جریان نقدی آزاد FCF در تحلیل مالی شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین مفاهیم است که توانایی بررسی سودآوری یک شرکت را دارد. یکی از کاربردهای جریان نقدی آزاد، بدست آوردن ارزش ذاتی در تحلیل بنیادی است. در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار قصد داریم به سوال جریان نقدی آزاد چیست پاسخ دهیم و نحوه محاسبه آن را بیان کنیم. با ما همراه باشید.
جریان نقدی آزاد چیست؟
جریان نقدی آزاد FCF، میزان وجه نقدی است که یک شرکت پس از پرداخت هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های لازم برای حفظ و گسترش کسب و کار خود در اختیار دارد.
جریان نقدی آزاد به زبان ساده، از تفاوت بین درآمدهای نقدی (جریان نقد آزاد ورودی) و هزینه‌های نقدی (جریان نقد آزاد خروجی) بدست می‌آید. تحلیلگران از جریان نقد آزاد شرکت جهت بررسی سودآوری شرکت استفاده می‌کنند. بانک‌ها نیز برای بررسی وضعیت مالی یک شرکت جهت پرداخت وام از جریان نقد آزاد استفاده می‌کنند.
اما جریان نقد آزاد ورودی و جریان نقد آزاد خروجی چیست؟ جریان نقد آزاد ورودی یکی از مهم ترین مفاهیم مالی است که در تحلیل و ارزیابی عملکرد شرکت‌ها استفاده می‌شود. این مفهوم به سود حاصل از سود سپرده، فروش محصول یا دارایی و ... اشاره دارد. پول‌های وارد شده در این بخش حاصل عملیات می‌باشد. جریان نقد آزاد خروجی نیز جریان نقد آزاد خروجی همان وجه نقدی است که شرکت صرف خرید مواد اولیه (هزینه سرمایه‌ای) می‌کند.
نحوه محاسبه جریان نقدی آزاد
همان طور که گفته شد، جریان نقدی آزاد از کسر جریان نقد ورودی و خروجی بدست می‌آید. در این قسمت باید دریافتی‌ها و پرداختی‌ها را از یکدیگر جدا کنید. به عنوان مثال صرف سهام، سود سرمایه گذاری، فروش شرکت‌های فرعی، فروش دارایی ثابت مشهود و نامشهود، دریافت تسهیلات و ... جزو دریافتی‌ها محسوب می‌شود. همچنین مواردی همچون مالیات بر درآمد، خرید شرکت‌های فرعی، خرید سهام خزانه، پرداخت سود نقدی به سهامداران، خرید دارایی ثابت مشهود و ... جزو پرداختی‌ها محسوب می‌گرد.
به طور کلی جهت محاسبه جریان نقد آزاد از فرمول زیر استفاده کنید:
جریان نقدی آزاد= (جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی + هزینه بهره) – ( سپر مالیاتی برای هزینه بهره + هزینه سرمایه‌ای)
مراحل محاسبه جریان نقدی آزادی به صورت زیر است:
1- سود خالص: در محاسبه جریان نقدی آزاد باید نخست سود خالص را بدست آوریم.
2- افزودن حساب های دریافتی: از سود خالص، حساب‌های دریافتی که همان جریان آزاد نقد ورودی است، اضافه می‌کنیم.
3- کاهش حساب های پرداختنی: از عدد بدست آمده حاصل از افزوده سود خالص و حساب های دریافتی، حساب های پرداختنی را کسر کنید.
انواع جریان نقدی آزاد
- جریان نقدی آزاد حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری: نشان‌دهنده میزان نقدینگی است که به دلیل سرمایه‌گذاری‌های جدید و تغییرات در دارایی‌ها به دست می‌آید یا از بین می‌رود.
- جریان نقدی آزاد حاصل از فعالیت های تامین مالی: نشان‌دهنده میزان نقدینگی است که به دلیل فعالیت‌های تامین مالی مانند وام‌گیری، پرداخت اقساط و تغییرات در سرمایه‌های مالی شرکت به دست می‌آید یا از بین می‌رود.
- جریان نقدی آزاد حاصل از فعالیت های عملیاتی: عملیاتی نشان دهنده میزان نقدینگی است که از فعالیت‌های عملیاتی شرکت به دست می‌آید.
استهلاک + سود خالص = جریان نقد عملیاتی
اهمیت بررسی جریان نقدی آزاد
- پی بردن به سودآوری شرکت و سلامت مالی آن
- پی بردن به میزان بدهی های شرکت
- بدست آوردن ارزش ذاتی سهام زمانی که شرکت تقسیم سود ندارد
- برنامه ریزی در جهت مدیریت نقدینگی و سرمایه گذاری های آینده
- بررسی ساختار سرمایه
- امکان مقایسه شرکت‌ها
- بررسی توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت شرکت
- بررسی پتانسیل رشد شرکت در آینده
مفهوم جریان آزاد نقدی هر سهم
در تحلیل بنیادی پس از محاسبه جریان نقد آزاد FCF، عدد بدست آمده را در تعداد کل سهام تقسیم می‌کنیم. عدد بدست آمده جریان آزاد نقدی هر سهم امکان مقایسه با دوره‌های قبلی را فراهم می‌کند. تحلیلگران در تحلیل جریان آزاد نقدی هر سهم به روند آن توجه می‌کنند. زمانی که روند صعودی باشد و قیمت سهام تغییر نداشته باشد، احتمالا ارزش سهام در آینده بیشتر خواهد شد.
جمع بندی
در این مقاله به سوال جریان نقدی آزاد شرکت چیست پاسخ دادیم. همان طور که گفته شد، جریان نقد آزاد، جریان نقدی است که شرکت جهت پوشش عملیات فعلی و حفظ دارایی‌های شرکت خرج می‌کند. از این رو جریان نقد آزاد را می‌توان به دو دسته جریان نقد آزاد ورودی و جریان نقد آزاد خروجی تقسیم کرد.
با توجه به اینکه جریان نقد آزاد نشان‌دهنده میزان نقدی است که برای سهامداران شرکت قابل دسترسی است، بسیاری از سرمایه‌گذاران از آن به عنوان یک معیار برای ارزیابی سلامت مالی و عملکرد آتی شرکت استفاده می‌کنند.