بزرگ‌ترین دغدغه متقاضیان خرید اوراق صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد به این صندوق‌ها است و سوالی که ذهن این افراد را درگیر می‌کند این است که آیا صندوق های سرمایه گذاری معتبر هستند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که تمام صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشند. بنابراین با خیال آسوده سرمایه گذاری مطمئن در صندوق داشته باشید. جهت اطمینان خاطر سهامداران قصد داریم در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به معرفی صندوق های سرمایه گذاری معتبر تحت نظارت سازمان بورس و نحوه نظارت بر آنها بپردازیم. با ما همراه باشید.
کلاهبرداری در صندوق های سرمایه گذاری
یکی از موضوعات نگران کننده سهامداران در صندوق های سرمایه گذاری احتمال کلاهبرداری است. باید بدانید که سرمایه گذاری در بورس و اوراق صندوق ها یکی از شفاف‌ترین نوع سرمایه‌گذاری‌ها است. در هنگام تاسیس صندوق‌ها قوانین سختگیرانه‌ای از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار اعمال می‌شود. وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار به همین جا ختم نمی‌شود و فرآیند نظارت مستمر بر عملکرد صندوق‌ها را برعهده دارند.
در زمان شروع فعالیت‌های صندوق‌ها، صندوق‌هایی که با مشارکت موسسه‌های مالی یا بانکها راه‌اندازی می‌شوند باید از بانک مرکزی نیز مجوز دریافت کنند. بنابراین صندوق تحت نظر بانک مرکزی، خواهد بود. علاوه بر این، تمام صندوق‌ها ملزم هستند تا اساسنامه، مجوزها و مدارک موسسان صندوق را به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه دهند. در صورتی که صندوق‌ها از این امر سرپیچی کنند اجازه پذیره نویسی ندارند.
تمام صندوق‌ها طبق قانون دامنه نوسان 10 درصد دارند و براساس قوانین صندوق‌های سرمایه‌گذاری موظفند مبلغ مشخصی کارمزد دریافت کنند. تمام این موارد احتمال کلاهبرداری در صندوق های سرمایه گذاری را رد کرده و نشان می‌دهد که فرآیند نظارتی قوی در صندوق ها وجود دارد. پیش از این در مقاله «کلاهبرداری صندوق های سرمایه گذاری» درباره الزامات صندوق ها و مجوزهای آنها توضیحاتی ارائه کردیم که مطالعه آن می‌تواند تکمیل کننده مطلب فوق باشد.
آیا صندوق های سرمایه گذاری معتبر هستند؟
در بورس هیچ تضمین سودی وجود ندارد و این امر باعث می‌شود که سهامداران نسبت به سرمایه‌گذاری در این بازار اعتماد نداشته باشند. حذف فعالیت در بازار بورس نیز منطقی نیست اما می‌توان با خرید اوراق صندوق سرمایه گذاری معتبر ریسک سبد سرمایه‌گذاری را کاهش داد.
در سال‌های گذشته ابهاماتی در خصوص نظارت بر عملکرد و بازدهی صندوق های سرمایه گذاری وجود دارد اما با آغاز فعالیت مرکز نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری، اعتماد به صندوق ها افزایش یافت. چرا که سهامداران دریافتند که نظارت مستمری بر فعالیت ها، عملکرد و دارایی صندوق های سرمایه گذاری وجود دارد.
وظایف مرکز نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری شامل موارد زیر است:
- نظارت بر دارایی صندوق های سرمایه گذاری
- تعیین سیاست‌های نظارتی بر صندوق‌ها
- بررسی مقررات حاکم بر تاسیس و فعالیت صندوق‌ها
- نظارت بر برگزاری مجامع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
- بازرسی حضوری از اسناد و مدارک صندوق‌ها
اداره بازرسی صندوق های سرمایه گذاری و اداره امور صندوق های سرمایه گذاری نیز ذیل مرکز نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری فعالیت می‌کنند. اداره امور صندوق های سرمایه گذاری در زمان تاسیس صندوق‌ها اجرای قوانین را نظارت می‌کنند و سپس اجازه پذیره نویسی صادر می‌نمایند. اداره بازرسی صندوق های سرمایه گذاری نیز وظیفه نظارت بر اجرای قوانین و عملکرد ارکان صندوق را برعهده دارند.
نحوه نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری
نظارت خارجی بر عملکرد صندوق‌ها بر عهده سازمان بورس و اوراق بهادار و نظارت داخلی بر عهده درون شرکت است. سازمان بورس و اوراق بهادار در فرآیند نظارت بر صندوق‌ها به بررسی فرم‌های صدور – ابطال، صورت‌های مالی، صورت حساب مشتریان، گزارش بازرسی، محاسبه ارزش خالص دارایی، نحوه بایگانی اسناد، رصد لحظه‌ای عملکرد در وب سایت هر صندوق می‌پردازد.
ارکان صندوق شامل مدیر، مدیر ثبت صندوق، حسابرس و متولی در هر صندوق وظیفه نظارت داخلی را بر عهده دارد. متولی موظف است در صورت بروز تخلف از سوی مدیر، حسابرس و ضامن، موارد را به سازمان بورس و اوراق بهادار اطلاع دهد.
نظارت سرمایه گذاران خرد بر صندوق های سرمایه گذاری
همان‌طور که پیش از این گفتیم، نظارت مستمر بر روی صندوق های سرمایه گذاری انجام می‌شود. این امر اعتماد به صندوق سرمایه گذاری را افزایش می‌دهد اما سرمایه گذاران عادی هم می‌توانند از طریق سامانه کدال فعالیت صندوق ها را رصد و بررسی کنند. پرتفوی هر صندوق به صورت ماهانه و گزارش عملکرد هر سه ماه یک بار در کدال منتشر می‌گردد.
به عنوان نمونه به بررسی عملکرد «صندوق درآمد ثابت سپر» در سامانه کدال می‌پردازیم.
1- وارد سامانه کدال شوید.
2- در قسمت جست و جوی اطلاعیه ها، نماد سپر را وارد نمایید.
3- پس از جست‌وجو، در بخش عنوان اطلاعیه صورت وضعیت پورتفوی صندوق سرمایه گذاری دوره 1 ماهه، اطلاعات و صورت های مالی میان دوره ای 6 ماهه، تصمیمات مجمع صندوق سرمایه گذاری را به تفکیک تاریخ مشاهده کنید.
به عنوان نمونه اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره ای دوره 6 ماهه منتهی به 1402/6/31 (حسابرسی شده) صندوق سپر را بررسی می‌نماییم. در نوار ابزار بالای صفحه می توانید «نظر حسابرس، صورت خاص دارایی ها، صورت سود و زیان و صورت گردش خالص دارایی‌ها» را انتخاب کنید. پس از انتخاب هر قسمت اطلاعات مربوط به آن نمایش داده می‌شود.
در قسمت صورت خالص دارایی‌های صندوق سپر آمده است که در پایان سال مالی قبل از 1401/12/29 جمع دارایی‌های صندوق 30 هزار میلیارد و پانصد میلیون ریال بوده و جمع دارایی‌های صندوق درآمد ثابت سپر در تاریخ منتهی به 1402/6/31 به 45 هزار میلیارد و 654 میلیون ریال رسیده است.
در تصویر زیر دیگر اطلاعات صورت خالص دارایی این صندوق درآمد ثابت آورده شده است:
آیا صندوق های سرمایه گذاری معتبر هستند
صندوق های سرمایه گذاری یک نوع سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس شناخته می‌شوند. کسانی که اطلاع کافی و فرصت لحظه‌ای بازار را ندارند، براساس ریسک پذیری و نوع دارایی یک صندوق را انتخاب و کسب سود می‌کنند. درآمد حاصل از صندوق های سرمایه گذاری می‌تواند یک درآمد ثابت برای آینده ایجاد کند و همچون یک حقوق بازنشستگی محسوب شود. با توجه به دلایل گفته شده، سرمایه گذاری در صندوق مطمئن می‌تواند ریسک سبد سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.
معتبر ترین صندوق سرمایه گذاری کدام است؟
تمام سرمایه‌گذاران پیش از اینکه دارایی خود را به اوراق تبدیل کنند، به دنبال صندوق سرمایه‌گذاری بسیار مطمئن هستند. باید بدانید که تا به امروز کلاهبرداری در هیچ یک از صندوق سرمایه‌گذاری گزارش نشده است اما برای این که از سرمایه گذاری خود مطمئن باشید شرایط، بازدهی، ریسک و اعتبار صندوق سرمایه گذاری را بررسی نمایید.
یکی از انواع صندوق‌ها، صندوق های سرمایه گذاری به نام صندوق درآمد ثابت است. اگر به دنبال یک صندوق سرمایه گذاری کم ضرر، بدون ریسک و سود ثابت هستید، این نوع صندوق را به شما پیشنهاد می‌دهیم. در غیر این صورت براساس ریسک پذیری، انتظار بازدهی، عملکرد و دارایی صندوق می‌توانید اوراق دیگر انواع صندوق های سرمایه گذاری همچون صندوق سهامی، صندوق بخشی، صندوق مختلط، صندوق جسورانه، صندوق پوشش ریسک، صندوق املاک و مستغلات، صندوق زمین و ساختمان و ... خریداری نمایید. برای مشاهده و بررسی صندوق‌ها، لیست صندوق های سرمایه گذاری قابل اعتماد سازمان بورس و اوراق بهادار به سایت فیپیران مراجعه کنید.
صندوق درآمد ثابت سپر با بازدهی 27.5 درصد سالانه جزو صندوق های سرمایه گذاری مطمئن و همچین صندوق ارزش یکی از مطمئن ترین صندوق سرمایه گذاری از نوع سهامی در بورس شناخته می‌شود. باید اضافه کنیم که این دو صندوق تحت نظارت سازمان بورس هستند.
جمع بندی
همان طور که گفته شد، نظارت مستمر سازمان بورس و اوراق بهادار منجر به ایجاد اعتماد به صندوق سرمایه گذاری می‌گردد. سازمان بورس و اوراق بهادار صندوق‌ها را ملزم کرده است که پیش از پذیره نویسی، تمام اطلاعات اعم از اساسنامه، امیدنامه، مدارک شناسایی مدیران، حسابرس، متولی و ... را به مرجع ثبت شرکت‌ها ارائه نمایند. علاوه بر نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، می‌توانند از طریق سامانه کدال فعالیت و عملکرد صندوق‌ها را بررسی کنید.