با ورود به بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران با گستردگی فراوانی از گزینه‌ها و ابزارهای سرمایه‌گذاری روبرو هستند که هر یک دارای ویژگی‌ها و ریسک‌های خاص خود هستند. در این میان، سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV سهام یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری است.
NAV سهام نه تنها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش دارایی‌های صندوق را بررسی کنند، بلکه نقش حیاتی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و ارزیابی عملکرد یک شرکت و همچنین صندوق‌ها ایفا می‌کند.
در این مقاله، به بررسی مفهوم NAV سهام، روش‌های محاسبه، و اهمیت آن در فرایند سرمایه‌گذاری پرداخته خواهد شد. همچنین، به بررسی مزایا و معایب سرمایه‌گذاری بر مبنای NAV خواهیم پرداخت و راهنمایی‌هایی برای انتخاب بهترین سرمایه‌گذاری با توجه به این مفهوم ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟
ارزش خالص دارایی از واژه انگلیسی Net Asset Value گرفته شده است و به اختصار (NAV) نوشته می‌شود. ارزش خالص دارایی به منظور ارزش‌گذاری شرکت‌ها، نهادهای مالی و صندوق‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بازار بورس نیز، NAV به‌عنوان معیاری برای تحلیل سهام کارایی دارد.
هر واحد مالی، برای ارزش‌گذاری خود نیاز به محاسبه NAV دارد. از NAV برای محاسبه ارزش سهام و صندوق‌های قابل معامله در بورس استفاده‌های فراوانی می‌شود که در تعیین قیمت برای خرید و فروش، نقش مؤثری دارد.
در محاسبه ارزش خالص دارایی، اطلاعات موجود در صورت‌ها و نسبت‌های مالی شرکت‌ها و صندوق‌ها، داده‌های لازم را به تحلیل گران بازار ارائه می‌دهد تا نسبت به NAV محاسبه شده تحلیل خود را پیش ببرند.
نسبت p/nav در بورس چیست؟
منظور از این نسبت، انحراف از ارزش ذاتی دارایی یا سهام می‌باشد. P در اینجا نشان دهنده قیمت است. این نسبت می‌تواند به تشخیص میزان سودآوری در سهم کمک زیادی کند. در این نسبت هر چقدر عددی کمتر از 1 را به دست بیاوریم، می‌توانیم انتظار سوددهی بیشتری از سهام داشته باشیم. به همین ترتیب با ضرب این نسبت به 100، میزان انحراف به درصد مشخص می‌شود.
ارتباط NAV با شرکت‌ها
به‌صورت کلی دو نوع شرکت شامل شرکت‌های تولیدی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه مطرح هستند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری خود به دو دسته فعالیت تقسیم می‌شود. شرکت های سهامی شرکت‌هایی هستند که در خصوص خرید و فروش سهام و میزان تملک آنها فعال هستند و شرکت‌های که به نوعی هلدینگ می‌باشند و سهم‌هایی را در زیرمجموعه خود زیر نظر دارند.
NAV، به واقع محاسبات ارزش‌گذاری این شرکت‌ها را بر اساس معیارهای سرمایه‌گذاری، مالکیت دارایی‌ها، مطالبات و وام‌ها بررسی می‌کند و به‌عنوان یک داده رقمی برای تحلیل میزان سودآوری و ارزش خرید و سرمایه‌گذاری، بسیار کارآمد است.
کاربرد NAV هر سهم
محاسبه NAV هر سهم در بورس، کاربرد زیادی در ارزش‌گذاری قیمتی سهام به‌خصوص برای ارزش‌گذاری سهام سرمایه‌گذاری که از تعداد سهام و حجم معاملاتی بالایی برخوردار هستند و نقدینگی قابل توجهی در آن در جریان است، کاربرد ویژه‌ای دارد.
به‌واقع محاسبه NAV در بورس به معامله‌گران کمک می‌کند تا قیمت سهام را نسبت به دارایی خالص آن مورد ارزیابی قرار دهند تا نسبت به ارزنده بودن سهم در آن قیمت و یا بالا بودن قیمت نسبت به ارزش ذاتی، تصمیم‌گیری نمایند.
بنابراین ممکن است،NAV داده‌هایی به تحلیلگران بدهد تا متوجه شوند سهم موردنظر قیمت بالایی برای خرید دارد و یا بالعکس نسبت به قیمتی که معامله می‌شود، ارزش ذاتی نسبتاً خوبی دارد و برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی است.
در واقع محاسبه NAV هر سهم در تحلیل بنیادی آن کاربرد مؤثری دارد که باعث می‌شود تا نسبت به میزان سرمایه‌گذاری‌ها، سودآوری‌های شرکت و داده‌های آماری ماهانه و سالیانه، ارزش‌گذاری گردند و در صورت داشتن ارزش ذاتی بالا نسبت به قیمت تابلو، معامله شوند.
کاربرد دیگری که می‌توان برای NAV هر سهم در نظر گرفت، نسبت های مالی شرکت‌ها و صندوق‌هاست که تعیین NAV، باعث می‌شود تا فرد معامله‌گر با توجه به آن ارزیابی خود را از ارزش‌گذاری سهم، داشته باشد.
فرمول NAV
محاسبه NAV، فرمول نسبتاً ساده‌ای دارد. این فرمول طبق تعریف به‌صورت زیر قابل محاسبه می‌باشد:
تعداد کل سهام منتشر شده / (بدهی‌ها - دارایی‌ها)=NAV
همان‌طور که ملاحظه می‌شود در محاسبه NAV، باید داده‌های شرکت از قبیل دارایی‌های کل، بدهی‌ها و کل سهام را بررسی کرد که نیاز به شناخت کافی از تحلیل بنیادی و تحلیل آماری صورت‌حساب‌های مالی شرکت‌ها دارد.
محاسبه NAV با مثال
فرض کنید سهام مورد نظر شما چیزی حدود 200 میلیارد تومان ارزش سرمایه‌گذاری اوراق بهادار داشته باشد. همچنین 8 میلیون نقدینگی با قدرت نقدشوندگی و کل مطالبات آن 5 میلیارد تومان است. درآمد روزانه هم حدود 80 میلیون تومان باشد. از طرفی شرکت و یا صندوق مالی، حدود 15 میلیارد بدهی کوتاه مدت و 7 میلیارد بدهی بلندمدت دارد. هزینه‌های روزانه شرکت هم برفرض 12 میلیون تومان است. از طرف دیگر کل سهام منتشر شده شرکت، برابر با 4 میلیون سهم می‌باشد.
با احتساب فرمول ذکر شده،NAV سهام به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
کل دارایی‌ها:
285.008.000.000=200.000.000.000+ 8.000.000+ 5.000.000.000+80.000.0000
کل بدهی‌ها:
15.000.000.000+ 7.000.000.000 + 12.000.000 = 22.012.000.000
کل سهام منتشر شده:
NAV = (285.008.000.000 – 22.012.000.000)/ 4.000.000 = 65,749
NAV و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق‌های مالی سرمایه‌گذاری مشترک، به طور معمول از جمع شدن سرمایه توسط سرمایه‌گذاران مختلف به وجود می‌آید. سپس با توجه به میزان پول نقد جمع شده، نسبت به سرمایه‌گذاری‌ها با اصول تعیین شده صندوق، اقدام می‌شود. هر سرمایه‌گذار بعد از راه‌اندازی صندوق می‌تواند سهام‌دار باشد و سهم خود را در صورت لزوم بعد از گذشت زمان، به فروش برساند. به همین خاطر فرآیند تعیین قیمت‌گذاری صندوق انجام می‌گیرد.
محاسبات ارزش‌گذاری قیمت صندوق بر پایه NAV صورت می‌پذیرد و از همین رو محاسبه کل دارایی‌های صندوق و کل مطالبات و بدهی‌ها برای NAV صندوق، لازم است.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، به صورت آنلاین معامله نمی‌شوند و قیمت‌گذاری آن براساس دارایی‌ها و بدهی‌ها انجام می‌گیرد. این صندوق‌ها درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و نیز سود حاصل از سرمایه انباشته خود را بین سرمایه‌گذاران و سهامداران تقسیم می‌کنند.
NAV و صندوق‌های قابل معامله
صندوق‌های قابل معامله مثل ETFها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود، در بازار بورس و به شکل آنلاین معامله می‌شوند. این باعث می‌شود تا بر اساس قیمت‌گذاری روز در بازار مورد معامله قرار بگیرند و براین‌اساس ممکن است بالاتر و پایین‌تر از NAV خود خرید و فروش شوند. این صندوق‌ها با توجه به نوع معامله در بازار، می‌توانند نسبت به NAV، بررسی شوند تا برای ارزندگی خرید، مورد تحلیل و ارزیابی قرار بگیرند. بنابراین NAV در صندوق‌های قابل معامله نقش تعیین‌کننده‌ای برای سرمایه‌گذاران و خریداران دارد.
NAV صدور چیست؟
هر صندوق مالی، یک واحدی دارد که برای خرید آن، سرمایه‌گذاران می‌بایست هزینه‌ای پرداخت کنند. به‌واقع به این هزینه که معمولاً با کارمزد نیز همراه است NAV صدور می‌گوییم. این NAV معمولاً کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد خواهد بود.
NAV ابطال چیست؟
سرمایه‌گذار، برای فروش هر واحد صندوق، هزینه‌ای به دست می‌آورد که اصطلاحاً NAV ابطال می‌نامیم. این NAV بر اساس ارزش‌گذاری NAV روز بعد از درخواست فروش تعیین می‌گردد و کمتر از NAV هر واحد می‌باشد.
نکات مهم در خصوص NAV
طبق آن چیزی که مورد بحث قرار دادیم، بهتر است نکات زیر را در مورد NAV، مطرح کنیم:
- برای محاسبه ارزش خالص دارایی سهام باید ارزش دفتری، میزان افزایش سرمایه، میزان سود تخصیص‌یافته به‌ازای هر سهم و ارزش افزوده را ارزیابی نمود.
- NAV در ارزش‌گذاری سهام در بورس نقش مهمی ایفا می‌کند به شکلی که با استفاده از آن می‌توان حدس زد که سهم، قیمت متناسب با ارزش خود را دارد یا قیمت معامله آن در تابلو، بالاتر و به عبارتی گران است.
- از ارزش خالص دارایی شرکت‌ها می‌توان به‌عنوان ابزاری مناسب برای در نظر گرفتن ارزش ذاتی و ارزش روز صاحبان سهام استفاده کرد.
- براساس ترازنامه‌های شرکت‌ها نیز می‌توان ارزش خالص دارایی را محاسبه و تحلیل کرد.
- محاسبه NAV شرکت‌های هلدینگی که علاوه بر اوراق بهادار در زمینه‌های غیر بورسی نیز سرمایه گذاری می‌کنند، با مشکلات پیچیده‌ای مواجه است که به‌واقع محاسبه NAV آنها چندان دقیق به نظر نمی‌رسد.
- در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، قیمت هر سهم برابر با NAV هر سهم می‌باشد.
جمع‌بندی
در تحلیل بنیادی سهام در بازار بورس، داده‌های آماری شرکت‌ها و میزان دارایی‌ها و ارزش آنها بسیار اهمیت دارد و تحلیلگران این حوزه با بررسی ترازنامه‌ها و صورت‌های مالی منتشر شده از طرف شرکت‌ها، این اطلاعات آماری را آنالیز می‌کنند تا به ارزش ذاتی و واقعی سهام مورد نظر پی ببرند.
در بین این داده‌ها، ارزش خالص دارایی NAV می‌تواند در تشخیص ارزش گذاری قیمت سهام نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. به همین منظور ما سعی کردیم تا به بررسی مفهوم ارزش خالص دارایی بپردازیم و چگونگی محاسبه آن و عملکرد آن را شرح دهیم.
