نرخ بهره خنثی همان نرخی است که حد فاصل سیاست انقباضی و سیاست انبساطی بانک مرکزی قرار دارد. نرخ بهره یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای مهار تورم یا خروج از رکود است. بانک مرکزی در زمان تورم، نرخ بهره را افزایش و در زمان رکود، نرخ بهره را کاهش می‌دهد. این سیاست برای جلوگیری از ایجاد یک وضعیت نابسامان اقتصادی است.
اگر می‌خواهید با نرخ بهره خنثی Neutral Rate of Interest آشنا شوید و بدانید با کاهش نرخ بهره یا افزایش آن چه اتفاقی می‌افتد، تا انتهای این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار همراه باشید.
نرخ بهره خنثی چیست؟
نرخ بهره خنثی Neutral از سوی بانک مرکزی تعیین و ابلاغ می‌گردد. این نرخ بهره زمانی اعمال می‌گردد که نرخ بهره به تعادل رسیده و منجر به افزایش تورم و یا تشدید رکود نمی‌شود. در دوران نرخ بهره خنثی اشتغال کامل و رشد اقتصادی وجود دارد.
نرخ بهره خنثی چند درصد است؟
نرخ بهره خنثی یک درصد ثابتی ندارد و در هر اقتصاد متفاوت است. برای تعیین نرخ بهره خنثی باید سایر داده های اقتصادی شامل وضعیت اشتغال، تورم و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. در واقع نرخ بهره خنثی ممکن است در یک کشور 5 درصد و در کشور دیگر 10 درصد باشد.
اهمیت نرخ بهره خنثی
همان طور که بالاتر گفته شد، نرخ بهره نشان دهنده سیاست انبساطی یا انقباضی بانک مرکزی است. سیاست های سرمایه گذاری و معاملاتی در دوران سیاست انبساطی و انقباضی با یکدیگر متفاوت می‌باشد. به عنوان مثال اگر تورم 40 درصد و نرخ بهره 24 درصد باشد، قطعا مردم از سپرده‌گذاری در بانک استقبال نخواهند کرد؛ چرا که در این صورت سالانه ارزش پول آنها کاهش می‌یابد. در این شرایط بانک مرکزی برای مهار تورم به افزایش نرخ بهره (سیاست انقباضی) می‌پردازد.
معامله‌گران فارکس از نرخ بهره فدرال رزرو و پیش بینی آینده نرخ بهره آمریکا برای استراتژی معاملاتی خود استفاده می‌کنند. اگر نرخ بهره خنثی آمریکا 3 درصد باشد و فدرال رزرو نرخ بهره را 6 درصد تعیین کند، به این معنی است که بانک مرکزی آمریکا سیاست انقباضی را پیش گرفته است.
در مقابل اگر فدرال رزرو نرخ بهره را 2 درصد تعیین نماید، بانک مرکزی آمریکا جهت جلوگیری از رکود بیشتر، سیاست انبساطی را پیش گرفته است.
تاثیر نرخ بهره خنثی بر اقتصاد
- تورم: نرخ بهره خنثی رابطه مستقیمی با تورم دارد و می‌تواند باعث افزایش تورم یا کاهش رکود شود.
- سرمایه گذاری: زمانی که نرخ بهره واقعی کمتر از نرخ بهره خنثی شود، سرمایه گذاری افزایش و بالعکس زمانی که نرخ بهره واقعی بیشتر از نرخ بهره خنثی باشد، سرمایه گذاری کاهش می‌یابد.
- نرخ ارز: نرخ بهره خنثی بر نرخ ارز نیز تاثیرگذار است. در شرایطی که نرخ بهره واقعی بیشتر از نرخ بهره خنثی باشد، سرمایه گذاری افزایش و به تبع نرخ ارز کاهش می‌یابد. در مقابل اگر نرخ بهره واقعی کمتر از نرخ بهره خنثی گردد، سرمایه گذاری کاهش و به دنبال آن نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند.
- بیکاری: نرخ بهره خنثی می‌تواند باعث کاهش بیکاری شود.