اندیکاتورها از ابزارهای اصلی تحلیل تکنیکال هستند که وسیله‌ای جهت ارزیابی بازارهای مالی محسوب می‌شوند. به کمک اندیکاتورها می‌توان از عملکرد گذشته سهم جهت بررسی چشم‌انداز آن استفاده کرد. دو اندیکاتوری که جهت بررسی قدرت و ضعف بازار استفاده می‌شوند، اندیکاتورهای لیدینگ (Leading) و لگینگ (Lagging) هستند.
اندیکاتورهای پیشرو (Leading) ابزارهایی هستند که جلوتر از بازار حرکت کرده و پیش از چرخه‌های بازار تغییر می‌کنند. این اندیکاتورها که عمدتاً از تغییر قیمت دارایی در بازار و حجم معامله بهره می‌برند، برای پیش‌بینی پتانسیل حرکت بعدی بازار مناسب هستند.
برعکس اندیکاتورهای پسرو یا دنباله‌رو بر اساس اتفاقات قبل ایجاد شده است و بینشی از تاریخ قیمت ایجاد می‌کند. از هر کدام می‌توان برای تشخیص روند کنونی بازار و برای تحلیل‌های بلندمدت استفاده کرد. این ابزارها با اینکه از تغییرات قیمت عقب‌تر هستند ولی با این حال می‌توانند کاربردی باشند.
در سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار، قصد داریم به تشریح اندیکاتور پیشرو بپردازیم. با ما همراه باشید.
اندیکاتور پیشرو (Leading indicator) چیست؟
به اندیکاتورهایی که پیش از وقوع روندی به تحلیلگران سیگنال می‌دهند، اندیکاتورهای پیشرو یا اندیکاتور پیشگو گفته می‌شود و مزیت این اندیکاتورها نیز آگهی دادن به سهامدار پیش از برگشت روند است.
با استفاده از این اندیکاتور می‌توانید در بررسی عملکرد و پیش‌بینی بازار اطلاعاتی را کسب کنید که به وقوع نپیوسته‌اند.
اندیکاتورهای پیشرو چون جلوتر از قیمت حرکت می‌کنند، ابزارهای مناسبی برای تحلیل در بازه‌های زمانی کوتاه مدت و میان‌مدت هستند. این اندیکاتور بیشتر به عنوان اندیکاتور پیش بینی کندل بعدی استفاده می‌شود.
اما اکتفا کردن به این اندیکاتور به تنهایی نمی‌تواند متضمن سود شما باشد. گاهی اوقات ممکن است از این اندیکاتور نیز سیگنال‌های کاذب دریافت کنید که یکی از معایب آن محسوب می‌شود؛ بنابراین باید مراقب باشید که گمراه نشوید.
توصیه می‌شود برای گمراه نشدن به هنگام استفاده از اندیکاتور پیشرو، از اندیکاتورهای دیگر مانند حمایت‌ها و مقاومت‌ها و الگوهای شمعی ژاپنی کلاسیک و سایر الگوها به‌صورت ترکیبی استفاده کنید.
اندیکاتور پسرو (Lagging indicator) چیست؟
اندیکاتور پسرو جهت بررسی روند فعلی سهم استفاده می‌شود. عقب‌تر حرکت کردن از چرخه‌های اقتصادی از تفاوت این اندیکاتورها با اندیکاتورهای پیشرو است. به اندیکاتورهای پسرو، اندیکاتورهای تأییدکننده‌ی روند یا دنباله‌رو نیز گفته می‌شود. اندیکاتورهای پسرو با توجه به روندهایی که قبلاً در بازار به وقوع پیوسته‌اند، ایجاد می‌شوند و در واقع به سهامدار اخطار می‌دهد که روند تغییر پیدا کرده و روندی جدید شکل‌گرفته است.
علاوه بر عدم کارایی این اندیکاتورها در بازار رنج، ویژگی امکان از دست رفتن ورود به موقع را نیز، می‌توان از معایب اندیکاتورهای پسرو دانست، چون باعث می‌شود معامله‌گر دیرتر وارد روند جدید معاملاتی شود اما از مزایای آن، درجه اطمینان آن است که درصد خطای آن از اندیکاتور پیشرو کمتر است.
از این اندیکاتور جهت تحلیل‌های بلند مدت استفاده می‌شود یعنی زمانی که قیمت‌ها، روندی نسبتاً ممتد و طولانی را سپری می‌کنند. از جمله معروف‌ترین اندیکاتورهای پسرو، به میانگین‌های متحرک می‌توان اشاره کرد. مثلاً زمانی که یک حرکت نزولی به اتمام رسید و قیمت تا بالای میانگین متحرک رشد کرد، بدین معنی است که پتانسیل شروع روند صعودی وجود دارد.
انواع اندیکاتورهای پیشرو در تحلیل تکنیکال
سرمایه‌گذاران به کمک اندیکاتورهای پیشتاز (پیشرو) می‌توانند از تغییرات مهم، سریع‌تر اطلاع پیدا کنند. از جمله اندیکاتورهای معروف پیشرو می‌توان به RSI و RSI Cross اشاره کرد. حتی نمودار کندل استیک را می‌توان در اندیکاتور پیشرو دسته‌بندی کرد زیرا این الگو هم می‌تواند در پیش‌بینی‌های آینده بازار کمک کنند.
از جمله بهترین اندیکاتور پیشرو برای سرمایه‌گذاران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استوکاستیک ( (Stochastic
اندیکاتور استوکاستیک یا نوسان‌ساز تصادفی، یک اندیکاتور حرکت است که قیمت پایانی یک اوراق بهادار را با طیف وسیعی از قیمت‌های آن در مدت زمان مشخص مقایسه می‌کند. با تنظیم دوره زمانی آن یا با در نظر گرفتن میانگین متحرک، حساسیت نوسان‌ساز به نوسانات بازار کاهش می‌یابد. نوسان‌ساز تصادفی محدوده دارد، یعنی همیشه بین 0 تا 100 است.
اندیکاتور استوکاستیک یک اندیکاتور مفید برای نشان دادن شرایط صف خرید و صف فروش است. با این حال، همیشه نشان‌دهنده برگشت قریب‌الوقوع نمی‌باشد و در روندهای بسیار قوی می‌تواند شرایط صف خرید یا فرش را برای مدت طولانی حفظ کند. اما معامله گران باید به دنبال تغییرات در اندیکاتور Stochastic باشند تا سرنخ‌هایی در مورد تغییرات روند آینده داشته باشند.
On Balance Volume (OBV)
حجم موجودی (OBV) ، مجموع حجم معاملات مثبت و منفی برای سهام یا اوراق بهادار را مشخص می‌کند. OBV یکی از نوسان‌سازهای اصلی حرکت است که از نظریه جو گرانویل نشأت می‌گیرد که حجم به شیوه‌ای قابل اندازه‌گیری از قیمت پیشی می‌گیرد.
به منظور اندازه‌گیری OBV اوراق بهادار، باید از رابطه بسته شدن قیمت‌ها اطلاع داشته باشید. در واقع به کمک این ابزار، پیش‌بینی قیمت سهم با توجه به تغییرات حجم انجام می‌شود.
RSI) Relative Strength Index)
شاخص قدرت نسبی (RSI) را می‌توان بهترین اندیکاتور پیشرو دانست که در اصل توسط تحلیلگر برجسته آمریکایی J. Welles Wilder Jr. RSI معرفی شد. این اندیکاتور شاخص حرکت را توصیف می‌کند که میزان تغییرات قیمت اخیر را برای ارزیابی شرایط خرید و فروش سهام یا سایر دارایی‌ها اندازه‌گیری می‌کند. این اندیکاتور به‌عنوان یک نوسان‌ساز نمایش داده می‌شود که یک نمودار خطی است که بین دو محدوده از 0 تا 100 حرکت می‌کند.
شاخص قدرت نسبی (RSI)، 30 یا کمتر نشان‌دهنده وضعیت اشباع فروش است و مقادیر 70 یا بالاتر نشان می‌دهد که یک اوراق بهادار بیش از حد خریداری شده (اشباع خرید) یا بیش از حد ارزش‌گذاری می‌شود و ممکن است برای تغییر روند یا عقب‌نشینی، قیمت اصلاح شود.
CCI) Commodity Channel Index)
شاخص کانال کالا (CCI) یک نوسان‌ساز مبتنی بر شتاب است که برای تعیین زمان رسیدن یک سرمایه‌گذاری به شرایط خرید یا فروش بیش از حد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این اندیکاتور که توسط دونالد لمبرت توسعه یافته است، جهت و قدرت روند قیمت را ارزیابی می‌کند و به معامله گران اجازه می‌دهد تعیین کنند آیا می‌خواهند وارد معامله شوند، از آن خارج شوند، از انجام معاملات خودداری کنند یا به موقعیت فعلی خود بیفزایند. به این ترتیب، می‌توان برای ارائه سیگنال‌های معاملاتی استفاده کرد.
CCI در ابتدا برای مشاهده تغییرات روند طولانی مدت مورد استفاده قرار می‌گرفت اما به تدریج توسط معامله‌گران برای استفاده در همه بازارها یا بازه‌های زمانی تطبیق داده شده است.
Williams %R (Bill wiliams)
یک نوع دیگر از شاخص حرکت بیل ویلیامز است که بین 0 تا 100- حرکت می‌کند و سطوح خرید و اشباع را اندازه‌گیری می‌کند. ویلیامز٪ R ممکن است برای یافتن نقاط ورود و خروج در بازار استفاده شود. اندیکاتور بسیار شبیه به نوسان‌ساز Stochastic است و مانند همان روش استفاده می‌شود.
این اندیکاتور توسط لری ویلیامز توسعه یافته است و قیمت پایانی سهام را با محدوده بالا و پایین در یک دوره خاص، معمولاً 14 روزه مقایسه می‌کند. این شاخص به معامله‌گر می‌گوید که قیمت فعلی نسبت به بالاترین قیمت در 14 دوره گذشته (یا هر تعداد دوره بازبینی انتخاب شده) نسبی است.
وقتی شاخص بین 0 و 20- باشد، قیمت در منطقه اشباع خرید است یا نزدیک به بالاترین محدوده قیمت اخیر است. هنگامی که شاخص بین 80- و 100- باشد، قیمت در منطقه اشباع فروش است.
Momentum
این شاخص بیانگر حرکت یا سرعت تغییرات قیمت در سهام، اوراق بهادار یا ابزار قابل معامله است. Momentum میزان تغییر در حرکت قیمت را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد تا به سرمایه‌گذاران در تعیین قدرت یک روند کمک کند. به سهامی که تمایل به حرکت با قدرت دارند، سهام مومنتوم می‌گویند.
Momentum توسط سرمایه‌گذاران برای مبادله سهام، مورد استفاده قرار می‌گیرد که دریک روند صعودی با خرید سهام و در یک روند نزولی با فروش سهام همراه است. به عبارت دیگر، یک سهم می‌تواند شتاب صعودی داشته باشد، به این معنی که قیمت در حال افزایش است، یا حرکت نزولی که در آن قیمت به طور پیوسته در حال کاهش است.
نحوه تحلیل اندیکاتور پیشرو
همان‌طور که گفته شد، بسیاری از معامله‌گران و تحلیلگران از اندیکاتورهای اقتصادی برای تحلیل نمودارها استفاده می‌کنند که یکی از این اندیکاتورها، اندیکاتور پیشرو است. نحوه تحلیل اندیکاتورهای پیشتاز بر اساس سوابق قیمت و حجم انجام می‌شود که به معامله‌گر چشم‌اندازی را ارائه می‌دهد.
برای مثال در روند صعودی، وقتی قیمت به مقدار کمتر از میانگین متحرک می‌رسد و به پایان روند صعودی نزدیک می‌شود، اندیکاتور پیشرو سیگنال شروع روند نزولی را می‌دهد.
برخی از اندیکاتورها مثل ابرهای ایچیموکو، هر دو نوع اندیکاتور پیشرو و پسرو را می‌تواند در یک نمودار نشان دهد. اندیکاتورهای نوسانگر دارای بازه محدود هستند که بین یک محدوده مشخص مثلاً 0 تا 100 نوسان می‌کنند و نزدیک 100 مناطق اشباع خرید و بالعکس نقاط نزدیک به صفر، نقاط اشباع فروش می‌باشند. به‌این‌ترتیب شدت ضعف و قدرت سهم را می‌توانید تشخیص دهید.
دقت اندیکاتورهای پیشرو
دقت اندیکاتورهای پیشرو خیلی بالا نیست اما اگر به همراه دیگر اندیکاتورها مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند اطلاعات مفیدی در رابطه با آینده سهام ارائه دهد. صحت، دقت و زمان سه عامل مهمی هستند که باید در اندیکاتور پیشرو موردتوجه قرار گیرند.
در کل عملکرد اندیکاتورهای پیشرو با یکدیگر متفاوت است. استفاده از طیف اندیکاتورهای پیشرو به تحلیلگر کمک خواهد کرد که از صحت و دقت تحلیل خود اطمینان داشته باشد و بتواند زمان مناسب برای بهره‌گیری از روندهای آتی را متوجه شود.
جمع‌بندی
اندیکاتورها به طور کلی به دو بخش تقسیم می‌شوند.
- پیشرو Leading indicator و پسرو Lagging indicator
- اسیلاتورها و روندها و مومنتوم‌ها
تفاوت آنها در زمان سیگنال‌دهی است. اندیکاتورهای پیشرو همان‌طور که از نامشان مشخص است، زودتر سیگنال می‌دهند اما اندیکاتورهای پسرو نسبت به اندیکاتورهای پیشرو دیرتر عمل می‌کنند.
هر دو نوع ابزار تحلیلی، مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. مثلاً در حالی که اندیکاتورهای پیشرو می‌تواند سیگنال وضعیت قیمت در آینده را ایجاد کنند ولی اغلب سیگنال‌های گمراه‌کننده ایجاد می‌کنند. درحالی‌که اندیکاتورهای پسرو یا دنباله‌دار قابل اعتمادتر هستند ولی احتمال اینکه سیگنالی که می‌دهند برای یک تریدر از نظر زمانی گذشته باشد، وجود دارد.
