اگر در بازار بورس فعالیت کرده باشید و یا به‌تازگی در آن ورود پیدا کرده‌اید، احتمالاً مفهوم اصلاح زمانی به گوشتان خورده است. در بازار سرمایه به‌طورکلی اصطلاحات و واژگان زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که هرکدام در جایگاه خود، تأثیرگذار هستند. اصطلاح اصلاح زمانی یکی از مفاهیم پرکاربرد در بازار بورس می‌باشد که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.
انواع اصلاح در بازار بورس
اصلاح در بورس، امری انکارناپذیر است و جزوی از ذات بازار به شمار می‌رود. هر روندی در بورس نیاز به اصلاح دارد تا ادامه آن منطقی به نظر برسد. زمانی که روند حرکتی در سهام، خنثی شود و یا تغییر جهت دهد، به طور معمول اصلاح آغاز می‌شود؛ بنابراین در زمان اصلاح نباید استرس، هیجان و یا نگرانی بیش از حد داشت چراکه روند طبیعی بازار نیازمند اصلاح در مقاطعی از آن می‌باشد.
به‌طورکلی اصلاح در بازار بورس دو نوع است:
1)اصلاح قیمتی
2)اصلاح زمانی
در ادامه به شرح این دو نوع اصلاح در بازار، می‌پردازیم.
منظور از اصلاح قیمتی در بورس چیست؟
بازار بورس در طی روز دارای نوسانات و تغییرات قیمتی در هر سهم می‌باشد. اصلاح قیمتی در بورس زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سهام با رشد مناسبی در مدت‌زمان معین، همراه باشد و طی روند بعدی، قیمت آن اصلاح کند. به طوری که در مقطعی با افت قیمت مواجه شود و دوباره به صعود خود ادامه دهد. به‌واقع در هر حرکتی که خلاف جهت روند قبلی، پیش برود، اصلاح، نامیده می‌شود. این اصلاح قیمتی معمولاً با خروج معامله‌گران کوتاه‌مدت رخ می‌دهد و در دوره اصلاح، معامله‌گران جدید و تازه‌نفس به آن اضافه می‌شود. اما معامله‌گرانی که برای اهداف بلندمدت، سهام را خریداری کرده بودند، همچنان در اصلاح قیمتی، با سهم می‌مانند.
منظور از اصلاح زمانی در بورس چیست؟
هر سهم که در بازار بورس معامله می‌شود، ممکن است در طول بازه‌های زمانی مختلف، روند خنثی و کم نوسانی داشته باشند. به حالتی که سهام بعد از روند تغییرات نوساناتی بالا، در مدت‌زمان طولانی، کم نوسان و خنثی عمل کند، اصلاح زمانی گفته می‌شود. در این شرایط اکثر سهام‌دارانی که می‌خواهند سهام را طولانی‌مدت نگهداری نمایند، به‌نوعی صبر می‌کنند تا بعد از اصلاح زمانی، به روند بعدی خود برگردد. از طرفی سهام‌دارانی که چندان تمایلی به نگهداری ندارند، در دوران اصلاح زمانی از سهم خارج می‌شوند.
اصلاح زمانی امکان دارد بین چند روز تا چند ماه به طول بیانجامد.
تفاوت اصلاح قیمتی و اصلاح زمانی در تحلیل تکنیکال
پس از بررسی دو اصلاح قیمتی و زمانی، حال برخی از تفاوت‌های آن را بیان می‌کنیم.
مهم‌ترین تفاوت بین اصلاح قیمتی و اصلاح زمانی، در تغییرات قیمتی می‌باشد. در اصلاح قیمتی، قیمت سهام بعد از رشد زیاد، باتوجه‌به عرضه بالا، تغییرات زیادی در کندل‌های قیمتی به وجود می‌آورد. اما در اصلاح زمانی، قیمت سهام چندان تغییر محسوسی ندارد و فقط مدت‌زمان بیشتری طول می‌کشد تا سهام به روند خود بازگردد.
همچنین تفاوت دیگر، در نوسانات کندل‌ها می‌باشد. در اصلاح قیمتی به‌خاطر اینکه بعضی سهام‌داران در دوره اصلاح، برای حفظ سود، از سهم خارج می‌شوند و سهام‌داران جدیدی اضافه می‌شوند، کندل قیمت‌ها در تحلیل تکنیکال پرنوسان و با تغییرات زیاد همراه است. اما در اصلاح زمانی، معاملات به شکل کم نوسان و بعضاً کم‌حجم دنبال می‌شود و کندل‌های پرنوسان به چشم نمی‌آید.
در اصلاح زمانی در تحلیل تکنیکال، شیب موج‌ها کم و بالعکس در اصلاح قیمتی شیب موج‌ها زیاد است. همچنین در اصلاح زمانی انتظار بیشتر و در برخی اوقات سردرگمی در تصمیم، ممکن است به وجود بیاید. در اصلاح قیمتی، پیش‌بینی برای تغییر روند، زودتر اتفاق می‌افتد. به همین خاطر خریدوفروش سهام به قوت خود باقی است اما در اصلاح زمانی معلوم نیست دقیقاً چه زمانی، سهام از اصلاح خارج می‌شود. به همین خاطر در تحلیل تکنیکال، اصلاح زمانی با معاملات کم نوسان و کندل‌های کوتاه، مشخص می‌شود.
ابزارهای تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال، اغلب با نمودارهای قیمتی در طرف هستیم و با ابزارهای موجود، روند حرکتی قیمت سهام را بررسی می‌کنیم. اما نوع دیگر از تحلیل، تحلیل زمانی می‌باشد در این نوع از تحلیل، ما در مورد زمان روند، پیش‌بینی می‌کنیم. چالش اصلی سهام‌داران در دوران اصلاح زمانی این است که چه تخمینی برای اتمام دوره زمانی اصلاح می‌توان زد؟
در اینجا باید گفت، تحلیل تکنیکال می‌تواند با بررسی دوره‌های زمانی مختلف، برای پایان دوره اصلاح، پیش‌بینی منطقی داشته باشد. در تحلیل زمانی، دیگر نیاز به بررسی، نقاط حمایتی و مقاومتی سهام نداریم و فقط از جهت زمان، نمودار را تحلیل می‌کنیم.
در تحلیل زمانی، نمودار را در قالب دوره‌های زمانی معین، مثلاً 30 روزه، مورد بررسی قرار می‌دهیم.
ابزار Fibo time zone یکی از ابزارهای تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال می‌باشد و با استفاده از آن می‌توان تخمینی برای اتمام دوره اصلاح زمانی در نظر گرفت. نسبت‌های فیبوناچی زمانی Fibonacci Time Zones در این تحلیل، کاربرد بسیار زیادی دارد و قاعدتاً، این ابزارها در تعیین شروع و پایان اصلاح و نقاط بازگشتی روند، نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
در این تحلیل، مطابق تاریخ، زمان تقریبی شروع اصلاح با توجه به عرضه سهام و زمان تخمینی پایان اصلاح با استفاده از ابزارهای ذکر شده، معین می‌شوند.
ابزارهای مهم تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال که نقش اثرگذاری دارند، عبارت‌اند از:
- ریتریسمنت زمانی داخلی: استفاده از ابزار فیبوناچی به‌منظور پیداکردن در صدی از زمان که در آن منطقه‌ای منجر به صعودی یا نزولی شدن روند سهم شده است و نیز زمانی که اصلاح زمانی، نزدیک به اتمام خواهد بود
- ریتریسمنت زمانی خارجی: استفاده از نسبت‌های فیبوناچی دو نقطه‌ای 100 و 8/161 در تحلیل زمانی برای بررسی سقف یا کف جدید در نمودار که به الگوی کف - سقف معروف است.
- نسبت سیکل زمانی: از همان نسبت دو نقطه‌ای استفاده می‌کند با این تفاوت که به دنبال دو کف و یا دو سقف در نمودار می‌باشد تا نقطه اکسترمم بعدی را پیدا کند.
- پروجکشن زمان متناوب: از الگوی سه نقطه‌ای: کف - سقف - کف و یا سقف - کف - سقف در نمودار استفاده می‌کند تا طبق آن زمان بعدی را بسنجد و پیش‌بینی کند.
چند نکته برای استفاده بهتر از تحلیل زمانی
1)تحلیل زمانی بسیار شبیه به تحلیل قیمتی می‌باشد اما با این تفاوت که هدف اصلی آن تحلیل واحد زمانی است و با پارامترهای دیگر نباید کاری داشته باشیم.
2) نسبت‌های فیبوناچی که در تحلیل قیمتی به کار گرفته می‌شدند، در تحلیل زمانی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند. این نسبت‌ها شامل 2/38، 50، 8/61، 100، 8/161، 8/261 می‌باشد.
3) بررسی واگرایی زمانی می‌تواند به قدرت تحلیل، اعتبار بیشتری بدهد و در مواقعی سیگنال پرقدرت صادر کند.
4) سهمی که مورد تحلیل قرار می‌گیرد باید در یک روند مشخص قرار گرفته باشد و طبق آن بتوان مدت‌زمان فاز اصلاحی را اندازه‌گیری کرد.
5) در تحلیل زمانی، مقایسه دوره‌های زمانی قبلی و در نظر گرفتن نسبت‌های فیبوناچی، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد تا پایان اصلاح را تخمین زد.
6) استفاده از دوره‌های زمانی و ابزارهای متفاوت در تحلیل، مثل دوره‌های زمانی یک‌ماهه، دوره‌های زمانی یک‌ساله، برای نتایج بهترحائز اهمیت است.
فیلتر اصلاح زمانی در بورس
با وارد شدن به سایت tsetmc.com، بخشی وجود دارد که شما می‌توانید روند بازار را زیر نظر داشته باشید. همچنین در آن قسمتی برای نوشتن فیلتر است که با نوشتن کدهای مربوطه و با استفاده از دستورات ریاضی، می‌توان از اتفاقات مختلف مثل اصلاحات زمانی در سهام مختلف باخبر شد.
فیلتری که معمولاً روند پایان اصلاح را در سهام می‌تواند پیش‌بینی کند به شکل زیر است:
((pl)<((pf)-((pf)-(pmin))/2) && (pl)>((pmin)+((pf)-(pmin))/4) && (plp)<=1 && (tno)>10 && (pf)>(pmin) && (pf)>(py)) || ((pf)<(py) && (plp)<1 && (tno)>10 && (pl)>(py)) || ((pl)>1.01*(pf) && (tno)>10 && (pf)>1.01*(py) && (pl)!=(tmax)) || ((pl)>1.02*(pf) && (tno)>10 && (pl)!=(tmax)) || ((pf)<1.01*(pmin) && (plp)<=1 && (tno)>10 && (pl)>1.02*(pmin) )
جمع‌بندی
اصلاح زمانی یکی از اصطلاحات پرکاربرد در بازار بورس می‌باشد که در آن در مقاطعی، اصلاح قیمتی و اصلاح زمانی در سهام رخ می‌دهد. در این مقاله ابتدا به تعاریف و ویژگی‌های اصلاح قیمتی و اصلاح زمانی در بورس پرداختیم و در ادامه، تفاوت‌های موجود در آنها را شرح دادیم همچنین در مورد تحلیل زمانی در تحلیل تکنیکال به طور خلاصه بحث و نکات مربوط به تحلیل زمانی را ذکر کردیم.
درک درست از تحلیل زمانی و پیداکردن دقیق اصلاح زمانی، نیازمند آموزش‌های بیشتر و پیشرفته‌تر دارد که دراین‌خصوص کارگزاری بیدار، خدمات تحلیلی، آموزشی و مشاوره‌ای خود را به علاقه‌مندان این حوزه اختصاص می‌دهد و کافی است برای اطلاعات بیشتر با دفاتر کارگزاری در تماس باشید.