرمایه‌گذاری بلندمدت و رویکرد ارزش محور در سرمایه‌گذاری دارند.
تفاوت میانگین کم کردن و خرید پله‌ای
همان‌طور که گفته شد، میانگین کم کردن و خرید پله‌ای تا حدودی مشابه هم هستند. تفاوت مهم خرید پله‌ای و میانگین کم کردن در زمان خرید می‌باشد.
در خرید پله‌ای، معامله‌گر به هنگام خرید سهم از روند آن اطمینان ندارد، به همین علت در زمان سفارش گذاری خرید خود، اقدام به خرید در قیمت‌های متفاوت یا به‌اصطلاح پله‌ای می‌کند تا در صورت افت قیمت، ضرر زیادی متحمل نشود.
اما در کم کردن میانگین خرید، معامله‌گر از بنیاد سهم خود اطمینان دارد. به همین خاطر زمانی که سهم در کوتاه‌مدت با افت قیمت مواجه می‌شود و در روند نزولی قرار می‌گیرد، با خرید سهم در قیمت پایین‌تر (نسبت به خرید اولیه یا قبل) و با افزایش تعداد سهم، میانگین قیمت سهام خود را کاهش می‌دهد تا در آینده به سود بیشتری دست یابد.
مزایا و معایب میانگین کم کردن
انتخاب استراتژی میانگین کم کردن بستگی به دید معامله‌گر دارد. معامله گران تکنیکالی، به دلیل اینکه می‌توانند چارت و نمودار سهم را بررسی کنند اغلب دید کوتاه‌مدتی دارند، انتخاب روش میانگین خرید سهم برای آنها مناسب نمی‌باشد و حتی ممکن است منجر به زیان هم شود.
تحلیلگران بنیادی به‌خاطر دید بلندمدتی که نسبت به سهام دارند از ارزش ذاتی و واقعی سهام خود آگاه هستند، انتخاب روش میانگین کم کردن برایشان مناسب و خوب خواهد بود.
مزیت میانگین کم کردن:
مزیت اصلی کاهش میانگین قیمت سهام این است که یک سرمایه‌گذار می‌تواند قیمت میانگین خرید سهام را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در صورت پایان روند نزولی سهم، به بازده مناسبی دست می‌یابد.
با استفاده از این روش می‌توان پیش از آنکه قیمت سهم به قیمت اولیه خود برسد؛ با کم کردن میانگین خرید، میانگین قیمت سهام خود را کاهش دهید تا با شروع روند صعودی با داشتن حجم بیشتری از سهم، سود بیشتری نیز کسب نمایید.
معایب میانگین کم کردن:
کاهش میانگین قیمت سهم تنها در صورتی مؤثر است که روند نزولی پایان یابد. با این‌حال، اگر سهم به روند نزولی خود ادامه دهد، ضررها نیز بزرگ می‌شوند.
در مواردی که سهم همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد، یک سرمایه‌گذار ممکن است از تصمیم خود برای کاهش میانگین خرید سهم پشیمان شود و تصمیم به خروج از موقعیت بگیرد که در این صورت هم ممکن است با ضرر از سهم خارج شود.
یکی دیگر از معایب این روش، سرمایه‌ای است که باید برای خرید مجدد سهم استفاده شود. هرچه قیمت سهم افت پیدا کند، معامله‌گر مجدد اقدام به خرید می‌کند، تا به این صورت قیمت میانگین خرید خود را کاهش دهد؛ اما باید سرمایه کافی در اختیار داشته باشید تا بتوانید در موقعیت‌های مختلف، اقدام به خرید کنید.
بنابراین، برای سرمایه‌گذاران مهم است که به درستی مشخصات ریسک میانگین کم کردن را ارزیابی کنند. با این وجود، گفتن این کار آسان‌تر از انجام‌دادن آن است و در طی افت بازار یا نزول آن، تصمیم‌گیری حتی دشوارتر هم می‌شود.
برای میانگین کم کردن چه نکاتی بایستی مدنظر قرار گیرد؟
هر زمانی و هر سهمی برای میانگین کم کردن مناسب نیست. این استراتژی تنها مناسب سهام‌هایی است که بنیادی هستند و از ارزش ذاتی و بنیادی سهم اطمینان دارید. بنابراین به هنگام تصمیم‌گیری برای کاهش میانگین خرید قیمت سهام، به نکات زیر توجه کنید و اگر سهمی ویژگی‌های زیر را دارد برای کم کردن میانگین خرید اقدام کنید:
- سهامی که بنیاد قوی دارند و جایگاه رقابتی خوبی دارند.
- نقاط حمایتی سهام را از دید تکنیکالی بررسی نمایید.
- حمایت سهم را از نظر تکنیکال مشخص کنید؛ اگر ارزش ذاتی و نقطه حمایتی خود را از دست نداده‌اند، اقدام به میانگین کم کردن کنید.
- شاخص صنعت سهم مورد نظر را بررسی کنید، اگر به حمایت نزدیک است می‌توانید میانگین کم کنید.
- سهام پتانسیل رشد در بلندمدت را داشته باشند.
- روند بازار متعادل باشد. زیرا اگر بازار وارد فاز ریزشی شده باشد، حتی اگر سهام شما از نظر بنیادی هم ارزشمند باشد، تحت تأثیر شرایط بازار روند نزولی آن ادامه‌دار خواهد بود.
فرمول محاسبه میانگین کم کردن در بورس
انواع ماشین حساب میانگین بورس و نرم افزار میانگین گیری بورس رایگان برای میانگین کم کردن وجود دارد که از فرمول زیر استفاده می‌کنند:
قیمت میانگین خرید= {(تعداد سهام در اولین خرید* اولین قیمت خرید معامله) + (تعداد سهامی خریداری شده در قیمت دوم خرید* دومین قیمت خرید انجام شده) + (تعداد سهام در قیمت سوم خرید* قیمت سوم خریداری شده)} / تعداد کل سهام خریداری شده
روش مارتینگل در میانگین کم کردن
در این روش سهامدار در هر بار میانگین کم کردن دو برابر میزان سهام موجود باید سهام خریداری کند. این اتفاق به صورت پله‌ای رخ می‌دهد و سهامدار بیش از 4 مرتبه مجاز به انجام این کار نیست. در یک مثال این روش را توضیح می‌دهیم.
فرض کنید که یک عدد سهم را به قیمت هزار تومان خریداری کرده‌اید. قیمت این سهم 5 درصد کاهش یافته و به 950 تومان رسیده است. طبق روش مارتینگل شما باید دو برابر میزان سهام موجود سهم خریداری کنید. طبق فرمول زیر عمل کنید.
طبق این فرمول میانگین قیمت سهم 967 تومان رسیده است. در صورتی که قیمت سهم به این قیمت برسد شما می‌توانید با سود از معامله خارج شوید. این در صورتی است که تنها سهم پس از خرید 3 درصد سود کرده باشد.
حال تصور کنید که سهم 10 درصد کاهش پیدا کرده است و به قیمت 902 رسیده است. در این صورت مجدد باید سهام را دو برابر کنیم.
در صورتی که برای بار دوم میانگین کم و تنها 7 درصد سود کسب کنیم. با میانگین قیمت 929 تومان، با دریافت سود کم می‌توانیم از سهم خارج شویم.
نتیجه‌گیری
زمانی که قیمت سهم بنیادی در کوتاه‌مدت در حال افت است؛ می‌توان با خرید سهم در قیمت کمتر و با افزایش تعداد سهام، قیمت میانگین خرید خود را کاهش داد و در بلندمدت به سود بیشتری دست یافت.
استفاده از تکنیک‌های دقیق مدیریت ریسک می‌تواند یک فرصت ارزشمند در طول زمان باشد. بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از جمله وارن بافت که استراتژی‌های ارزش‌گرا را دنبال می‌کنند، از میانگین کم کردن به‌عنوان یک استراتژی بزرگ که در صورت اجرای صحیح آن و با گذشت زمان، به موفقیت دست خواهید یافت استفاده کرده‌اند.
استراتژی میانگین کم کردن سهام یکی از روش‌های جلوگیری از زیان و یا خروج از ضرر است؛ اما باید این استراتژی را روی سهم بنیادی انجام دهید.
درک این نکته مهم است که خرید سهام هر شرکتی که قیمت آن در حال کاهش است و کم کردن میانگین خرید روی سهم هر شرکتی، استراتژی مناسبی نیست. حتی اگر میانگین قیمت خرید خود را پایین آورده‌اید، این احتمال وجود دارد که روند نزولی سهم ادامه‌دار باشد، پس حنما تحلیل مناسبی از سهم داشته باشید.
