در پی زیان‌ده شدن دو گروه خودروسازی سایپا و ایران خودرو طی سال‌های 1399 الی 1401، با کاهش عرضه خودرو روبرو شدیم. برخی افراد سودجو از این موقعیت استفاده کرده و شروع به بازارسازی کردند. در راستای بهبود وضعیت بازار خودرو، برخی خودروها همچون پژو 207، شاهین، هایما، دنا و ... وارد بورس کالا شدند و مورد استقبال قرار گرفتند.
فرآیند خرید و فروش خودرو در بورس کالا برای خودروساز و خریدار رضایت بخش بود؛ چرا که خودروساز برای کاهش زیان خود محصولات را با قیمت بالاتر به فروش می‌رساند و خریدار نیز دیگر نگران جا ماندن از ثبت نام خودرو نبود. با وجود شفافیت و کشف قیمت واقعی در بورس کالا، شورای رقابت به دلیل نبود زیرساخت لازم، فروش خودرو در بورس را ممنوع اعلام کرد.
خودروها از این پس در سامانه یکپارچه خودرو عرضه شد اما طی یکسال با افزایش تولید و کاهش تقاضا، بازار خودرو به تعادل رسید و امروز ایران خودرو و سایپا برخی محصولات خود را خارج از سامانه یکپارچه خودرو عرضه می‌کنند. به احتمال زیاد در آینده به طور کامل سامانه یکپارچه خودرو حذف شده و خودروها در بورس قیمت گذاری و فروخته خواهند شد.
در حال حاضر پس از کش و قوس‌های زیاد امکان عرضه 11 خودرو از شرکت‌های مختلف به جز ایران خودرو و سایپا در بورس امکان‌پذیر گردیده است. کسانی که با بورس کالا آشنایی ندارند، ممکن است برای ثبت نام خودرو در بورس دچار ابهاماتی شوند که قصد داریم در این مقاله درخصوص ثبت سفارش در بورس کالا و نحوه کشف قیمت خودرو در بورس توضیحاتی ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
نحوه خرید خودرو در بورس کالا
1- دریافت کد بورسی
نخستین گام برای خرید خودرو از بورس کالا، ثبت نام در سجام و احراز هویت است. پس از احراز هویت غیر حضوری یا حضوری، کد بورسی صادر می‌شود. برای دریافت کد بورسی رایگان می‌توانید از سایت کارگزاری بیدار اقدام به ثبت نام نمایید.
2- دریافت کد بورس کالا
پس از دریافت کد بورسی، امکان ثبت نام در بورس کالا در یکی از کارگزاری های رسمی وجود دارد. امکان دریافت کد بورسی و کد بورس کالا به طور همزمان در کارگزاری بیدار وجود دارد. برای ثبت نام وارد سایت ebidar.ebgo.ir شوید. پیش از این در مقاله معرفی بورس کالا به نحوه دریافت کد بورس کالا و معامله در بورس کالا پرداختیم. این مقاله می‌تواند تکمیل کننده مطلب فوق باشد.
3- واریز وجه به حساب وکالتی
متقاضیان خرید خودرو تا یک روز پیش از زمان عرضه خودرو فرصت دارند تا مبلغ قرارداد را به حساب وکالتی خود واریز کنند.
4- ثبت سفارش در کارگزاری
متقاضی خودروی مورد نظر و قیمت پیشنهادی خود را در کارگزاری ثبت کرده و کارگزاری براساس قیمت پیشنهادی خودرو را خریداری می‌کند. به زبان ساده تر، معامله در بورس کالا توسط کارگزاری انجام می‌شود.
5- خرید خودرو
در صورت خرید خودرو، متقاضی 3 روز کاری فرصت دارد تا باقی مبلغ قرارداد را به حساب وکالتی خود واریز کند. امکان تمدید 3 روزه با جریمه وجود دارد. بنابراین مبلغ قرارداد از حساب خریدار کسر و به حساب کارگزار فروشنده واریز می‌شود.
6- مراجعه به EBGO و انتخاب نمایندگی تحویل خودرو
آخرین مرحله از ثبت نام خودرو در بورس کالا، انتخاب نمایندگی تحویل خودرو است. پس از انتخاب نمایندگی، مدارک مورد نیاز را به صورت حضوری به نمایندگی ارائه دهید.
کشف قیمت خودرو در بورس کالا
یکی از سوالات پرتکرار در خرید خودرو از بورس، قیمت آن است. ابهامات زیادی در این خصوص برای سرمایه گذاران وجود دارد چرا که نمی‌دانند با چه قیمتی در زمان ثبت سفارش اعلام کنند که خودرو برایشان ثبت شود.
زمان انتشار اطلاعیه عرضه خودرو در بورس کالا، قیمتی به عنوان قیمت پایه اعلام می‌شود. این قیمت پایه خودرو است و متقاضیان باید براساس قیمت خودرو و هزینه‌های جانبی، قیمت پیشنهادی خود را پیش از شروع معامله ثبت کنند. قابل ذکر است که شرط ورود به معامله، پرداخت درصد مشخصی از وجه قیمت پایه در حساب وکالتی است که در زمان معامله این مبلغ مسدود می‌شود.
معامله گران در بورس کالا به صورت پلکانی قیمت‌ها را در مراحل مختلف ثبت می‌کنند و هر فردی که قیمت بالاتری را پیشنهاد دهد، احتمال اختصاص خودرو به آن فرد بیشتر است.
متقاضی اگر برنده رقابت باشد سه روز کاری فرصت دارد تا الباقی مبلغ خودرو را به حساب وکالتی خود واریز کند در غیر این صورت به ازای هر روز تاخیر 0.25 درصد ارزش کل معامله را جریمه پرداخت کند. این تاخیر در پرداخت می‌تواند تا سه روز ادامه داشته باشد و پس از آن قرارداد فسخ شده و باید جریمه فسخ قرارداد توسط خریدار پرداخت شود.
در صورتی که قیمت پیشنهادی متقاضی کم باشد و خودرو به وی اختصاص پیدا نکند، پس از اتمام زمان معامله، مبلغ پیش پرداخت به حساب وکالتی وی بازمی‌گردد.
شرایط عرضه خودرو در بورس کالا سال 1402
1- فرد باید 18 سال تمام و دارای گواهینامه باشد.
2- کسانی که از ابتدای سال 98 از شرکت های خودروسازی خودرو خریداری نکرده باشند می‌توانند ثبت سفارش کنند.
3- تنها امکان خرید یک خودرو با هر کدملی حقیقی وجود دارد.
4- اشخاص حقوقی امکان ثبت سفارش خرید خودرو ندارند.
مزایای خرید خودرو از بورس
1- قانونمند بودن
2- شفافیت در معامله
3- فرآیند خرید آسان
4- کشف قیمت منصفانه
5- حذف قیمت گذاری دستوری خودرو
لیست ماشین های بورس کالا
حدود یک هفته پیش از عرضه خودرو، اطلاعیه عرضه در سایت بورس کالا به نشانی ime.co.ir منتشر می‌شود. برای مشاهده لیست ماشین‌های عرضه شده در بورس، پس از ورود به سایت در قسمت بالای صفحه منوی «بازارها» را انتخاب کنید. سپس در بازار فیزیکی، بر روی اطلاعیه عرضه کلیک نمایید.
در این صفحه اطلاعات کلیه محصولات عرضه شده در بازار فیزیکی نمایش داده می‌شود. برای نشان دادن لیست خودروها، فیلتر گروه صنعتی، زیرگروه و زمان عرضه خودرو را انتخاب نمایید.
در این صفحه اطلاعیه عرضه شامل تاریخ عرضه، نام کالا، نماد، حداقل تعداد عرضه، قیمت پایه، درصد پیش پرداخت سفارش خرید، مکان تحویل، نوع ارز، تولیدکننده و عرضه کننده خودرو آمده است.
نحوه انصراف از خرید خودرو از بورس کالا
در صورتی که متقاضی پیش از شروع معامله از خرید خود انصراف بدهد، هیچ جریمه‌ای شامل وی نمی‌شود. این در حالی است که اگر برنده رقابت شود اما قصد انصراف داشته باشد باید 5 درصد از ارزش کل معامله را به علاوه هزینه کارمزد دو سر معامله ( 0.5 درصد ارزش کل معامله) را به عنوان جریمه پرداخت کند.
تفاوت قیمت خودرو در بورس کالا و بازار
در زمان اوج فروش خودرو از بورس کالا، اختلاف قیمت خودروهای پرتیراژ از 70 تا 200 میلیون بود. به عنوان مثال دنا پلاس 433 میلیون در بورس عرضه شد و قیمت بازار آن 635 میلیون بود. سود حاصل از خرید خودرو از بورس کالا و بازار حدود 201 میلیون تومان شد.
خودروهای کم تیراژ مثل کی ام سی T8، فیدلیتی، هایما و جک اختلاف قیمت عرضه و قیمت بازار آزاد از 100 تا 230 میلیون بود. در حال حاضر با کاهش قیمت تقاضا و فروش خودروهای گران قیمت در بورس، این اختلاف قیمت خودرو در بورس کالا و بازار کاهش یافته است.