نسبت‌های نقدینگی چیست؟

بررسی صورت‌های مالی از با اهمیت‌ترین فاکتورهای تجزیه و تحلیل است. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های صورت‌های مالی شرکت‌ها نسبت‌های نقدینگی آن شرکت‌ها است. کاربرد نسبت‌های نقدینگی در این است که برای مقایسه و ارزیابی شرایط یک شرکت با هم صنفی‌هایشان از آن‌ها بهره می‌گیریم. در تعریفی ساده برای نسبت‌های نقدینگی باید گفت این نسبت‌ها نشان‌گر قدرت شرکت در بازپرداخت بدهی ها و به‌طور کلی پرداختی‌های کوتاه می‌باشد. آنالیز و تحلیل این نسبت‌ها برای سرمایه‌دارانی که قصد سرمایه گذاری دارند بسیار اهمیت دارد.

نسبت نقدینگی چیست؟

نسبت نقدینگی (Liquidity ratio) از جمله فاکتورهای مالی و یکی از مهم‌ترین بخش‌های نسبت‌های مالی است که برای تشخیص میزان قدرت شرکت برای عمل به تعهدات و همین‌طور پرداخت بدهی‌های کوتاه و میان مدت است. نسبت نقدینگی باید یک عددی استاندارد داشته باشد که نه بسیار زیاد و نه بسیار پایین باشد. نسبت نقدینگی بالا این حقیقت را نشان می‌دهد که شرکت بعد از بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت دچار مشکل نخواهد شد و از حاشیه امنیت بیشتری برخوردار است. اما این مفهوم به این معنی نیست که نسبت نقدینگی باید بسیار بالا باشد. چراکه اگر نسبت نقدینگی از حد استاندارد بیشتر شود، نشان دهنده‌ی آن است که شرکت شرایط و قدرت کافی برای جذب نقدینگی و منابع را ندارد و یا اینکه نتوانسته به درستی بر روی دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کند.

انواع نسبت نقدینگی

همان طور که ذکر شد یکی از پر تکرارترین روش‌های تحلیل مالی و سلامت اقتصاد شرکت‌ها، محاسبه نسبت‌های مالی می باشد. این نسبت‌های نقدینگی در چندین گروه مختلف وجود دارند. و هر کدام به یکی از ابعاد مالی شرکت‌ را تجزیه و تحلیل می‌کند. همانطور که برای شما توضیح داده شد نقدینگی را این‌گونه می توان تعریف کرد: میزان قدرت شرکت در پرداخت بدهی‌ها و پرداختی‌های کوتاه‌مدت. در لدامه به انواع نسبت‌های نقدینگی و نحوه محاسبه آن خواهیم پرداخت:

نسبت جاری

در میان انواع گوناگون نسبت‌های نقدینگی، نسبت جاری ساده‌ترین آنها می باشد و یکی از مهم‌ترین نسبت‌های نقدینگی نیز محسوب می‌شود. در فرمول نسبت جاری باید دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری تقسیم شود. نکته مهم در این نسبت که باید قبل از محاسبه به آن توجه گردد این است که بدهی‌های جاری به آن دسته از بدهی‌ها می‌گوییم که زمان پرداخت آنها حداکثر تا یک سال است. در طرف مقابل دارایی‌های جاری است که باید توجه شود این دارایی‌ها در صورت نیاز تا حداکثر یک سال می توان آن‌ها را به پول نقد تبدیل کرد. در غیر این صورت به دارایی‌ها، دارایی جاری نمی‌گویند.

بدهی‌های جاری / دارایی‌های جاری = نسبت جاری

تجزیه و تحلیل نسبت جاری

اگر نرخ نسبت جاری بیش از اندازه بالا باشد، نشان‌گر عدم استفاده بهینه از دارایی‌ها در راستای مناسب سودآوری و نشان از خواب سرمایه دارد. و اگر این نسبت بیش از حد مشخصی پایین‌ باشد نشان از پایین بودن نقدینگی شرکت و شرایط نامطلوب است و شرکت شایط پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود را ندارد. اقتصاددانان عدد ۱ را عددی ایده‌آل برای نسبت جاری می دانند. اغلب نسبت جاری بین ۱ و ۲ را نیز به عنوان سیگنالی از وضعیت مطلوب نقدینگی در شرکت در نظر می‌گیرند.

نسبت آنی یا سریع

یکی از فاکتورهایی که در ترازنامه زیر مجموعه‌ی دارایی‌های جاری ثبت می‌گردد، موجودی مواد و کالاها است که اغلب قابلیت نقد شودندگی پایینی دارند و به سختی نقد می‌شوند اما در نسبت جاری به عنوان یکی از دارایی‌های نقد شونده محسوب می‌شوند. برای حل مشکل پایین بودن قابلیت نقد شوندگی از نسبت آنی استفاده می شود که قدرت شرکت را برای عمل به تعهدات خود از طریق دارایی‌های نقدی بررسی و اندازه‌گیری می کند. نسبت آنی در مقایسه با نسبت جاری کمی پیچیده‌تر است. از تقسیم دارایی‌های جاری منهای موجودی های مواد و کالا بر بدهی های جاری، نسبت آنی به دست می‌آید.

بدهی های کنونی / (موجودی کالا – دارایی های جاری) = نسبت آنی

در محاسبه نسبت آنی یک فرمول دیگر نیز هست که در صورت لزوم می‌توان از آن بهره جست :

بدهی‌های جاری / (حساب‌های دریافتنی + سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت + پول نقد و مشابه‌های پول نقد) = نسبت آنی

نسبت وجه نقد

این نسبت سخت‌گیرانه‌ترین نسبت در بین انواع مختلف نسبت‌های نقدینگی محسوب می‌شود. اگر در شرایط اورژانسی و ضروری قصد پیش‌بینی توانایی پرداخت بدهی‌های شرکت را داشته باشیم این نوع از نسبت نقدینگی در مقایسه با به نسبت آنی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در محاسبه‌ی نسبت وجه نقد موجودی کالا، دارایی‌های جاری و حساب‌های دریافتنی در نظر گرفته نمی‌شوند.

بدهی‌های جاری / (سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت + پول نقد و مشابه پول نقد) = نسبت پول نقد

تجزیه و تحلیل نسبت آنی یا نسبت سریع

بالا بودن نرخ نسبت آنی نشان دهنده‌ی این حقیقت است که نقدینگی یا مطالبات شرکت زیاد است و اعتبار دهندگان کوتاه‌مدت دچار هیچ مشکلی از نظر کمبود نقدینگی نخواهند شد. که البته اگر این عدد فاصله‌ی زیادی با ۱ داشته باشد در آن صورت این دو مزیت گفته شده دیگر مثبت نخواهند بود و با شرایط محافظه‌کاری اغراق‌گونه مواجه می‌شویم. نکته قابل توجه این است که در حالت عادی نسبت آنی از نسبت جاری کوچکتر است.

تفاوت انواع نسبت‌های نقدینگی

سوالی که ممکن است فکر تحلیلگران بنیادی را به خود مشغول کند این است که تفاوت این نسبت‌های نقدینگی در چیست. در ادامه تفاوت اصلی این ۳ نسبت را به‌شکلی دقیق و خلاصه بررسی می‌کنیم.

• تفاوت فرمول‌های نسبت وجه نقد، نسبت جاری و نسبت آنی نه مخرج بلکه در صورت کسرها است.
• تفاوت نسبت جاری و آنی در این است که در نسبت جاری موجودی مواد و کالا لحاظ می شود اما در نسبت آنی محاسبه نمی‌گردد.
• تفاوت نسبت آنی و وجه نقد در حساب‌های دریافتنی است که در نسبت آنی لحاظ می شود و در نسبت وجه نقد محاسبه نمی‌گردد.

جمع‌بندی

شما برای انجام تحلیل بنیادی به اطلاعات متنوع نیاز دارید که یکی از مهم‌ترین آنها صورت‌های مالی است. صورت‌های مالی فاکتورهای مختلفی دارند که یکی از آن‌ها نسبت‌های نقدینگی است. نسبت نقدینگی قدرت و توانایی شرکت‌ها در بازپرداخت بدهی‌ها و پرداختی‌های کوتاه مدت را نشان می‌دهد. نسبت‌های نقدینگی به ۳ دسته اصلی به نام‌های نسبت وجه نقد، نسبت جاری و نسبت آنی تقسیم می‌شوند. ما در کارگزاری بیدار همواره تلاش کرده‌ایم تا بهترین مطالب آموزشی را برای شما مهیا کنیم. شما عزیزان می‌توانید برای دسترسی به سایر مقالات آموزشی مرتبط با بورس به سایت رسمی ما مراجعه کنید.