یکی از انواع نمودارهای قیمت در تحلیل تکنیکال، نمودارهای کندل استیک یا همان نمودار شمعی می‌باشد. به دلیل شباهت ظاهری این نوع نمودار به شمع و اینکه زادگاه این نوع نمودار از کشور ژاپن است، به شمع‌های ژاپنی نیز مشهور هستند.

نمودار کندل استیک به دلیل نمایش 4 قیمت در یک دوره و همچنین امکان بررسی خلاصه اتفاقات بازار بر اساس شکل کندل، تحلیلگران بسیاری را واداشته است تا از این نوع نمودار در تحلیل‌های خود استفاده کنند.

این کندل‌ها، الگوهایی را تشکیل می‌دهند که مفهوم خاصی از شرایط بازار را نمایش می‌دهند. آشنایی با این الگوها به تکنیکالیست‌ها کمک بسیاری در تشخیص روندها و نقاط بازگشتی قیمت می‌کند. الگوی دوجی یکی از این الگوهاست که در این مقاله به بررسی جنبه‌های گوناگون این الگو می‌پردازیم و در انتهای مطلب استراتژی‌های استفاده از کندل دوجی را به شما آموزش می‌دهیم.

کندل دوجی چیست؟

هر کندل در نمودار کندل استیک، از 4 قیمت تشکیل شده است که شامل اولین قیمت، بیشترین قیمت، کمترین قیمت و آخرین قیمت می‌باشد. بر اساس اینکه چه اتفاقاتی در بازار رخ میدهد، شکل و رنگ کندل‌ها می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال اگر قیمت آخرین معامله بیشتر ازقیمت اولین معامله باشد، کندل تو خالی یا به صورت سبز رنگ نمایش داده می‌شود.

کندل دوجی زمانی تشکیل می‌گردد که اولین قیمت با آخرین قیمت بسیار نزدیک به یکدیگر باشند. هرچه بیشترین و کمترین قیمت نوسان بیشتری داشته باشند، سبب تشکیل سایه‌های (Shadow) بلندتری در کندل دوجی می‌شوند. شکل کلی یک کندل دوجی مانند علامت مثبت (+) می‌باشد که هرچه طول سایه‌ها بیشتر باشد کندل دوجی پرقدرت‌تر عمل می کند.

کندل دوجی در انتهای روند نزولی و کندل دوجی در مقاومت بسیار حائز اهمیت است. در پایان روند صعودی زمانی که یک دوجی تشکیل شود، احتمالا روند به پایان رسیده است. البته باید بدانید که این تنها نمی‌تواند سیگنال فروش باشد و باید عوامل دیگر نیز بررسی شود. این الگو در انتهای روند نزولی نیز تشکیل می‌شود.

دلایل تشکیل کندل دوجی در چارت‌ها چیست؟

الگوی دوجی نشان دهنده‌ی شرایطی از بازار است که قدرت خریداران و فروشندگان تقریباً برابر است و اصطلاحاً بازار دچار بی‌تصمیمی شده است. تشکیل شدن کندل دوجی پس از یک روند صعودی پر قدرت، می‌تواند یکی از اولین نشانه‌های ظهور فروشندگان در سهم باشد و باید تحرکات سهم در روز آینده را با دقت و حساسیت بیشتری دنبال کرد.

از آنجا که ظهور شمع دوجی پس از یک روند طولانی، نشانه‌ای از ضعیف شدن قدرت روند در ادامه‌ی حرکت می‌باشد، برخی آن را سیگنال فروش تلقی می‌کنند. اما صرفاً بر اساس یک کندل دوجی نمی‌توان گفت که روند سهم در حال تغییر است. حتماً باید این کندل‌ها در مناطق حمایت و مقاومت بررسی شوند. سپس با شکل گیری کندل بعدی در خلاف جهت روند، می‌توان تغییر جهت روند را تأیید کرد.

اولین نکته‌ای که باید در هنگام بررسی کندل‌ها به آن توجه داشت این است که برای تصمیم گیری در خصوص حرکات بازار، باید کندل بسته شود و سپس در خصوص آن تصمیم گرفت. تا زمانی که کندل بسته نشده است، امکان تغییر شکل کندل وجود دارد و نمی‌توان آن را مبنای تصمیم‌گیری قرار داد. به دلیل وجود هیجان در بازارهای مالی، این نکته‌ی ساده در بسیاری از موارد نادیده گرفته می‌شود.

انواع کندل دوجی

کندل دوجی انواع گوناگونی دارد و هر یک از آن‌ها نام متفاوتی دارند. در ادامه به معرفی و بررسی مفصل هر یک از انواع کندل‌های دوجی می‌پردازیم.

کندل دوجی سنگ قبر (Grave Stone Doji)

در دوجی سنگ قبر مانند سایر دوجی‌ها ما شاهد باز شدن و بسته شدن قیمت در سطح یکسانی هستیم. دوجی سنگ قبر یک سایه بلند در بالای بدنه دارد.

به عبارتی دیگر در دوجی سنگ قبر، اولین قیمت، کمترین قیمت و آخرین قیمت در یک سطح قرار دارند. با مشاهده تصویر زیر، می‌توانید اتفاقاتی که در سهم رخ داده است را شرح دهید؟ می‌توان گفت سهم در یک قیمت پایین باز شده، خریداران با قدرت وارد شده‌اند و سعی کردند تا قیمت سهم را بالا ببرند. پس از تلاش خریداران برای رشد سهم، فروشندگان بر خریداران هجوم آورده‌اند و به دلیل قدرت بیشتر فروشندگان، سهم مجدداً به ناحیه اولین قیمت برگشته و در همان جا بسته شده است.

دوجی سنگ قبر به طور معمول در دو ناحیه حمایت و مقاومت ایجاد می‌شود و اهمیت دوجی سنگ قبر در مقاومت‌ها دو چندان است. این کندل در مقاومت‌ها، هشدار جدی از ریزش قیمت و معکوس شدن روند صعودی می‌باشد؛ زیرا خریداران نتوانسته‌اند قیمت‌های بالاتری را ثبت کنند و فروشندگان نیز شروع به معامله کرده‌اند.

نمی‌توان صرفاً بر اساس تشکیل کندل دوجی سنگ قبر تصمیم بر فروش گرفت، اما کندل‌های بعدی و معاملات روز آینده از اهمیت بالایی در تصمیم گیری معامله گران برخوردار است.

کندل دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)

می‌توان دوجی سنجاقک یا همان دوجی دراگون فلای را بلعکس دوجی سنگ قبر دانست. در دوجی سنگ قبر دیدیم که سایهی بلند در بالای بدنه شمع قرار داشت، اما در دوجی سنجاقک سایه در پایین بدنه تشکیل می‌شود.

به عبارتی دیگر، اولین قیمت، بیشترین قیمت و آخرین قیمت در یک سطح قرار می‌گیرند. اگر بخواهیم روانشناسی کندل را بررسی کنیم، باید بگوییم که خریداران در ابتدای بازار پر قدرت وارد شده‌اند و توانسته‌اند اولین قیمت را در محدوده‌های بالا ثبت کنند. سپس فروشندگان اقدام به فروش‌های سنگین می‌کنند و قیمت را به سمت پایین می‌کشانند.

خریدارانی که به ارزندگی و رشد قیمت باور دارند مجدداً اقدام به خرید می‌کنند و قیمت را تا سطح اولین قیمت بالا می‌برند و کندل در همان قیمت بسته می‌شود.

دوجی سنجاقک نیز هم در کف‌های قیمتی و هم در سقف‌ها تشکیل می‌شود اما مشاهده دوجی سنجاقک در مناطق حمایتی بسیار رایج‌تر است و اخطار جدی‌تری نسبت به دوجی سنجاقک در منطقه مقاومتی می‌دهد.

پس از روند نزولی ایجاد شده در سهم و تداوم آن تا ناحیه حمایتی، تشکیل یک دوجی سنجاقک نشان از ضعیف شدن روند در ادامه‌ی حرکت را می‌دهد.

فروشندگان قدرت کمتری نسبت به روزهای قبل داشته‌اند و خریداران به این نتیجه رسیده‌اند که زمان مناسب برای ورود فرا رسیده است و اقدام به خرید می‌کنند. همانند دوجی سنگ قبر، باید منتظر کندل بعدی ماند، اگر یک کندل صعودی قدرتمند شکل گرفت، می‌توان گفت اتمام روند نزولی بسیار محتمل است.

کندل صلیب یا پایه بلند (Long-Legged Doji)

دوجی صلیب یا دوجی پایه بلند یک کندل با سایه‌های بالایی و پایینی بلند است که اولین و آخرین قیمت آن در یک سطح قرار دارد و بدنه کندل به صورت یک خط یا بسیار کوچک است.

دوجی پایه بلند در مقایسه با دیگر انواع آن، نشان از سردرگمی بیشتری در سهم می‌باشد؛ زیرا قیمت یک بار با ظهور فروشندگان به سمت قیمت‌های پایین‌تر کشیده می‌شود، سپس با ورود خریداران قیمت افزایش می‌یابد. اما در نهایت، کندل در همان قیمت باز شدن، بسته می‌شود.

ظهور این کندل در روند که نشان از بی‌تصمیمی در سهم می‌باشد، باعث ایجاد حس ترس هم در میان خریداران و هم در میان فروشندگان می‌شود. پس از اتمام معاملات، معامله‌گران و تحلیلگران تکنیکال منتظر کندل بعد می‌مانند تا جهت حرکت بازار را تعیین کند. ممکن است به دلیل پخش شدن اخبار ضد و نقیض در بازار، چندین روز پیاپی شاهد تشکیل دوجی باشیم.

کندل دوجی خنثی (Neutral Doji)

دوجی خنثی دارای یک بدنه و سایه یکسان در بالا و پایین دارد. این دوجی زمانی ایجاد می‌شود که قدرت فروشندگان و خریداران یکسان باشد. از آنجایی که این کندل خنثی است سیگنالی صادر نمی‎‌کند اما اگر این نوع دوجی پس از کندل صعودی قوی ایجاد شود، معامله‌گران آن را یک سینگال خرید می‌دانند.

در صورتی که پس از کندل دوجی یک کندل صعودی تشکیل شود، سیگنال خرید و در صورتی که یک کندل نزولی قوی پس از این کندل تشکیل شود، سیگنال فروش صادر می‌گردد.

مزایای استفاده از کندل دوجی در تحلیل تکنیکال

شناخت انواع دوجی و روانشناسی تشکیل دوجی باعث می‌شود تا اقدامات به موقعی را نسبت به شرایط موجود انجام دهید، اندیکاتورها و سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال عموماً با یک تأخیر سیگنال‌های خرید و فروش را صادر می‌کنند.

دوجی نشانه‌ای برای هشدار به معامله‌گران است و آن‌ها با دقت بیشتری معاملات را دنبال می‌کنند تا بهترین تصمیم را در بهترین زمان بگیرند.

آگاهی از روانشناسی کندل‌ها در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها و سطوح فیبوناچی می‌تواند سیگنال‌های بسیار جذابی را به معامله گران بدهد.

سیگنال دهی کندل دوجی در تحلیل تکنیکال

دوجی یک الگوی کندل استیک خنثی است و به تنهایی نمی‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. حتماً لازم است تا این کندل‌ها در نواحی حمایتی و مقاومتی بررسی شوند و بدون این سطوح نمی‌توان در خصوص ادامه‌ی روند تصمیم گرفت.

برای اینکه بتوانیم از دوجی استفاده کنیم باید حتماً منتظر تشکیل کندل بعدی بمانیم. این موضوع به ظاهر ساده باعث می‌شود بسیاری از افراد تازه وارد، با توجه نکردن به این نکته دچار زیان شوند.

نحوه تشخیش کندل دوجی

اصلی‌ترین ویژگی کندل دوجی یکسان بودن قیمت باز شدن و بسته شدن سهم و یا نزدیکی این دو قیمت می‌باشد. به‌ طوری ‌که بدنه کندل به صورت خط صاف یا یک بدنه بسیار کوچک باشد. این ویژگی بیانگر روانشناسی بی تصمیمی در بازار است که در نواحی تکنیکالی برای ما اهمیت بسیاری دارد.

با دنبال کردن حرکات قیمت در نمودار کندل استیک، احتمالاً می‌توانیم کندل دوجی را پس از حرکت قیمت در طی یک روند پر قدرت پیدا کنیم.

بهترین استراتژی معاملاتی با کندل دوجی

کندل دوجی می‌تواند بخشی از استراتژی معاملاتی شما باشد و تأیید نهایی جهت ورود یا خروج را به کمک الگوهای کندل استیک و کندل دوجی بگیرید. برای مثال می‌توانید با هر روشی که آموخته‌اید اقدام به تعیین مناطق حمایت و مقاومت سهم موردنظر کنید. پس از رسیدن قیمت به منطقه حمایتی و تشکیل شدن دوجی شما آماده‌ی دریافت تأیید نهایی و ورود به سهم می‌مانید. اگر کندل بعد از دوجی یک شمع صعودی پر قدرت بود می‌توانید با رعایت حد ضرر وارد معامله شوید.

پس از تشکیل شدن دوجی در کف قیمت، باید منتظر تأیید تغییر جهت روند نزولی بمانیم. می‌توانید از کانال یا خطوط روند کمک بگیرید تا از پایان روند نزولی مطمئن شوید. همان‌طور که در خصوص روند نزولی آموخته‌اید، در طی روند نزولی ما روزهای مثبت هم داریم که اصلاح قیمتی به شمار می‌روند. این اصلاح به معنی آغاز روند صعودی در سهم نیست.

در میانه‌ی روند نزولی و با مشاهده‌ی یک کندل مثبت نباید اقدام به معامله و ورود به سهم کنیم. در صورتی که دوجی بعد از الگوی پوشا نمایان شود، روند الگوی پوشا را تسریع می‌کند.

جمع‌بندی

آشنایی با جنبه‌های گوناگون تحلیل تکنیکال و توانایی بررسی چارت از دیدگاه‌های گوناگون سبب می‌شود تا درصد پیروزی و میزان سود شما به طور چشمگیری افزایش پیدا کند. با طراحی یک استراتژی مناسب می‌توانید نقاط بهینه ورود و خروج بهینه را تعیین کنید تا درگیر هیجانات بازار و تصمیم‌های احساسی نشوید.

یکی از اجزای بسیار مهم در استراتژی تکنیکالیست‌ها، الگوهای کندل استیک می‌باشد که آشنایی با آن‌ها باعث واکنش مناسب نسبت به تحرکات قیمتی می‌شود. در این مطلب با یکی از الگوهای شمعی مهم آشنا شدیم و پس از معرفی انواع کندل دوجی، نحوه رفتار پس از مشاهده‌ی دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)، دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) و دوجی پایه بلند (Long-Legged Doji) را به صورت کامل توضیح دادیم.