صندوق های سرمایه گذاری از نظر روش سرمایه گذاری (خرید واحد صندوق) به دو دسته قابل معامله در بورس (ETF) و غیرقابل معامله (صدور و ابطالی) تقسیم می‌شوند. سرمایه گذاران براساس نیاز‌های خود یکی از این دو روش را انتخاب می‌کنند.
اگر می‌خواهید بدانید که ویژگی هر یک از روش‌ها چیست و چگونه واحد صندوق غیرقابل معامله در بورس بخرید، تا انتهای این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار همراه باشید.
مفهوم صدور و ابطال چیست؟
در هر یک از صندوق های سرمایه گذاری، مدیر صندوق با توجه به اساسنامه و امیدنامه صندوق، دارایی‌ها را به یک سبد سرمایه گذاری مناسب تبدیل و سود کسب شده از سرمایه گذاری را بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کند. واحدهای صندوق سرمایه گذاری به دو روش etf و صدور و ابطالی معامله می‌شوند.
صدور و ابطال به زبان ساده، صدور یعنی صادر کردن، خریدن و ابطال به معنای باطل کردن و فروختن است. صندوق های سرمایه گذاری غیرقابل معامله همچون صندوق های etf با هدف جمع آوری سرمایه‌های خرد، سرمایه گذاری و کسب سود ایجاد شده‌اند.
مزایای صندوق سرمایه گذاری صدور و ابطالی
صندوق های صدور و ابطالی مزایای بیشتری نسبت به صندوق های قابل معامله (etf) ندارند. به طور کلی مزایای صندوق های سرمایه گذاری را می‌توان نام برد:
- نقدشوندگی بالا
- مدیریت حرفه ای دارایی
- امکان سرمایه گذاری با مبلغ کم
- تنوع در دارایی
- عدم نیاز به آموزش بورس
نحوه خرید و فروش صندوق های غیرقابل معامله
صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری به دو روش حضوری و غیرحضوری امکان پذیر است. قوانین معامله صندوق‌ها با یکدیگر متفاوت می‌باشد و پیش از خرید می‌توانید به سایت صندوق مراجعه کنید.
در صورتی که یک صندوق روش صدور و ابطال حضوری داشته باشد باید برای صدور به یکی از شعب کارگزاری که صندوق متعلق به آن است، مراجعه کنید. پس از تکمیل فرم‌های مربوطه، دسترسی ابطال آنلاین به مشتری داده می‌شود. گاهی ممکن است یک کارگزاری شرایط ابطال را نیز به صورت حضوری در نظر گرفته باشد.
در روش صدور و ابطال آنلاین، متقاضی به سایت صندوق مراجعه کرده و درخواست صدور و ابطال یونیت صندوق را ثبت می‌کند. قیمت ابطال واحدهای صندوق به قیمت روز بعد از درخواست ابطال، محاسبه می‌گردد.
تفاوت صندوق قابل معامله و صندوق غیرقابل معامله
واحد صندوق قابل معامله یا همان etf، در بورس قابل خرید و فروش هستید. به این صورت که سرمایه گذار پس از ثبت نام در سجام و سپس ثبت نام در یک کارگزاری می‌تواند نماد صندوق مورد نظر خود را در پنل کاربری جست‌وجو و به صورت آنلاین معامله کند. در واقع تمام فرآیند معامله صندوق های قابل معامله در بورس به صورت آنلاین انجام می‌شود.
خرید و فروش صندوق‌های etf آسان تر و با هزینه کمتری صورت می‌گیرد به همین دلیل مورد استقبال معامله گران قرار می‌گیرد. سرمایه گذاران از شنبه تا چهارشنبه ساعت 9 الی 15 می‌توانند اوراق صندوق را خریداری و یا به فروش برسانند.
یکی از مهم ترین تفاوت‌های صندوق های etf و صدور - ابطالی در زمان خرید و فروش است. صندوق های قابل معامله در بورس بلافاصله پس از معامله، واحدها خریداری یا به فروش می‌رسند. فروشنده اوراق صندوق یک روز بعد از فروش می‌تواند پول را به حساب بانکی خود منتقل کند. این در حالی است که صدور و ابطال واحدهای صندوق غیرقابل معامله بین 3 تا 7 روزکاری زمان می‌برد.
برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی به صورت حضوری و برخی به صورت غیرحضوری معامله می‌شوند اما در نهایت در هر دو روش برای نخستین بار باید به یکی از شعب کارگزاری مراجعه کنید.
صندوق های غیرقابل معامله (صدور و ابطالی) برای کسانی که افق سرمایه گذاری بلندتری دارند، مناسب است اما اگر می‌خواهید در کوتاه مدت سرمایه گذاری کنید، این نوع سرمایه گذاری مناسب نیست. پیشنهاد ما سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت سپر است.
هزینه صدور و ابطال واحدهای صندوق چقدر است؟
هزینه ابطال صندوق های سرمایه گذاری شامل هزینه ثابت و متغیر است. هزینه ثابت شامل هر گواهی سرمایه گذاری می‌شود که به میزان 20 هزار ریال می‌باشد. اما هزینه متغیر ابطال براساس فاصله زمانی تاریخ صدور و ابطال محاسبه می‌گردد.
| فاصله زمانی | هزینه متغیر ابطال |
| کمتر از 7 روز | 5% |
| بین 7 تا 15 روز | 4% |
| بین 15 تا 30 روز | 3% |
| بین 30 تا 60 روز | 2% |
| بین 60 تا 90 روز | 1% |
بهترین زمان صدور و ابطال صندوق
در هر صندوق براساس قانون خاص خود، الزام نگهداری واحد صندوق متفاوت است. به بیان دیگر سرمایه گذاری هر صندوق هزینه‌ای را برای خرید واحد باید پرداخت کند، برای پوشش هزینه ها توسط سود باید مدت زمانی از سرمایه گذاری گذشته باشد تا فرد به سودسازی برسد. به عنوان مثال در صندوق های قابل معامله، 3 روز و صندوق های صدور و ابطالی 7 روز پس از خرید واحدهای صندوق، سودسازی آغاز می‌شود.
در صورتی که فردی زودتر از مدت ماندگاری واحد، اوراق خود را به فروش برساند، به اندازه ما به التفاوت صدور و ابطال واحدها پول دریافت می کند که این مبلغ از سود سرمایه گذاری کمتر است.
