شاخص در بازارهای سرمایه همیشه از اهمیت بالایی برخوردار است. هر شاخص، میزانی برای وضعیت کلی بازار در طول روز و بازه‌های زمانی دیگر می‌باشد. تغییرات شاخص، معیاری مناسب برای ارزیابی روند بعدی بازار و سهام مورد معامله آن محسوب می‌شود. داوجونز و نزدک دو شاخص مهم در بازارهای جهانی هستند که می‌تواند معیاری برای سنجش وضعیت و رفتار بازار سرمایه باشد. در کشور آمریکا معامله‌‌گران بازار توجه بسیاری به شاخص داوجونز و نزدک می‌کنند. شرکت‌هایی که جزوی از این شاخص هستند در واقع در یک چرخه کسب و کار کلان قرار دارند و نسبت به هم از همبستگی زیادی برخوردار هستند. در همین راستا ما می‌خواهیم در این مقاله می‌خواهیم به سوال شاخص داوجونز چیست و چه تفاوتی با شاخص نزدک دارد، پاسخ دهیم.
شاخص داو جونز چیست؟
شاخص داوجونز Dow Jones Industrial Average که با نماد اختصاری DJI نمایش داده می‌شود، یک معیار سنجش مهم برای 30 شرکت فعال بزرگ در ایالات متحده آمریکا است که وضعیت کلی آنها را نشان می‌دهد. برای اولین‌بار فردی به نام چارلز داو این شاخص را ابداع و معرفی کرد. شاخص داو جونز برای ارزیابی عملکرد شرکت‌های بزرگ بورس آمریکا و نیز مقایسه معاملات سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد. از شرکت‌های مهم در این شاخص می‌توان به اپل، کوکاکولا، بوئینگ اشاره کرد که این شاخص در قالب یک عدد، میانگینی از وضعیت کلی این شرکت‌ها را مشخص می‌کند.
از آنجایی که این شاخص عملکرد 30 شرکت بزرگ را ارزیابی می‌کند، هر زمانی که شاخص اقتصادی داوجونز روند صعودی به خود بگیرد به معنی این است که رشد اقتصادی آمریکا به طور کلی رو به پیشرفت و توسعه می‌باشد. طبیعتاً زمانی که این شاخص روند نزولی داشته باشد، وضعیت کلی اقتصاد آمریکا چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد. وال استریت ژورنال در طی روز، عدد شاخص داو جونز یا قیمت داوجونز را منتشر می‌نماید و به میانگین صنعتی داو جونز نیز معروف است. برای مشاهده و تحلیل شاخص داوجونز می‌توان از سایت معروف تریدینگ ویو استفاده کرد. بسیاری از تحلیل‌گران به بررسی و تحلیل نماد داوجونز در تریدینگ ویو می‌پردازند. تحلیل‌گران می‌توانند به صورت رایگان از سایت تریندینگ ویو استفاده نمایند.
عوامل موثر بر شاخص داوجونز
- شاخص داوجونز متشکل از 30 شرکت بزرگ آمریکایی است که هر چه این شرکت‌ها سودآوری و رشد بیشتری داشته باشند، شاخص داوجونز بالاتر خواهد رفت.
- در صورت که وضعیت اقتصادی آمریکا رو به رشد باشد، به طبع این شاخص نیز افزایش می یابد. رشد تولید ناخالص داخلی، کاهش نرخ بیکاری و افزایش مصرف مصرف‌کنندگان تاثیر مثبتی بر شاخص دارند.
- سیاست انبساطی پولی و مالی به بازار سهام کمک می‌کند و باعث افزایش این شاخص می‌شود.
- تحولات جهانی و رویدادهای سیاسی و اقتصادی در سایر نقاط جهان نیز می‌تواند بر شاخص داوجونز تاثیر بگذارد. به عنوان مثال بحران مالی در اروپا یا آسیا می‌تواند بازار سهام آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد.
- انتظارات سرمایه‌گذاران در مورد آینده اقتصاد و بازده سهام بر حرکت شاخص تاثیر می‌گذارد. هر چه انتظارات بیشتر باشد، شاخص رشد بیشتری می‌کند.
نحوه محاسبه شاخص داوجونز
شاخص داوجونز به صورت وزنی تعریف شده است. به این شکل که هر شرکتی که از قدرت و ارزش بازار بالایی برخوردار باشد سهم بیشتری در تعیین شاخص داوجونز دارد و سهام با وزن کمتر تأثیر کمتری در عدد شاخص خواهند داشت. طبق تعریف، فرمول محاسبه شاخص داوجونز به صورت زیر می‌باشد:
در فرمول بالا، TEPIX، بازدهی شاخص موردنظر می‌باشد و همچنین
Pit، قیمت شرکت i ام در زمان t
Qit، تعداد سهام منتشره شرکت i در زمان t
Dt، عدد پایه در زمان t
تعریف می‌شود. همان گونه که از مشخص است، استراتژی داوجونز سهام منتشره شرکت‌ها معیار وزن دهی در این شاخص می‌باشد که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شود.
تفاوت‌های معاملاتی بین داوجونز
پیش از آنکه تفاوت های معاملاتی داوجونز و نزدک را مورد بررسی قرار دهیم پیشنهاد می‌کنیم که مقاله «شاخص نزدک چیست؟ قیمت و نماد» که در خصوص شاخص نزدک است را مطالعه کنید. حال به بررسی تفاوت این دو می‌پردازیم. علی‌رغم شباهت‌های بسیار زیادی که انواع شاخص‌ها در بازار ایالت متحده آمریکا وجود دارد و هر کدام شاخص مهمی در تعیین وضعیت اقتصادی آمریکا می‌باشند، اما با این حال دو شاخص مهم داوجونز و نزدک دارای تفاوت بنیادینی با هم هستند.
سرمایه‌گذاران نمی‌توانند شاخص‌های داوجونز و نزدک را معامله کنند زیرا اینها نمایانگر میانگین عملکرد گروه‌بندی سهام در قالب یک میانگین ریاضی هستند.
داوجونز ارزش بازار 30 ابر شرکت در آمریکا را شامل می‌شود که نقش بسیار ویژه‌ای در اقتصاد کلی آمریکا دارا هستند. از طرف دیگر نزدک تمایل دارد تا گستردگی بیشتر در پوشش سهام مختلف داشته باشد و از صنایع مختلف با گوناگونی متفاوت را شامل می‌شود.
این در حالی است که نزدک فقط شامل سهامی می‌شود که در بورس نزدک مورد پذیرش و معامله قرار می‌گیرند و اکثر سهام در آن، غیرمالی هستند. در نزدک همچنین سهام از طریق صرافی‌ها قابل معامله است و سرمایه‌گذاران مختلفی می‌توانند به خرید و فروش سهم به شکل الکترونیکی و آنلاین بپردازند.
اما در داوجونز، اکثراً سهامی هستند که در بورس اوراق نیویورک مورد معامله قرار می‌گیرند و شامل شرکت‌های غول مثل اپل، مایکروسافت و اینتل هستند که بخش بزرگی از شرکت‌های فناوری و صنعتی آمریکا را شامل می‌شود.
اگرچه میانگین صنعتی داو جونز از کمترین تعداد سهام در بین شاخص‌های مطرح بازار آمریکا پیروی می‌کند، اما قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین شاخص است.
این شاخص، قیمت 30 شرکت بزرگ صنعتی ایالات متحده را که نقش زیادی در اقتصاد ایالات متحده دارند بازی می‌کند را مورد بررسی قرار می‌دهد. برخلاف شاخص‌های دیگر، داوجونز یک شاخص وزنی با قیمت است. سهام با قیمت بالاتر ارزش آن را بیشتر از سهام با قیمت پایین تحت تأثیر قرار می‌دهند. در محاسبه داوجونز ، تغییرات سهام 90 دلاری تأثیر بیشتری نسبت به سهام 15 دلاری دارد.
شاخص ترکیبی Nasdaq بیشترین تعداد سهام را از میان شاخص‌های مطرح دنبال می‌کند. بیش از 3000 تا سال 2019. این شامل تمام سهام عادی و انواع مشابه سرمایه‌گذاری‌های ذکر شده و صندوق های سرمایه گذاری در بازار سهام Nasdaq است که بسیاری از آنها سهام فناوری هستند. مشابه S&P ، Nasdaq مقدار شاخص خود را براساس اندازه شرکت وزن می‌کند. این بدان معناست که شرکتی با ارزش بازار بالاتر یا سرمایه‌گذاری بیشتر، شاخص را بیشتر تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ترکیب شاخص‌ها
سرمایه گذاری در بورس همواره با چالش‌ها و ریسک پذیری همراه بوده و نیاز به پیش بینی‌های لازم قبل از انجام معاملات دارد. هر شاخص در بورس نیویورک یکی از بخش‌های مهم بازار را پوشش می‌دهد. اما زمانی که شاخص‌های مهم در ترکیب با هم قرار بگیرند می‌توان انتظار تحلیل‌های مؤثرتر و معتبرتر داشت.
همان‌طور که اندیکاتورها در ترکیب با هم، اثر بهتری از خود به جای می‌گذارند، ترکیب شاخص‌ها هم می‌تواند کارساز باشد. داده‌هایی که هرکدام از شاخص‌های داوجونز و نزدک منتقل می‌کنند، یک بخش مهمی از صنعت و اقتصاد کلی آمریکا را نمایان می‌کنند و اگر در ترکیب با هم مورد بررسی قرار بگیرند، همه جانبه ارزیابی می‌شوند و به نوعی از چند جهت و جنبه به موضوع نگاه می‌شود.
بنابراین هر سه شاخص مهم بورس آمریکا یعنی داوجونز، نزدک و500 S&P، زمانی نتیجه مطلوب‌تری در تحلیل وضعیت کلی بازار می‌دهند که در ترکیب با هم باشند و نسبت به هم و در تناسب با یکدیگر مورد ارزیابی و تحلیل قرار بگیرند.
جمع‌بندی
شاخص‌ها از فاکتورهای مهم در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها در بازار بورس به شمار می‌روند. 3 شاخص مهم در بازار اقتصادی ایالت متحده آمریکا وجود دارد که شاخص داوجونز و نزدک از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود. هر دوی این شاخص‌ها تأثیرات شرکت‌های فعال در بازار را نشان می‌دهند اما دارای تفاوتی هم هستند.
در این مقاله علاوه بر تعریف شاخص داوجونز به بررسی عوامل موثر بر آن پرداختیم. در پایان ذکر این نکته ضروری است که سرمایه گذاری در بورس نیاز به مطالعه و افزایش دانش دارد که در این راستا کارگزاری بیدار خدمات آموزشی و تحلیلی خود را به علاقه‌مندان حوزه سرمایه گذاری ارائه می‌دهد.
