انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های مورد استفاده در بازارهای مالی است که براساس نمودارها و اطلاعات گرافیکی انجام می‌شود. شناخت نمودار در تحلیل تکنیکال یکی از موضوعات پایه جهت تحلیل سهام است، با توجه به اهمیت موضوع، قصد داریم در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به بیان انواع نمودار در تحلیل تکنیکال بپردازیم. با ما همراه باشید.

نمودار در بورس چیست؟

نمودارها روند حرکت قیمت یک سهم را به شکل گرافیکی نشان می‌دهد. در هر روز معاملاتی یک کندل ایجاد می‌شود که برگرفته از قیمت باز، بسته، بالا و پایین یک سهم می‌باشد. با کنار هم قرار گرفتن کندل ها یک نمودار تشکیل می‌گردد که نشان دهنده حرکت صعودی، نزولی یا خنثی سهم است.

انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

• نمودار خطی
• نمودار شمعی
• نمودار میله ای
• نمودار هیکن آشی
• نمودار هالو چارت

در میان انواع نمودار در بورس؛ نمودار خطی، شمعی و میله‌ای محبوبیت بیشتری دارند و جزو بهترین نمودار در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شوند. در ادامه به تعریف هر نمودار می‌پردازیم.

نمودار خطی

نمودار خطی Line chart در تحلیل تکنیکال از دو محور قیمت و زمان تشکیل شده است. نمودار خطی یا حسابی در محور افقی نشان دهنده زمان و در محور عمودی نشان دهنده قیمت می‌باشد. این نمودار نشان دادن تغییرات قیمت در طول زمان یا مقایسه میزان تغییرات در طول زمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمودار خطی به زبان ساده برای نمایش قیمت پایانی در هر بازه زمانی (به عنوان مثال، قیمت پایانی هر روز) یا میانگین قیمت در بازه‌های زمانی مختلف استفاده شود. این نوع نمودار به تحلیل الگوها، روندها و تغییرات جهت بازار کمک می‌کند. تحلیل تکنیکال با استفاده از نمودار خطی امکان تعیین روندها، شناسایی نقاط ورود و خروج از بازار و تعیین سطوح مهم قیمتی را برای تصمیم‌گیری در معاملات فراهم می‌کند.

نمودار شمعی

الگوهای شمعی Candlestick Patterns یا همان کندل استیک، در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی استفاده می‌شوند تا الگوها و روندهای مختلف قیمتی را تشخیص دهند. این الگوها بر اساس تغییرات در قیمت و حجم معاملات در یک بازه زمانی خاص ساخته می‌شوند.

در صورتی که الگوهای شمعی قیمت باز شده بزرگ‌تر از بسته شدن باشد، نشان دهنده تقویت قدرت خریداران و در صورتی که قیمت باز شدن کمتر از قیمت بسته شدن باشد، نشان دهنده تقویت قدرت فروشندگان است. الگوهای شمعی به خوبی الگوهای قیمتی و تغییرات در بازار را نشان می‌دهند و مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، مدیریت ریسک، رواشناسی بازار، شناسایی نقاط ورود و خروج از معاملات، و تصمیم‌گیری در بازارهای مالی قرار می‌گیرند.

براساس بینشی که نمودارهای شمعی به کاربران می‌دهد، در بین معامله‌گران محبوبیت دارد اما این دلیل کافی برای ورود به سهم نمی‌باشد و الگوهای شمعی باید در کنار دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال بررسی شوند.

هر کندل شمعی دارای سه جزء است:

1- بدنه: بدنه یک کندل نشان دهنده قیمت باز و بسته شدن سهم در یک روز معاملاتی است.

2- سایه بالا High : خطی است که بالای بدنه به بالاترین قیمت در بازه زمانی اشاره دارد.

3- سایه پایین Low : خطی است که در پایین بدنه به پایین قیمت در بازه زمانی اشاره دارد.

باید بگوییم که طول سایه‌ها نشان‌دهنده نوسانات بالاترین و پایین‌ترین قیمت در طول بازه زمانی می‌باشد.

نمودار میله ای

نمودار میله‌ای Bar Chart یک نوع نمودار در تحلیل تکنیکال است که برای نمایش اطلاعات مربوط به قیمت‌ها در یک بازه زمانی مشخص استفاده می‌شود. هر میله به صورت عمودی از یک خط افقی (میله) و دو خط عمودی که به بالاترین و پایین‌ترین قیمت در یک بازه زمانی اشاره دارند، تشکیل شده است. میله‌ها برای نشان‌دادن حجم معاملات در هر بازه زمانی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مولفه‌ها در نمودار میله‌ای عبارتند از:

میله (Bar): قیمت باز و بسته شدن در یک بازه زمانی خاص را نشان می‌دهد. طول میله نشان‌دهنده تفاوت بین قیمت باز و بسته در آن بازه است.

سایه‌ها (Shadows) : خطوطی که از بالای میله به بالاترین قیمت و از پایین میله به پایین‌ترین قیمت در همان بازه اشاره دارند. سایه بالا به نقطه بالاترین قیمت و سایه پایین به نقطه پایین‌ترین قیمت اشاره دارد.

نمودار هیکن آشی

هیکن آشی Heikin-Ashi یک نوع نمودار در تحلیل تکنیکال است که متفاوت از نمودار شمعی می‌باشد. برخلاف نمودارهای شمعی سنتی که از باز و بسته شدن قیمت در یک بازه زمانی استفاده می‌کنند، نمودار هیکن آشی از میانگین قیمت‌ها برای ایجاد شمع‌ها استفاده می‌نماید.

نمودار هیکن آشی به زبان ساده از داده‌های متوسط قیمت استفاده کرده و اطلاعاتی از قیمت باز و بسته شدن قیمت، بالاترین و پایین قیمت را با تغییراتی در نمایش شمع‎‌ها ارائه می‌دهد. نام «هیکن آشی» به زبان ژاپنی به معنای «شیشه آب» است.

نمودار هیکن آشی همچون دیگر نمودارها برای تعیین روند سهام و پیش‌بینی قیمت‌های آینده سهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفاوت این نمودار با نمودارهای دیگر در فرمول محاسباتی آن است.

هر شمع در نمودار هیکن آشی اطلاعات زیر را نمایش می‌دهد:

باز (Open): میانگین قیمت باز و بسته شدن شمع قبلی.

بسته (Close): میانگین قیمت باز و بسته شدن در بازه زمانی جاری.

بالاترین (High): بالاترین قیمت در بازه زمانی.

پایین‌ترین (Low): پایین‌ترین قیمت در بازه زمانی.

مزیت استفاده از نمودار هیکن آشی این است که این نمودار تاخیری نسبت به تغییرات قیمت نسبت به نمودارهای شمعی دارد و باعث کاهش نوسانات قیمت می‌شود. این نمودار به خصوص برای تشخیص روندها و الگوهای بازار به کار می‌رود و معمولاً در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود.

نمودار هالو چارت

نمودار هالو چارت یا نمودار تو خالی یک نوع نمودار در تحلیل تکنیکال است که حالت خاصی از کندل استیک است. این نمودار با توجه به قیمت بسته و باز شدن یک کندل و مقایسه آن با کندل قبلی ایجاد می‌شود. در این نوع نمودار کندل تو خالی نشان دهنده بازار صعودی و کندل توپر نشان دهنده کاهش قیمت سهم است.

به طور خلاصه می‌توان گفت نمودارها براساس فرمول محاسباتی و ظاهر آنها با یکدیگر متفاوت است. در حالی که در تمام نمودارها قیمت باز و بسته شدن، قیمت بالا و پایین در آن لحاظ می‌شود.

کاربرد نمودارها در بورس

تحلیل تکنیکال یک روش برای پیش‌بینی روند حرکت قیمت سهام است که براساس داده‌های تاریخی نمودارهای قیمت و حجم سفارشات استوار است. نمودارها یک ابزار کلیدی در تحلیل تکنیکال هستند و در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با خرید یا فروش اوراق بهادار و دارایی‌های مالی به کار می‌روند.

نمودارها به تحلیل تکنیکال کمک می‌کنند تا الگوها و تغییرات در بازارها شناسایی و تصمیم‌گیری‌های مربوط به معاملات مالی به‌طور موثرتری انجام شود.

چگونه یک نمودار را تحلیل کنیم

1- بررسی روند سهم: پس از مشاهده نمودار، باید روند بازار را بررسی کرد. نمودارها در سه حالت صعودی، نزولی و خنثی هستند. پس از یافتن روند بازار، در تایم فریم های مختلف سقف و کف های بالاتر یا پایین تر را پیدا کنید.

2- جایگاه بازار: پیدا کردن روند سهم، دلیل بر ورود به یک سهم نمی‌شود و باید جایگاه بازار (روند کلی بازار) را نیز بررسی کرد. احتمال دارد که یک سهم روند صعودی داشته باشد ولی روند کلی بازار به یک مقاومت رسیده باشد.

3- بررسی سطوح حمایت و مقاومت: مرحله بعدی پس از بررسی روند سهم و بازار، مشخص کردن حمایت و مقاومت استاتیک و داینامیک است.

4- بررسی حجم معاملات (عرضه و تقاضا): پس از بررسی مراحل قبل، حتما به حجم معاملات توجه کنید. زمانی که روند صعودی است ولی حجم معاملات روند نزولی دارد، به احتمال زیاد بزودی روند تغییر خواهد کرد.

5- بررسی الگوها: در این مرحله به الگوهای تحلیل تکنیکال همچون سر و شانه، سقف یا کف دو قلو و ... توجه داشته باشید. به طور کلی الگوها به دو دسته الگوهای بازگشتی و ادامه دهنده تقسیم می‌شود که در مقالات پیشین به این موضوع پرداختیم.

6- استفاده از اندیکاتورها: برای اطمینان از تحلیل بهتر است از اندیکاتورهایی همچون rsi، macd و ma استفاده شود.

7- انتخاب ریسک و ریوارد: بهترین استراتژی در ریسک و ریوارد 1 به 3 است. به این معنی که احتمال سود بیش از زیان باشد. اگر استراتژی پیش از معامله نداشته باشید، احتمال شکست و تحمل زیان بیشتر است.

جمع بندی

تحلیل تکنیکال به کمک نمودارها و ابزارهای گرافیکی دیگر به تحلیل الگوها، روندها و نقاط ورود و خروج از بازارهای مالی می‌پردازد. هر یک از این نمودارها می‌توانند در شناخت و پیش‌بینی تغییرات بازار موثر باشند.

نمودارهای انواع مختلفی همچون نمودار خطی Line chart (نمایش تغییرات قیمت در طول زمان)، نمودار شمعی Candlestick Chart (نمایش باز و بسته شدن قیمت به همراه بالاترین و پایین قیمت در هر بازه زمانی)، نمودار میله ای bar chart (نمایش اطلاعات مربوط به قیمت‌ها در یک بازه زمانی مشخص)، نمودار Point and Figure Chart (شناسایی الگوهای تغییر جهت در بازار)، نمودار سهمی Area Chart (نشان‌دادن تغییرات کلی در بازار) و نمودار Wave Chart (بر پایه الگوهای موج‌شناسی الیوت، تحلیل تغییرات بازار) دارند.

هر کدام از این نمودارها به شکل مختلفی از داده‌ها استفاده می‌کنند و اطلاعات مختلفی را نمایش می‌دهند تا فرآیند تحلیل سهام راحت‌تر باشد. تحلیل تکنیکال با استفاده از این ابزارها به صورت جامع تر می‌تواند به تحلیل و پیش‌بینی حرکت بازار کمک کند.

نمودار خطی، شمعی و میله ای از بهترین نمودار در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود. انتخاب هر نمودار براساس استراتژی معاملاتی هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.