صندوق های سرمایه گذاری به عنوان یکی از ابزارهای مالی محبوب در بازار سرمایه شناخته می‌شوند. این صندوق ها شیوه جدیدی از سرمایه گذاری غیرمستقیم را ترویج داده‌اند که به مرور زمان تنوع بیشتری یافته و مورد استقبال سهامداران قرار گرفت.
دو نوع رایج صندوق های سرمایه گذاری، صندوق درآمد ثابت و صندوق اهرمی هستند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند اما تفاوت این دو صندوق در چیست؟ شاید بتوان ریسک سرمایه گذاری را بارزترین تفاوت این دو صندوق برشمرد چرا که ریسک صندوق درآمد ثابت نزدیک به صفر و ریسک صندوق اهرمی بالا است. با این وجود صندوق اهرمی شرایطی را فراهم کرده تا افراد محتاط نیز بتوانند از این صندوق بهره‌مند شوند.
اگر می‌خواهید بدانید کدام صندوق سرمایه گذاری به سطح ریسک پذیری و شرایط سرمایه گذاری شما نزدیک‌تر است، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا به بیان تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی بپردازیم.
صندوق درآمد ثابت و اهرمی مناسب چه کسانی است؟
یکی از ویژگی‌های بارز صندوق درآمد ثابت که باعث تمایز این صندوق با دیگر صندوق های سرمایه گذاری شده، بدون ریسک بودن آن است. اگر فردی ریسک گریز هستید و می‌خواهید یک سود روزانه دریافت کنید، اوراق صندوق درآمد ثابت می‌تواند نیاز شما را برطرف کند.
این در حالی است که صندوق اهرمی به دلیل استفاده از مکانیزم اهرم، ریسک این صندوق را بسیار بالا برده است. با استفاده از صندوق اهرمی دیگر نیاز به دریافت اعتبار از کارگزاری نیست و می‌توانید بیش از سرمایه خود، سرمایه گذاری کنید.
صندوق های اهرمی متشکل از دو نوع واحد سرمایه گذاری بدون ریسک و پرریسک است. به واحد بدون ریسک، واحد عادی و به واحدهای پرریسک، واحد ممتاز می‌گویند. بنابراین واحدهای صندوق های اهرمی می‌تواند هم برای افراد ریسک پذیر و هم برای افراد محتاط مناسب باشد. اما ساز و کار صندوق اهرمی چگونه است؟
واحدهای بدون ریسک صندوق اهرمی (واحد عادی) همچون اوراق صندوق درآمد ثابت می‌ماند با این تفاوت که یک سقف و کف سود برای آن در نظر گرفته می‌شود. برای درک بهتر به این مثال توجه کنید. فرض کنید سود واحد عادی صندوق اهرمی بین 25 الی 30 درصد است. صندوق ملزم به پرداخت حداقل سود است حتی اگر صندوق زیان ده باشد. واحدهای ممتاز به نوعی پوشش دهنده ریسک واحدهای عادی هستند و اگر صندوق زیان ده باشد باید سود واحدهای عادی را تامین کنند. در صورتی که صندوق در انتهای سال، سود 40 درصد کسب کند، تنها 30 درصد به واحدهای عادی پرداخت می‌شود.
واحدهای ممتاز محدودیتی در دریافت سود ندارند. سود و زیان واحدهای ممتاز براساس ضریب اهرم که از تقسیم دارایی های واحدهای عادی بر واحدهای ممتاز بدست می‌آید، محاسبه می‌شود. ضریب اهرم سود یا زیان واحدهای ممتاز را چند برابر می‌کند.
ویژگی صندوق اهرمی
صندوق های اهرمی ترکیبی از صندوق های سهامی و صندوق های درآمد ثابت هستند تا بتوانند نیازهای هر سطح از ریسک پذیری سرمایه گذاران را پاسخ دهند. در ادامه به بیان بارزترین ویژگی صندوق های اهرمی می‌پردازیم:
امکان مشارکت با سرمایه کم: برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است نتوانند به تنهایی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری با پتانسیل بالا دسترسی پیدا کنند. صندوق‌های اهرمی این امکان را فراهم می‌کنند که با سرمایه‌گذاری کم (حداقل 500 هزار تومان)، در فرصت‌های بزرگ‌تر و با پتانسیل بالاتر شرکت کنند.
پتانسیل بازدهی بالاتر: اصلی‌ترین مزیت صندوق‌های اهرمی، پتانسیل بازدهی بالاتر نسبت به دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری است. با استفاده از اهرم مالی، سرمایه گذار در دوران صعود بازار، با خرید اوراق صندوق اهرمی سود بیشتری نسبت به خرید مستقیم سهام یا صندوق سهامی کسب می‌کنند.
مدیریت حرفه‌ای: صندوق‌های اهرمی معمولاً توسط مدیران حرفه‌ای و با تجربه اداره می‌شوند. این مدیران با بررسی سهام از نظر تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، بهترین تصمیم خرید و فروش سهام را اتخاذ می‌کنند تا باعث افزایش ارزش واحدهای صندوق اهرمی شوند.
مدیریت ریسک سرمایه گذاری: پرتفوی سرمایه گذاری باید متشکل از دارایی های کم ریسک و پرریسک باشد تا در زمان صعود بازار، سرمایه گذار سود خوبی کسب کند. در صندوق اهرمی معمولاً از تکنیک‌های مدیریت ریسک پیشرفته‌ای استفاده می‌شود تا تأثیر نوسانات بازار را کاهش دهد.
تنوع در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری: صندوق‌های اهرمی اغلب از استراتژی‌های پیچیده و متنوعی برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. این تنوع می‌تواند شامل استفاده از ابزارهای مشتقه، معامله‌های آتی، و سایر تکنیک‌های مالی باشد که به دنبال به حداقل رساندن ریسک و افزایش بازدهی هستند.
ویژگی صندوق درآمد ثابت
کم ریسک: منابع صندوق درآمد ثابت در دارایی های کم ریسک همچون اوراق مشارکت، سپرده بانکی و ... سرمایه گذاری می‌شود. به همین خاطر ریسک آن نزدیک به صفر است.
نقدشوندگی بالا: صندوق های درآمد ثابت دارای ضامن نقدشوندگی هستند، پس نگران ایجاد صف خرید یا فروش در صندوق های درآمد ثابت نباشید.
پرداخت سود روزشمار: سود صندوق های درآمد ثابت به صورت روزشمار محاسبه می‌شود. اگر صندوق دوره تقسیم سود نداشته باشد، روزانه NAV صندوق افزایش می‌یابد.
بدون نرخ شکست سود: برداشت وجه سرمایه گذاری از صندوق درآمد ثابت بدون نرخ شکست سود است. یعنی هر زمان به سرمایه خود نیاز داشتید بدون پرداخت جریمه می‌توانید آن را برداشت کنید.
تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق اهرمی
| تفاوت | صندوق درآمد ثابت | صندوق اهرمی |
| ریسک | بدون ریسک | دارای واحدهای بدون ریسک و با ریسک |
| نحوه پرداخت سود | با دوره تقسیم سود و بدون دوره تقسیم سود | واحدهای عادی سود ثابت دریافت می‌کنند. واحدهای ممتاز وابسته به روند بازار است. |
| ترکیب دارایی | سرمایه گذاری در دارایی های کم ریسک همچون اوراق مشارکت و گواهی سپرده | سرمایه گذاری در سهام |
| شخصیت افراد سرمایه گذار | محافظه کار | ریسک پذیر |
جمع بندی
در این مقاله به مقایسه صندوق درآمد ثابت و صندوق اهرمی پرداختیم. مقایسه بین این دو نوع صندوق، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با توجه به اهداف مالی، مدت زمان سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری خود، تصمیم بهتری در انتخاب نوع صندوق مناسب بگیرند. در این مقایسه، معیارهایی مانند ریسک، بازده، نقدشوندگی و اهداف سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار گرفت تا تصویری جامع از ویژگی‌های هر یک از این صندوق‌ها ارائه شود.
همان طور که گفته شد، صندوق های درآمد ثابت مناسب افراد محتاط است که حفظ اصل سرمایه و کسب سود پایدار برایشان اولویت دارد. صندوق اهرمی نیز با دو واحد عادی و ممتاز برای افراد ریسک پذیر و ریسک گریز طراحی شده است. واحدهای عادی صندوق اهرمی یک سود ثابت پرداخت می‌کند اما سود و زیان واحدهای ممتاز هیچ محدودیتی ندارد.
تفاوت در ریسک و پرداخت سود از جمله بارزترین تفاوت صندوق درآمد ثابت و اهرمی است. بنابراین اگر فرد ریسک پذیری هستید و می‌خواهید بازدهی بالاتری نسبت به سرمایه خود داشته باشید صندوق اهرمی و اگر فرد محتاطی هستید، اوراق صندوق درآمد ثابت خریداری کنید.
