در بازار بورس و به طور کلی در هر بازار سرمایهای، افزایش سطح آگاهی و شناخت کافی از اصطلاحات رایج آن، بسیار حائز اهمیت است.
ترکیب اندیکاتورها یکی از کاربردیترین کارکردهای تحلیل تکنیکال در بازار محسوب میشود که با استفاده از آنها میتوان به معاملات موفق و سود ده، دست پیدا کرد.
اندیکاتورها ابزارهای قدرتمند و هدفمند در تحلیل تکنیکال هستند که تحلیلگران معمولاً از آن برای پیشبینی روند سهام و یا تعیین نقاط مهم برای ورود یا خروج، استفاده میکنند.
ترکیب اندیکاتورها میتواند داده و اطلاعات جامع و دقیقی را به معاملهگران بدهد تا نسبت به روند سهام موردنظر خود، درک بهتری داشته باشند و بعضاً سیگنال خرید یا فروش از آن دریافت کنند. در ادامه به معرفی انواع طبقه بندی برای اندیکاتورها و معرفی بهترین ترکیب اندیکاتورها میپردازیم.
انواع طبقهبندی برای اندیکاتورها
سه نوع طبقه بندی برای اندیکاتور وجود دارد که با ترکیب اندیکاتور میتوان نتایج بهتر و موثری کسب کرد. این طبقهبندی به صورت زیر میباشد:
1- اندیکاتورهای مومنتوم
این اندیکاتورها به مقدار حرکت بستگی دارد و آن را مورد سنجش قرار میدهند. این اندیکاتورها عموماً قدرت نسبی حرکت را در بازار بررسی میکنند و در عددی بین صفر تا 100 را نشان میدهند. به آنها اوسیلاتور نیز گفته میشود.
2- اندیکاتور روند یا Trend Indicators
این اندیکاتورها به شناسایی روند در نمودار میپردازند. در این نوع از اندیکاتور، نمودار طبق روند بازار که صعودی است و یا نزولی، به تحلیلگران سیگنال داده و جهت روند را مشخص میکند. در مقالهای به طور مفصل راجع به اندیکاتورهای تشخیص روند صحبت کردهایم.
3- اندیکاتور تغییرپذیری یا Volatitlity Indicators
در این اندیکاتورها، قدرت تغییر در پارامترهای سهام مثل حجم و یا تغییرات نوسانی، مورد بررسی قرار میگیرد.
اینکه کدام یک از این اندیکاتورها، بهترین ترکیب اندیکاتور را میسازد و یا نحوه ترکیب آنها به چه صورت است، از مهمترین نکاتی است که باید مورد نظر قرار داد. هر چند باید گفت اگر ترکیب اندیکاتورها به طور اشتباه انجام شود، ممکن است در تحلیل و نتیجهگیری اخلال ایجاد کند.
راهنمای استفاده از اندیکاتورها در معاملات
به واقع هر اندیکاتور در هر دستهای، یک عملکرد مجزا از خود نشان میدهد که در ترکیب با اندیکاتور دیگر، تحلیل سهام را قدرتمندتر و هدفمندتر میکند.
در اینجا باید بگوییم که بهترین ترکیب اندیکاتورها زمانی اتفاق میافتد که ما از طبقههای مختلف اندیکاتورها، ترکیب خود را بچینیم تا نتیجه مطلوبتر و بهتری بگیریم.
اندیکاتورها در طبقات مختلف، مکمل هم عمل میکنند. در این قسمت قصد داریم تا انواع اندیکاتورها را برحسب طبقهبندی، ارزیابی کنیم تا به ترکیب اندیکاتور مطلوب برسیم.
اندیکاتور استوکاستیک Stochastic: جزو دسته اندیکاتورهای مومنتوم میباشد که میتواند به طور مداوم سرعت حرکت قیمتی را نشان دهد و اندازهگیری کند. اندیکاتور استوکاستیک از نوع اندیکاتورهای برگشتی محسوب میشود.
اندیکاتور RSI: از محبوبترین اندیکاتورهای بازار به شمار میرود و در دسته اندیکاتورهای مومنتوم محسوب میشود.
RSI، شاخص قدرت نسبی است و به طور دقیق، قدرت روند حرکتی قیمت را با توجه به کندلهای صعودی و نزولی میسنجد و عددی بین صفر تا 100 را نشان میدهد.
اندیکاتور ADX: این اندیکاتور نیز جزو اندیکاتورهای روند به حساب می آید و وظیفه آن، تشخیص روند بر اساس قدرت یا ضعف سیگنالها است و برای تشخیص شرایط روند در نمودار، کاربرد دارد.
اندیکاتور MACD : این اندیکاتور نیز جزو اندیکاتورهای پرکاربرد و پرقدرت در بازار سرمایه میباشد. اندیکاتور MACD (مکدی) اگر بالا باشد، روند را صعودی در نظر میگیرد و زمانی که پایین باشد، روند نزولی است. در واقع شناسایی روند و مقدار حرکت را میتواند بهراحتی بسنجد.
اندیکاتور میانگین متحرک: این اندیکاتور چند کاربرد مهم دارد و در تشخیص روند و ناحیههای حمایتی و مقاومتی قیمت، کارایی زیادی از خود نشان میدهد. با محاسبه شیب اندیکاتور میانگین متحرک میتوان قدرت روند را پیشبینی کرد و با جهت آن سیگنال روند را مورد ارزیابی قرار داد.
اندیکاتور ATR: این اندیکاتور جزو طبقهبندی اندیکاتورهای تغییرپذیری محسوب میشود. این اندیکاتور بر اساس کندلهای قبلی نمودار و محدوده قیمتی، تحلیل میکند و برای تعیین حد سود و حد ضرر سهام در نمودار کاربرد دارد.
اندیکاتور matrix series: این اندیکاتور از ترکیب سه اندیکاتور adx، macd و moving ساخته شده است که میتواند روند را پیش بینی کند.
ترکیب مناسب اندیکاتورهای مختلف
یک اشتباه رایج این است که از اندیکاتورهای یک طبقهبندی واحد استفاده کرد. این باعث میشود تا در تحلیل سهام، فقط یک جنبه خاص مثل قدرت حرکت و یا روند نمودار، مورد بررسی قرار بگیرد و از جنبههای دیگر غافل بشویم.
ترکیب مناسب اندیکاتورها با استفاده از اصول خود، به ما این امکان را میدهد تا بازار را از زوایای مختلف و با پارامترهای متنوعی بررسی کنیم.
همانطور که تا حدی اشاره کردیم، برای تشکیل یک ترکیب اندیکاتور درست، بهتر است از هر دسته یک اندیکاتور را انتخاب و با دسته دیگر ترکیب و از انتخاب اندیکاتور از طبقهبندیهای یکسان خودداری کنیم تا نتیجه بهتری بگیریم.
هر کدام از اندیکاتورها در طبقهبندیهای ذکر شده، یک بُعد را در بازار بررسی میکند. با انتخاب اندیکاتور از هر سه دسته و ترکیب آنها، به عبارتی تحلیل خود را سهبعدی و جامعتر کردهایم.
به عنوان مثال، ترکیب اندیکاتور استوکاستیک باRSI ، ممکن است نتیجه مطلوبی نداشته باشد چرا که هر دو، پارامترهای حرکت سهام را مورد سنجش قرار میدهند. اما ترکیب اندیکاتورهای RSI ، ADXو ATR میتواند یک ترکیب اندیکاتور مناسب و ایدهآل برای تحلیل باشد.
همانطور که مشخص است، اندیکاتورRSI، از لحاظ قدرت حرکت نمودار، ADX به لحاظ شناسایی روند نمودار و ATR تغییرات محسوس را در نمودار، ارزیابی میکنند؛ بنابراین میتوان گفت با این ترکیب، از چند جنبه تحلیل خود را پیش میبریم.
چرا باید در انتخاب اندیکاتور دقت کنیم؟
ذکر این نکته لازم است که همیشه تعداد ابزارهای بیشتر، بهتر نیست بلکه ترکیب مناسب ابزارها اهمیت فراوانی دارد و بسته به هدف معامله و نوع پارامتری که از تحلیل میخواهیم، خواهد داشت. ترکیب نادرست ممکن است جنبه مهمی که نمودار قیمتی یا فضای کلی بازار، با آن درگیر است را نادیده بگیریم.
به عنوان مثال، اگر در بازار یا نمودار سهم، تغییرات نوسانی داریم و در ترکیب اندیکاتور، از اندیکاتورهایی که نوسانات را تشخیص میدهد استفاده نکنیم، تحلیل ما مشخصاً با مشکل روبهرو خواهد شد. این امر باعث میشود تا جنبه نوسانی که با آن درگیر است را نادیده بگیرد.
پس در ترکیب اندیکاتورها باید به شدت دقت لازم را داشته باشیم. انتخاب درست اندیکاتور به ما مسیر درستتر و هدفمندتری میدهد تا تحلیل از کمترین خطا برخوردار باشد. در ادامه به چند مدل پیشنهادی برای ترکیب اندیکاتورهای مناسب میپردازیم.
روشهای پیشنهادی برای ترکیب اندیکاتورها
ترکیب اندیکاتور کاملاً بستگی به هدف شما از معامله دارد. برای ترکیب مناسب اندیکاتورها بهتر است آنها را در دو یا سه اندیکاتور بررسی کنیم و تعداد زیادتر لزوماً ترکیب درستی به نظر نمیرسد و احتمال دارد تحلیلگر را دچار سردرگمی کند.
در این قسمت به چند مدل پیشنهادی برای ترکیب اندیکاتورها اشاره میکنیم که میتواند از جنبههای مختلف نمودار سهام را بسنجد.
ترکیب اندیکاتور RSI و MACD
استراتژی ترکیب اندیکاتورهای MACD و RSI می تواند یکی از مهمترین ترکیب اندیکاتورهای قدرتمند و معتبر را شکل بدهد که برای انجام معاملات سودده و منطقی، مناسب به نظر می رسد.
در این ترکیب، هر دو اندیکاتور، اطلاعات مومنتوم حرکتی نمودار را مورد بررسی قرار می دهند. در اندیکاتور RSI، ما می توانیم به راحتی با در نظر گرفتن اعداد اندیکاتور، آگاهی خوبی نسبت به وضعیت اشباع خرید و یا اشباع فروش سهم به دست بیاوریم.
در این اندیکاتور اعداد بالای 70 نشان از اشباع خرید در سهم و اعداد پایین تر از 30 نشان از اشباع فروش سهم می دهد.
وقتی این فاکتور در ترکیب با MACD قرار می گیرد که نقش برجسته آن، تشخیص روند حرکتی سهم می باشد، به نوعی اعتبار تحلیل تکنیکال بالاتر میرود. اندیکاتور MACD میتواند به راحتی یک روند صعودی قوی و یا یک روند نزولی قوی را شناسایی کند.
این امر با بالا رفتن MACD، روند صعودی را نشان می دهد و با پایین بودن MACD، نزولی بودن روند را مشخص می نماید. اگر زمانی که RSI، اشباع فروش را نشان دهد و همزمان MACD افزایش یابد و خبر از صعودی شدن روند را بدهد، یک سیگنال خرید قدرتمند صادر می شود چراکه برای هر دو اندیکاتور هشداری مهم برای شروع یک روند مناسب، محسوب می شود.
برعکس این مورد هم امکان پذیر است زمانی که RSI، اشباع خرید را نشان می دهد و MACD شروع به کاهش می کند. در این شرایط به نوعی سیگنال فروش صادر می شود و باید با احتیاط حرکت کرد و در مواقعی سیو سود کرد چراکه هر لحظه احتمالی نزولی شدن روند و افزایش فروشندگان در سهم بالا می رود.
بنابراین وقتی این دو اندیکاتور مکمل هم عمل می کنند، ما می توانیم به تحلیل خود اعتبار بیشتری قائل شویم و از داده هایی که به ما می دهند به نحو احسن استفاده کنیم.
ترکیب اندیکاتور RSI روزانه با RSI ماهانه
با اینکه در بسیاری از مواقع، معاملهگران از اندیکاتور RSI در بازهای زمانی کوتاهتر استفاده میکنند اما میتوان از این اندیکاتور در بازههای زمانی هفتگی یا ماهانه به جای روزانه، ساعتی و دقیقهای استفاده کرد. با استفاده از مقیاسهای زمانی طولانیتر،امکان همسو کردن معاملات کوتاه مدت با روندهای بلند مدت فراهم شده است.
اگر RSI ماهانه همچنان به طور منطقی پایین ولی رو به رشد باشد، بنابراین RSI روزانه موفقیت بیشتری را به همراه دارد. به طور مشابه، اگر یک RSI ماهانه بالا ولی رو به نزول باشد، به احتمال زیاد بیانگر سیگنال خرید مثبت کاذب RSI روزانه است.
در نهایت، اگر RSI ماهانه بسیار نزولی باشد، سیگنال خرید RSI روزانه میتواند شروع یک بازار جدید گاوی (صعودی) باشد.
ترکیب اندیکاتور مومنتوم با اندیکاتور روند
در این ترکیب به طور مثال میتوان از اندیکاتور استوکاستیک برای سنجش حرکت سهم و در ترکیب با اندیکاتور میانگین متحرک، برای تشخیص روند سهم، استفاده کرد.
استوکاستیک برای تعیین نقطه ورود و یا خروج کاربرد دارد و اندیکاتور میانگین متحرک میتواند جهت روند را مشخص کند. پس میتواند به عنوان یک مدل مناسب برای استراتژی معاملاتی و دریافت دادههای مختلف، انتخاب شود.
ترکیب اندیکاتور روند با اندیکاتور تغییرپذیر یا نوسانی
در این ترکیب میتوان از اندیکاتور میانگین متحرک برای تشخیص روند و اندیکاتور OBV یا ATR برای سنجش تغییرات حجم یا نوسانات سهم استفاده کرد تا عملکرد و نتیجه مطلوبی از تحلیل دریافت کرد.
معمولاً برای معامله سهام در بلندمدت از اندیکاتورهای تشخیص روند و برای معاملات کوتاهمدت و نوسانی از اندیکاتورهای تغییرات حجم و نوسان استفاده میشود که این ترکیب اندیکاتور میتواند انتخاب مناسبی به نظر برسد.
ترکیب اندیکاتور مومنتوم با اندیکاتور نوسانی و اندیکاتور روند
در این ترکیب میتوان استراتژی را به این صورت مطرح کرد که از اندیکاتورهای قدرتمند در هر دسته برای تحلیل استفاده کرد.
ترکیب مناسب در این روش، انتخاب اندیکاتور RSI یا MACD به عنوان یک اندیکاتور پرقدرت از یک دسته و ترکیب آن با اندیکاتور میانگین متحرک برای تشخیص روند و ترکیب با اندیکاتور ATR برای تشخیص تغییرات نوسانی خواهد بود.
در این ترکیب، بررسی شیب نمودار و نیز تحلیل واگرایی در سهام، میتواند بر قدرت تحلیل و رسیدن به نتایج منطقی، کمک بسیار زیادی کند.
ترکیب بهترین اندیکاتورها برای نوسانگیری
به منظور نوسانگیری با کارایی بهتر، میتوان در حالتهای مختلفی اندیکاتورها را باهم ترکیب کرد.
تعدادی از ترکیبهای اندیکاتورها به منظور نوسانگیری به شرح زیر است:
باند بولینگر+کانال کلتنر + اندیکاتور مومنتوم
اندیکاتور ATRمخفف کلمه Average True Range +اندیکاتور کانال های دونچیان
اندیکاتور TSI + اندیکاتور CCI
جمعبندی
انتخاب بهترین ترکیب اندیکاتور و چینش استراتژی مناسب برای معاملات، نقش بسیار تأثیرگذاری در انجام معامله موفق و سودده دارد. هر اندیکاتور در تحلیل تکنیکال قابلیتهایی دارد که ترکیب اندیکاتورها میتواند عملکرد و قدرت تحلیل را ارتقا بدهد.
برای ترکیب اندیکاتورها اصول و مبانی خاصی مطرح است که ما در این مقاله سعی کردیم برخی از آنها را مورد بررسی قرار بدهیم و ویژگیهای یک ترکیب اندیکاتور مناسب را مطرح کردیم.
در اینجا باید گفت، برای رسیدن به بهترین ترکیب اندیکاتور و انتخاب استراتژی درست در معامله، نیاز به کسب تجربه در معاملهگری و افزایش میزان آگاهی و آموزش در این زمینه دارد.
از همین رو کارگزاری بیدار با داشتن سابقه زیاد در بازار بورس ایران، خدمات آموزشی و تحلیلی خود را به مشتریان و سرمایهگذاران ارائه میدهد و برای ارتباط بیشتر کافی است با سایت یا دفتر کارگزاری در تماس باشید.