اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت یکی از ابزارهای محبوب سرمایه‌گذاری هستند. به طور معمول این اوراق تا تاریخ سررسید خود نگهداری می‌شوند، اما در بسیاری از موارد سرمایه‌گذاران تصمیم به خرید و فروش این اوراق قبل از سررسید می‌گیرند. یکی از دغدغه‌های سهامداران در زمان خرید اوراق، نقدشوندگی آن بود که در این راستا بازار ثانویه ایجاد شد.
اگر می‌خواهید دلایل فروش اوراق پیش از سررسید و همچنین نحوه خرید اوراق بهادار در بازار ثانویه را بدانید، تا انتهای این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار با ما همراه باشید.
دلایل فروش اوراق بهادار پیش از زمان سررسید
بازار ثانویه با هدف ایجاد نقدشوندگی در اوراق و همچنین فروش اوراق پیش از سررسید ایجاد شده است. به دلایل زیر سرمایه گذاران می‌توانند اقدام به فروش اوراق بهادار پیش از زمان سررسید کنند:
1- ایجاد نقدینگی: خرید و فروش اوراق پیش از سررسید به افزایش نقدینگی در بازارهای مالی کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود سرمایه‌گذاران در صورت نیاز به سرعت اوراق خود را بفروش برسانند. افزایش نقدینگی منجر به افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری و بهبود کارایی بازار می‌شود.
2- تنوع بخشی در پرتفو: معامله اوراق پیش از سررسید به سرمایه‌گذاران امکان می‌کند تا پرتفوی خود را متنوع کنند. تنوع‌بخشی به کاهش ریسک و افزایش بازدهی کمک می‌کند. با تغییر ترکیب اوراق بهادار در پرتفوی، سرمایه‌گذاران می‌توانند به اهداف مالی مختلفی دست یابند.
3- واکنش به تغییر نرخ بهره: با افزایش نرخ بهره جذابیت اوراق بهادار کاهش می‌یابد. با امکان خرید و فروش اوراق پیش از سررسید، سرمایه‌گذاران می‌توانند به تغییرات سریع بازار واکنش نشان دهند و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را بر اساس شرایط جدید تنظیم کنند.
4- مدیریت ریسک: یکی از دلایل اصلی فروش اوراق پیش از سررسید، مدیریت ریسک است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش اوراق دارای ریسک بالا و خرید اوراق با ریسک کمتر، ریسک کلی پرتفوی خود را کاهش دهند.
بازار ثانویه اوراق بهادار کجاست؟
بازار ثانویه جایی است که اوراق بهادار قبل از تاریخ سررسید خود معامله می‌شوند. این بازار به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا اوراق قرضه خود را به پول نقد تبدیل کنند یا اوراق جدیدی را بر اساس تغییرات بازار و نیازهای خود خریداری کنند. قیمت اوراق در بازار ثانویه تحت تأثیر عواملی چون نرخ بهره جاری، اعتبار صادرکننده و زمان باقی‌مانده تا سررسید قرار می‌گیرد.
عوامل تاثیر گذار بر قیمت فروش اوراق قبل از سررسید
کسانی که قصد فروش اوراق پیش از سررسید را دارند باید بدانند که عوامل مختلفی همچون نرخ بهره بانکی، تعداد کوپن های سالانه، نرخ بهره اوراق و زمان سررسید می‌تواند بر نرخ اوراق تاثیرگذار باشد.
اوراق‌های قابل معامله قبل از سررسید
1- اوراق گام
2- اوراق مشارکت
3- اوراق سلف موازی استاندارد
4- اوراق اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
5- اوراق اجاره
نحوه فروش اوراق قبل از سررسید
فروش اوراق بستگی به نوع دارد. اگر اوراق از سوی بانک خریداری شده باشند، هنگام فروش باید به یکی از شعب بانکی که اوراق از آن خریداری شده مراجعه کرد. اما اگر اوراق در بورس یا فرابورس پذیرفته شده باشند، برای فروش اوراق باید به شعب کارگزاری بورس مراجعه شود. برخی اوراق مانند اخزا نیز امکان معامله در بورس را دارند.
خرید اوراق قبل از سررسید
اگر قصد خرید اوراق قبل از سررسید را دارید، می‌توانید از طریق بورس و یا مراجعه به شعب کارگزاری‌ها اقدام به خرید اوراق نمایید. در هنگام خرید اوراق به نرخ بهره، تعداد کوپن‌ها و تاریخ سررسید آن توجه کنید.
مزایا و معایب خرید و فروش اوراق قبل از سررسید
مزایا:
نقدینگی: سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش اوراق قبل از سررسید به پول نقد دست یابند.
تنوع‌بخشی: امکان تغییر ترکیب پرتفوی بر اساس شرایط بازار و اهداف سرمایه‌گذاری.
کاهش ریسک: با فروش اوراق دارای ریسک بالا و خرید اوراق کم‌ریسک‌تر، می‌توان ریسک کلی پرتفوی را مدیریت کرد.
معایب:
نوسانات قیمتی: قیمت اوراق در بازار ثانویه ممکن است دچار نوسانات شدیدی شود که به ضرر سرمایه‌گذار باشد.
هزینه‌های معامله: خرید و فروش مکرر اوراق می‌تواند هزینه‌های معامله را افزایش دهد.
ریسک نرخ بهره: تغییرات غیرمنتظره در نرخ بهره می‌تواند به ضرر سرمایه‌گذار باشد.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی خرید و فروش اوراق پیش از سررسید پرداختیم. همان طور که گفته شد، سرمایه گذار به دلایل مختلف همچون تغییر نرخ بهره، نیاز به نقدینگی و تغییر پرتفوی درخواست فروش اوراق پیش از سررسید را داشته باشد. در این صورت اگر اوراق از بانک خریداری شده‌اند به یکی از شعب بانک، اگر اوراق در بورس یا فرابورس پذیرفته شده بودند به شعب کارگزاری و در صورتی که اوراق در بورس قابل معامله هستند، به صورت مستقیم اقدام به فروش کند.
سرمایه گذارانی که قصد خرید اوراق پیش از سررسید را دارند به نرخ بهره اوراق، تاریخ سررسید و تعداد کوپن های اوراق توجه داشته باشند. چرا که تمام این موارد بر قیمت اوراق تاثیرگذار است.