سهامدار در دنیای اقتصادی و مالی یکی از ارکان اساسی است که نقش مهمی در ساختار و عملکرد شرکت‌ها دارد. سهامدار به فرد یا نهادی اطلاق می‌شود که مالکیت بخشی از سهام یک شرکت را در اختیار دارد و به تبع آن، حقوق و مسئولیت‌هایی را نسبت به شرکت مزبور داراست. این مالکیت می‌تواند به شکل سهام عادی یا سهام ممتاز باشد که هرکدام حقوق و امتیازات خاص خود را برای سهامدار به ارمغان می‌آورد.
اهمیت شناخت سهامدار و نقش آن در شرکت‌ها از آنجا ناشی می‌شود که تصمیمات و عملکرد سهامداران می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد کلان و بازارهای مالی داشته باشد. همچنین، درک صحیح از حقوق و مسئولیت‌های سهامداران به افراد کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری اتخاذ کنند و از منافع خود به نحو مطلوب‌تری بهره‌مند شوند. در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به ارائه تعریفی جامع از سهامدار و مسئولیت‌های آنها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
سهامدار کیست؟
سهامدار Shareholder به فرد یا نهادی گفته می‌شود که مالک بخشی از سهام یک شرکت است. این مالکیت به سهامدار حقوق و امتیازات خاصی را در قبال شرکت اعطا می‌کند. تصمیمات سهامداران می‌توانند بر انتخاب هیات مدیره، سیاست‌های کلی شرکت، افزایش یا کاهش قیمت سهام و ... تاثیرگذار باشد. سهامداران نقش حیاتی در ساختار و عملکرد شرکت‌ها ایفا می‌کنند و می‌توانند به چهار دسته اصلی سهامداران خرد و عمده و سهامداران حقیقی و حقوقی تقسیم شوند.
حقوق و مسئولیت‌های سهامداران
سرمایه گذاران پس از خرید سهام دارای حقوقی می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- حق رای در مجامع
- حق دریافت حقوق نقدی (سود سالانه)
- حق تقدم در خرید سهام جدید
- حق دریافت مبلغ کاهش یافته هر سهم
- دسترسی به اطلاعات شرکت
- حق فروش سهام
انواع سهامدار
سهامداران می‌توانند افراد حقیقی، حقوقی و خرد، عمده باشد که در ادامه به بیان انواع سهام دار می‌پردازیم.
- سهامدار حقیقی: سهامدارانی که با استفاده از کد بورسی به معامله سهام می‌پردازند، سهامدار حقیقی می‌گویند.
- سهامدار حقوقی: سهامداران حقوقی به نوعی بزرگان بازار هستند که پول‌های کلانی دارند. این افراد با کدهای حقوقی به معامله می‌پردازند و می‌توانند باعث شروع یک حرکت صعودی یا نزولی شوند. سهامداران حقوقی بزرگ بیشترین نقش را در انتخاب هیات مدیره و تصمیمات شرکت دارند.
- سهامدار عمده: این دسته شامل افرادی یا نهادهایی است که مقدار زیادی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند و می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر تصمیم‌گیری‌های شرکت داشته باشند. این سهامداران ممکن است شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌ها، یا حتی دولت‌ها باشند.
- سهامدار خرد: این دسته شامل افرادی است که مقدار کمی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند و معمولاً در تصمیم‌گیری‌های کلان شرکت نقش مستقیم ندارند. این سهامداران بیشتر به دنبال سرمایه‌گذاری و کسب سود از طریق افزایش ارزش سهام و دریافت سود سهام هستند.
تفاوت سهامدار حقیقی و سهامدار حقوقی
| سهامدار حقیقی | سهامدار حقوقی |
| دارای سرمایه کم | دارای سرمایه زیاد |
| افق سرمایه گذاری کوتاه تا میان مدت | افق سرمایه گذاری بلندمدت |
| معامله آنها تاثیر کمی در روند سهم دارد | معامله آنها تاثیر زیادی در روند سهم دارد |
| خرید سهام با هدف کسب سود | خرید سهام با اهداف مختلف همچون تصمیم‌گیری در شرکت |
چگونه آمار معاملات سهامداران حقیقی و حقوقی را مشاهده کنیم؟
سایت tsetmc به صورت روزانه آمار معاملات سهامداران حقیقی و حقوقی را منتشر می‌کند. برای مشاهده اطلاعات هر نماد در سایت، نام نماد مورد نظر را جست‌وجو نمایید. سپس در سمت چپ صفحه، حجم و تعداد معاملات سهامدار حقیقی و حقوقی را مشاهده کنید.
سهامدار نهادی کیست؟
شرکت‌های تامین سرمایه، بانک‌ها، هلدینگ‌ها، بیمه‌ها، شرکت های سرمایه گذاری، صندوق سرمایه گذاری، هر شخص حقیقی و حقوقی که بیش از پنج میلیارد ریال یا بیش از 5 درصد از ارزش اسمی اوراق را در اختیار داشته باشد، سهامدار نهادی می‌گویند.