خریداران و فروشندگان، دو طرف همیشگی تمام معاملات در تاریخ حیات بشریت هستند. آنها با رفتارهای خود به قیمت محصول قابل معامله جهت می‌دهند. هرگاه غلبه خریداران را داشته باشیم، تقاضا برای آن محصول بالاتر رفته و به‌تبع قیمت روندی صعودی به خود خواهد گرفت.
در مقابل، با غلبه فروشندگان، افزایش عرضه را خواهیم داشت که روند نزولی به قیمت خواهد داد. در این مقاله سعی داریم که با استفاده از مفاهیم تابلوخوانی و ابزارهای تکنیکال، قدرت خریداران و فروشندگان را تشخیص دهیم و رفتار مناسب با آن را اتخاد کنیم. با ما همراه باشید.
قدرت خریدار و فروشنده بر تابلو معاملات
در بازارهای مالی، افراد قدرتمند در تغییر جهت یا افزایش شتاب حرکت نمودار نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. حجم معاملات این افراد به مراتب از میانگین حجم معاملات سایر افراد بیشتر است. در بحث قدرت خریدار و فروشنده بر تابلو معاملات به دنبال رصد این افراد هستیم.
در تابلو معاملات هر سهم، آمار معاملات اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)، برای فعالان بازار جداگانه گزارش شده است. از آنجا که تحرکات حقوقی‌ها و خرید و فروش آنان، به طور مطلق با هدف کسب سود از بازار نیست و دلایل متعدد دیگری مانند نیاز به نقدینگی، تغییر قوانین، ورود به هیئت مدیره و... نیز می‌تواند هدف خرید و فروش آنها باشد.
اما اشخاص حقیقی فعال در بازار بورس، با هدف کسب سود از بازار به خرید و فروش می پردازند. پس تحرکات حقیقی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بنابراین طبق تصویر زیر، نمایش قدرت خریدار به فروشنده در tsetmc را مشاهده نمایید. نیاز به محاسبه قدرت خریدار و فروشنده نیست، می‌توانید با استفاده از فیلتر قدرت خریدار و فروشنده در قسمت دیده بان روزانه بازار را رصد کنید.
سرانه خرید و فروش حقیقی
منظور از سرانه خرید و فروش حقیقی، میانگین ارزش خرید و فروش هر کد حقیقی است. به زبان ساده‌تر، هر شخص حقیقی به طور متوسط چند ریال خریده یا فروخته است. برای به دست آوردن سرانه، به فرمول زیر توجه کنید:
سرانه خرید حقیقی = حجم خرید حقیقی تقسیم بر تعداد خرید حقیقی
سرانه فروش حقیقی= حجم فروش حقیقی تقسیم بر تعداد فروش حقیقی
نسب قدرت خریدار حقیقی به فروشنده حقیقی= سرانه خرید حقیقی تقسیم بر سرانه فروش حقیقی
در برخی از فرمول‌هایی که برای سرانه خرید آورده شده، در صورت کسر به جای محاسبه ارزش خرید و فروش معاملات حقیقی، حجم معاملات خرید و فروش حقیقی در نظر گرفته می‌شود. در واقع هر دو فرمول درست هستند، در فرمول ارائه شده، سرانه برحسب ریال محاسبه می‌شود اما فرمول حجم خرید و فروش حقیقی، سرانه را بر حسب حجم معاملات محاسبه می‌کند.
قدرت خریدار و فروشنده
محاسبه سرانه برحسب ریال یا برحسب حجم، تاثیری در محاسبه قدرت خریدار و فروشنده حقیقی نخواهد داشت. در هر دو صورت به یک جواب خواهیم رسید.
نیازی به محاسبه هر قدرت خریدار و فروشنده به طور جداگانه نیست. یکی را داشته باشیم کفایت می کند. مثلاً وقتی قدرت خریداران 2 برابر فروشندگان است پس قدرت فروشندگان نصف قدرت خریداران است.
اما قدرت خرید یا قدرت فروش بالا به تنهایی برای تصمیم‌گیری کافی نیست و باید همراه با سرانه‌های بالا معاملات انجام شده باشد که بتوان متوجه ورود افراد قدرتمند به سهم شد. برای مثال اگر سهمی به طور میانگین هر روز هر کد حقیقی 10 میلیون تومان خرید می‌کند اما ناگهان سرانه خرید آن 50 میلیون تومان می‌شود، اگر همراه با برتری قدرت خریدار باشد؛ نشانه مثبتی است.
دستکاری سرانه‌ها و قدرت خریدار و فروشنده
گاهی‌اوقات بازیگران سهم برای اینکه افراد متوجه ورود و خروج پول‌های سنگین به سهم نشوند و سرانه‌ها یا قدرت خریداران و فروشندگان توجه سایرین را جلب نکند، سرانه‌ها را دستکاری می‌کنند. همان‌طور که در فرمول محاسبه سرانه داشتیم این فرمول یک کسر است؛ هر چه مخرج کسر (تعداد خریداران و فروشندگان) بزرگتر و صورت کسر کوچکتر شود یا تغییر چندانی نداشته باشد، کل کسر کوچکتر خواهد شد.
پس اگر بازیگر بتواند با چند کد حقیقی دیگر، معاملاتی با حجم کوچک انجام دهد، صورت کسر تغییری نکرده و مخرج کسر بزرگتر می‌شود.
روش تشخیص احتمالی دستکاری معاملات بدین صورت است که باید به دنبال سفارش‌های کم حجم نامتعارف و مکرر در سهام باشیم. این موارد از قسمت اطلاعات تکمیلی و ریز معاملات، قابل مشاهده است. در آن قسمت تمام سفارشات انجام شده ذخیره شده‌اند.
اندیکاتور قدرت خریدار به فروشنده
از آنجا که اطلاعاتی که در نرم‌افزارهای تکنیکال داریم تفکیکی برای معاملات حقوقی و حقیقی قائل نشده است، تفاوتی اساسی با آنچه در تابلوخوانی بیان کردیم دارند. در ادامه به معرفی بهترین اندیکاتور قدرت خریدار به فروشنده می‌پردازیم.
فیلتر قدرت خریدار 2 برابر فروشنده
((ct).Buy_I_Volume/(ct).Buy_CountI)> 4* ((ct).Sell_I_Volume/(ct).Sell_CountI)
فیلتر قدرت خریدار حقیقی بیشتر از قدرت فروشنده حقیقی
((ct).Buy_I_Volume/(ct).Buy_CountI)> 1* ((ct).Sell_I_Volume/(ct).Sell_CountI)
جمع‌بندی
همراه شدن با افراد قدرتمند و جریان‌سازان بازار که با سرمایه‌های سنگین و با هدف کسب سود وارد بازار می‌شوند، همواره یکی از موثرترین روش‌هایی بوده است که برخی فعالان بازار توجه ویژه‌ای به آن دارند. در این مقاله تلاش کردیم که در تابلو معاملات و در نمودارها، روش‌هایی برای شناسایی تحرکات این افراد قدرتمند بیان کنیم.
