فعالیت در بازار سرمایه، بدون آشنایی با ابزارهای آن نتیجه‌ای جز شکست و تحمیل ضرر نخواهد داشت. عدم به‌کارگیری اندیکاتورها می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌های زیادی در بورس برای تحلیلگران گردد. یکی از پرکاربردترین اندیکاتور برای تحلیل تکنیکال در بازار بورس، اندیکاتور بولینگر باند (Bollinger band) می‌باشد که بسیاری از تحلیلگران با این اندیکاتور آشنایی ندارند. در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار به آموزش کار با اندیکاتور بولینگر باند و معرفی مشخصات و ویژگی‌های این اندیکاتور پرداخته‌ایم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
اندیکاتور بولینگر باند (Bollinger band) چیست؟
اندیکاتور بولینگر باندکه به اندیکاتور باند بولینگر نیز معروف است ، نخستین بار توسط جان بولینگر، از با سابقه‌ترین تکنیکالیست‌های بازار بورس جهانی، در دهه 1980 به دنیای بازارهای مالی و بورس معرفی شد. اندیکاتور بولینگر باند برای تشخیص نقاط ورود و خروج بسیار کاربردی و محبوب است و در بازارهای نوسانی، بهترین بازخورد را دارد. با استفاده از این اندیکاتور، می‌توان در تایم فریم‌های هفتگی، روزانه و حتی ساعتی هم نوسان گرفت.
اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور بولینگر باند
اندیکاتور باند بولینگر از 3 باند مختلف تشکیل شده است که شامل اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average) و همچنین 2 انحراف معیار از آن می‌باشد. یکی از اصول اساسی و مهم در یادگیری چگونگی به‌کارگیری اندیکاتور بولینگرباند، تحلیل حرکت کندل‌های قیمتی در بین سقف و کف باند است. در تصویر زیر هر یک از این اجزاء با علامت پیکان مشخص شده‌اند.
نحوه محاسبه پارامترهای اندیکاتور بولینگر باند
پیش از بررسی نحوه استفاده از اندیکاتور بولینگر، بهتر است به نحوه محاسبه پارامترهای اندیکاتور باند بولینگر بپردازیم. چراکه تسلط به این اندیکاتور جز با یادگیری نحوه محاسبه آن محقق نمی‌گردد. همانطور که بیان شد اندیکاتور باند بولینگر از 3 ناحیه تشکیل شده است که فرمول و نحوه محاسبه هر کدام به این صوت است:
- نحوه محاسبه باند بالایی اندیکاتور باند بولینگر (سقف)
- نحوه محاسبه باند پایینی اندیکاتور باند بولینگر (کف)
- باند وسطی اندیکاتور مووینگ اوریج ساده
3 ÷ (قیمت بسته شدن + قیمت پایین + قیمت بالا) = مووینگ اوریج ساده
n= تعداد روزها در دوره هموارسازی (به صورت پیش‌فرض 20 در نظر گرفته می‌شود)
m = انحراف معیار (به صورت پیش‌فرض 2 در نظر گرفته می‌شود)
استراتژی معامله با استفاده از اندیکاتور بولینگر باند
کندل‌های قیمتی بین باند بالایی و پایینی اندیکاتور بولینگر باند حرکت می‌کنند و تحلیلگران با استفاده از شماتیک و نحوه قرارگیری کندل‌ها در میان این باندها، سیگنالهای خرید و فروش دریافت می‌کنند و طبق آن به سهم ورود یا از آن خروج می‌زنند. هنگام استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، مفهوم اشباع خرید و فروش اهمیت بسیاری دارند چرا که با تشخیص سطوح اشباع خرید یا فروش به‌وسیله این اندیکاتور، پوزیشن مناسب خرید یا فروش را اتخاذ کنید.
تشخیص اشباع خرید با اندیکاتور بولینگر باند
هنگامی که کندل‌های قیمتی از باند بالایی (سقف) به سمت بالا حرکت کنند و از آن خارج شوند، به سطح اشباع خرید رسیده است و تقاضا برای آن نماد، بدون توجیه اقتصادی است و بعد از کاهش رفتار هیجانی در بازار، موج اصلاحی شروع و دوباره به درون باند بین سقف و کف بر خواهد گشت. بنابراین با مشاهده این اتفاق (کندل‌های قیمت از باند بالایی به سمت بالا حرکت و از آن خارج می‌شوند)، پوزیشن فروش را اتخاذ کنید و سیو سود داشته باشید. همانطور که در چارت زیر پیداست پس از اینکه کندل‌ها به باند بالایی برخورد کردند، شاهد شروع روند اصلاحی هستید.
تشخیص اشباع فروش با اندیکاتور بولینگر باند
هنگامی که کندل‌های قیمت از باند پایینی (کف) به سمت پایین حرکت کنند و از آن خارج شوند، به سطح اشباع فروش رسیده و شدت عرضه و تلاش برای فروش آن نماد، توجیه اقتصادی ندارد و بعد از کاهش رفتار هیجانی در بازار، موج صعودی شروع و دوباره به درون باند بین سقف و کف بر خواهد گشت. بنابراین با مشاهده این اتفاق (کندل‌های قیمت از باند پایینی به سمت پایین حرکت کرده و از آن خارج می‌شوند) ، پوزیشن خرید در نظر بگیرید. همانطور که در چارت زیر مشخص است، پس از اینکه کندل‌ها به باند پایینی برخورد کردند یا از آن خارج شدند، شاهد شروع روند صعودی در سهم هستید.
استراتژی معاملاتی فشردگی باندهای بولینگر
استراتژی فشردگی باندهای بولینگر با درصد راستی آزمایی بالا مورد استفاده تریدرها قرار می‌گیرد. اصل استفاده از این استراتژی پیچیده نیست. هنگامی که قیمت در یک بازه کوچک کاملاً فشرده شده و نوسان کمی داشته باشد، می‌توان منتظر شروع حرکت شارپ صعودی یا نزولی بود. در این صورت در چارت تحلیل تکنیکال، 2 خط بالایی و پایینی بولینگر باند به یکدیگر نزدیک می‌شوند. هنگامی که کندل‌های قیمت از یکی از باندهای بالا یا پایین بولینگر خارج شوند، حرکت بزرگ آن شروع شده است. اگر از بالا خارج شود روند پیش‌رو، صعودی و اگر از پایین خارج شوند، روند پیش‌رو، نزولی خواهد بود. همانطور که در چارت زیر پیداست پس از نزدیک شدن 2 باند بالایی و پایینی به‌یکدیگر، شاهد شروع روند صعودی نسبتا شارپی هستید.
نحوه تشخیص پایان روند اصلاحی و صعودی با استفاده از اندیکاتور باند بولینگر
تشخیص انتهای موج صعودی یا نزولی برای فعالان بازار سرمایه از اهمیت بسیاری برخوردار است. چرا که با این تشخیص، می‌توانند در بهترین نقاط سیو سود کنند یا در کف قیمتی به سهم ورود کنند. برای دستیابی به آن، کافی هست 4 اصل زیر را درنظر داشته باشید:
- در انتها روند صعودی، قیمت از باند بالایی بولینگر فاصله گرفته و به سمت بالا اوج می‌گیرد.
- در انتها روند صعودی، از طول کندل‌ها کاسته شده و نشان از پایان روند صعودی دارد.
- در پایان روند نزولی، قیمت از باند پایینی فاصله می‌گیرد.
- در انتها روند اصلاحی، از طول کندل‌ها کاسته شده و نشان از پایان روند نزولی دارد.
ترکیب اندیکاتور بولینگر باند با دیگر اندیکاتورها
در تحلیل تکنیکال برای افزایش اعتبار و کاهش ریسک تحلیل صورت گرفته، تریدرها از ترکیب اندیکاتورها استفاده می‌کنند. اندیکاتور Bollinger bandو اندیکاتور MACD کم‌ریسک‌ترین و محبوب‌ترین اندیکاتورهای تکنیکالی هستند که تریدرها از ترکیب آنها در تحلیل روند و تشخیص وضعیت نماد استفاده می‌کنند.
ترکیب اندیکاتور بولینگر باند با اندیکاتور MACD
از ترکیب اندیکاتور بولینگر باند و مکدی، می‌توان سیگنالهای به موقع خرید و فروش را دریافت نمود. برای استفاده از این استراتژی ترکیبی باید نقاط خرید، فروش، و سیگنالهای صادر شده را به خوبی شناسایی کرد و متناسب با صعودی و نزولی بودن روند، از آنها بهره‌مند شد. بررسی جزییات این استراتژی بحث مفصلی است که در یکی از مقالات آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار به طور مفصل به آن پرداختیم.
جمع‌بندی
استفاده از اندیکاتورهایی همچون بولینگر باند (Bollinger band) در تحلیل تکنیکال می‌تواند سودآوری بیشتری برای معامله‌گران ایجاد کند. این اندیکاتور به دلیل کارکردهای ثابت شده‌ای که دارد حتی می‌تواند به تنهایی به عنوان یک استراتژی معاملاتی کامل عمل کند که سیگنالهای خرید و فروش قابل اعتمادی صادر می‌کند. تحلیلگران با یادگیری اندیکاتور بولینگر باند با خیالی آسوده نسبت به معاملات خود در بازار سرمایه اقدام کنند. در کارگزاری اقتصاد بیدار سعی شده است تا بهترین مقالات آموزشی تهیه و آماده گردد. به منظور آشنایی بیشتر ابزارهای مهم تحلیل تکنیکال، مقالات موجود در سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.
