در بازار سرمایه ابزارهای مختلفی هستند که به طور مداوم توسط تحلیلگران برای ارزیابی وضعیت سهام بازار، استفاده می‌شوند. تحلیل تکنیکال دارای ابزار قدرتمند برای تحلیل موقعیت انواع سهام است که شناخت کافی از این ابزار می‌تواند در بهبود معامله و تعیین نقاط مهم برای ورود و خروج سهام نقش غیر قابل انکاری داشته باشد.
واگرایی زمانی یکی از مفاهیم مورد استفاده در تحلیل تکنیکال است که داده‌های مؤثری را در دست تحلیلگران بازار می‌گذارد و بسیاری طبق آن اقدام به خرید و فروش سهام می‌نمایند. به همین منظور در این مقاله سعی بر این داریم تا در مورد مبحث واگرایی زمانی بیشتر صحبت کنیم.
واگرایی زمانی (Time Divergence) چیست؟
واگرایی زمانی در تحلیل تکنیکال یکی از مفاهیم پرکاربرد و پایه در بازار بورس است. واگرایی زمانی در بورس نشان دهنده تغییرات در بازار سرمایه می‌باشد. واگرایی می‌تواند نشان از نوسانات حاصل از هیجانات و احساسات بازار نیز باشد. واگرایی در میان ابزارهای موجود در تحلیل بازار، از اعتبار قابل توجهی برخوردار است. به طور کلی واگرایی در بورس هنگامی اتفاق می افتد که اندیکاتور و نمودار قیمتی در خلاف جهت هم حرکت کنند در این حالت احتمالا تغییر روند در سهم رخ خواهد داد همچنین وقتی که پارامتر زمان در خلاف جهت و در تضاد با قیمت باشد در چنین مواردی، واگرایی زمانی پدید می آید.
معامله‌گران بازار بورس، ترجیح می‌دهند برای انجام معاملات موفق، نسبت به جهت روند سهم و هم‌زمان با افزایش قدرت خریداران، برای خرید سهام مدنظر خود اقدام کنند. برای این منظور واگرایی زمانی می‌تواند اطلاعات مهمی راجع به نوسانات قیمتی و تمایل خریداران و فروشندگان، بدهد.
واگرایی زمانی معمولی (RTD)
واگرایی زمانی اغلب در روند اصلاحی اتفاق می‌افتد. زمانی که تعداد کندل‌های اصلاحی از تعداد کندل‌های قبلی بیشتر باشد، واگرایی زمانی معمولی رخ می‌دهد.
در این موقعیت پیش‌بینی می‌شود که حرکت قبلی سهم ادامه پیدا کند و تمایل چندان برای چرخش روند در بازار وجود نداشته باشد و نقش یک الگوی ادامه دهنده را بازی می‌کند. در واگرایی زمانی معمولی، تشخیص الگوی ایده آل برای پیداکردن نقطه ورود سهام حائز اهمیت می‌باشد.
واگرایی زمانی هوشمند (STD)
در واگرایی زمانی هوشمند، تعداد کندل‌های اصلاحی کمتر از کندل‌های قبلی می‌باشند در حالی که اصلاح زمانی بیش از اصلاح قیمتی رخ می‌دهد.
به این ترتیب قدرت بازار در روند اصلاحی به مراتب کمتر از قدرت معامله گران در روند اصلی بازار خواهد بود. در این حالت انتظار می‌رود تا روند قبلی به عنوان یک روند ادامه دهنده عمل کند. برای مشاهده واگرایی زمانی هوشمند می‌بایست فیبوناچی بازگشتی زمانی را ترسیم کرد.
ترسیم فیبوناچی بازگشتی زمانی
فیبوناچی از ابزار مهم برای تحلیل سهام به شمار می‌رود. نسبت‌های کاربردی فیبوناچی بازگشتی زمانی، عبارت‌اند از 38.2%، 50%، 61.8%، 100% و 161.8% که در بین این نسبت‌ها دو نسبت 100% و 161.8% از اهمیت بسیار بالایی نسبت به سایرین برخوردار است.
در ابتدا یک فیبوناچی در صفحه رسم می‌کنیم سپس در قسمت قرمزرنگ دو بار کلیک می‌نماییم تا فعال شود برای تنظیمات می‌بایست در قسمت ADD، گزینه‌های level و description را فعال می‌کنیم تا ترسیم فیبوناچی نسبت به تنظیمات تکمیل شود.
چگونه با واگرایی زمانی (TD) معامله کنیم؟
هر معامله‌گری برای کسب سودآوری در بازار سرمایه باید با استفاده از ابزارهای موجود تحلیل، بهترین تصمیم را در خصوص خرید یا فروش سهام مدنظر خود بگیرد.
استفاده از واگرایی زمانی این امکان را به معامله‌گران می‌دهد تا در زمان معین، نقطه ورود برای سهم و یا نقطه خروج برای سهم را تعیین کنند. درک درست و دقیق از این نقاط برای رسیدن به معامله‌ای موفق از نکات قابل‌ملاحظه در این خصوص محسوب می‌شود.
هر زمانی که واگرایی زمانی، نشان از افزایش قدرت خریداران بدهد عموماً تمایل به خرید افزایش میابد و هنگامی‌که پارامترهای واگرایی زمانی، خبر از افزایش قدرت فروشندگان در بازار بدهد، تمایل به فروش سهام وجود دارد.
برای معامله، می‌بایست از فیبوناچی زمانی استفاده کنیم تا بتوان معامله‌گران قدرتمند را در بازه‌های زمانی شناسایی نماییم. نوسانات بازار و تغییرات قیمتی در زمان واگرایی از اهمیت زیادی برخوردار است به طوری که می‌توان با استدلال منطقی، برای خرید، نگهداری یا فروش سهام اقدام کرد.
استراتژی خرید با استفاده از واگرایی معمولی مثبت (RD+):
داشتن استراتژی معاملاتی یکی از اصلی‌ترین اقدامات هر معامله‌گر در بازار سرمایه می‌باشد. داشتن استراتژی به ما کمک می‌کند تا هدف مشخصی را برای خرید یا فروش سهام خود در نظر بگیریم. در غیر این صورت اگر استراتژی معاملاتی درستی برای خود تعریف نکنیم احتمالاً با چالش‌های متعدد و سردرگمی برای معاملات خود مواجه می‌شویم.
از همین رو در واگرایی معمولی مثبت، زمانی که نمودار قیمت به سمت نزولی در حرکت است، نمودار اندیکاتور شیب مثبت را نشان می‌دهد در این حالت احتمال بسیار زیادی وجود دارد که نمودار سهم پس از عبور از روند اصلاحی، وارد روند صعودی در حرکت بعدی خود شود.
معمولاً در واگرایی مثبت، زمانی که نمودار به حمایت سهم وانش مثبت نشان می‌دهد، نقطه مناسبی برای خرید تلقی می‌شود. بهترین استراتژی معاملاتی برای این نوع از واگرایی، تعیین نقطه ورود در لحظه اتمام روند اصلاحی و نقطه خروج در زمان تکمیل روند صعودی است.
واگرایی معمولی مثبت در میان دو کف در روند نزولی دیده می‌شود که در انتهای روند اصلاح، سیگنال مثبت برای خرید صادر می‌شود تا سود مناسب در حرکت صعودی سهم، نصیب معامله‌گر ایجاد شود. زمانی که کف سهم در روند نزولی مشخص شود، بعد از چند کندل مثبت می‌توان به روند صعودی سهم امیدوار بود و طبق آن نقاط ورود و خرید خود را تعیین کرد.
استراتژی خرید با استفاده از واگرایی مخفی مثبت (HD+):
داشتن استراتژی مناسب در زمان مشاهده واگرایی مخفی مثبت نیز قابل اهمیت می‌باشد. واگرایی مخفی مثبت در نمودار زمانی اتفاق می‌افتد که در نمودار قیمتی دو کف ایجاد شود به صورتی که خط حاصل از این دو کف، شیب صعودی داشته باشد و در طرفی دیگر اندیکاتور در آن بازه زمانی، شیب منفی نشان دهد.
وقتی‌که کف دوم در نمودار قیمت، بالاتر از کف اول شکل می‌گیرد، به‌احتمال بسیار بالا، نمودار قیمت، روند صعودی در پیش خواهد گرفت؛ بنابراین زمانی که تضعیف فشار فروش در کف دوم ایجاد شود، شرایط مهیا خواهد بود تا با چند کندل مثبت، سهام به سمت روند صعودی در حرکت باشد. بهترین استراتژی معاملاتی در این حالت، لحظه اتمام روند اصلاحی و شکل‌گیری گارد صعودی، برای خرید سهام و پایان روند صعودی برای خروج از سهام، خواهد بود. سیگنال خرید در این نوع واگرایی هنگامی صادر می‌شود که سطح حمایتی در کف، بعد از روند اصلاحی شکسته نشود و موقعیت سهام به سمت صعود در بیاید.
استراتژی خروج از سهم با استفاده از واگرایی در بورس
اصولاً بعد از تشکیل روند صعودی در واگرایی، می‌بایست نقطه مناسبی را برای تعیین حد سود و خروج از معامله در نظر گرفت. استراتژی خروج از سهم به میزان استراتژی خرید اهمیت بالایی دارد.
هر سهمی بعد از نوسانات قیمتی خود در طول بازه‌های زمانی به هدف مشخصی می‌رسد این هدف می‌تواند صعودی و یا نزولی باشد. در روند صعودی سهام، مشخص کردن نقطه حد سود در معامله، این امکان را به معامله‌گر می‌دهد تا در بهترین زمان ممکن از سهم خود خارج شود تا اگر در مقطعی روند سهم از صعودی به نزولی برگشت، از میزان سودآوری وی کم و یا حتی متضرر نشود.
همچنین استراتژی خروج در واگرایی منفی، زمانی که شیب اندیکاتورهای مهم مثل MACD و RSI، منفی باشد بسیار اهمیت دارد. چراکه احتمال تشکیل روند نزولی بالا می‌رود. در این مواقع باید حد ضرر خود را برای نمودار سهام تعیین کنیم تا وقتی‌که قیمت سهام به‌قدری افت کرد که به این نقطه رسید، برای کم کردن ریسک و جلوگیری از ضررهای بعدی، از سهم خود خارج شویم.
برعکس این اتفاق در واگرایی مثبت هم رخ می‌دهد. هنگامی‌که شیب اندیکاتورها در زمان واگرایی مثبت باشد و هر لحظه احتمال صعود قیمت سهام بالا برود. در این وضعیت بهتر است نقطه‌ای برای حد سود تعیین کنیم تا زمانی که نمودار سهم هدف روند را لمس کرد و به قله موردنظر رسید، برای حفظ سود، در زمان مناسب از سهام خارج شویم.
جمع‌بندی
واگرایی زمانی از مباحث مهم در تحلیل تکنیکال می‌باشد که داده‌های تأثیرگذاری را برای پیش‌بینی روند سهام مختلف به تحلیلگران و معامله‌گران بازار می‌دهد. واگرایی زمانی انواع متفاوتی دارد که هرکدام در تحلیل سهام در بازار بورس مؤثر و ویژه می‌باشند.
در این مقاله با درنظرگرفتن تعریف واگرایی زمانی و بررسی انواع آن سعی بر این داشتیم تا شناخت بهتری از این مفهوم در بازار بورس به مخاطبان بدهیم و استراتژی‌های مناسب برای خرید و فروش سهام با استفاده از واگرایی، معرفی کنیم.
درک و آگاهی بیشتر از واگرایی زمانی و استفاده از آنها در معاملات بورس، نیاز به کسب مهارت و تجربه بیشتر دارد که در این خصوص کارگزاری اقتصاد بیدار با درنظرگرفتن خدمات آموزشی و تحلیلی خود و بهره‌گیری از کارشناسان باتجربه، زمینه مناسبی را برای علاقه‌مندان به حوزه سرمایه گذاری فراهم کرده است که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با دفاتر کارگزاری در تماس باشید.
