صندوق سرمایه گذاری کالایی یک نوع صندوق سرمایه گذاری از نوع مشترک است که به منظور سرمایه گذاری در زمینه کالاها و سایر منابع طبیعی ایجاد شده است. صندوق های کالایی با توجه به نوع دارایی به دو دسته صندوق تک کالایی همچون صندوق کالایی مبتنی بر طلا و صندوق شاخصی یا همان صندوق چند کالایی دسته بندی می‌شود.
با توجه به مزایا و ویژگی‌های خاص این صندوق نسبت به دیگر صندوق های سرمایه گذاری، قصد داریم در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به معرفی صندوق چند کالایی بپردازیم. با ما همراه باشید.
صندوق چند کالایی چیست؟
نام دیگر صندوق چند کالایی، صندوق شاخصی است. به دلیل دارایی های متفاوت صندوق های شاخصی و سرمایه گذاری در چند کالا به آن صندوق چند کالایی می‌گویند. صندوق کالایی (Exchange Traded Commodities) یکی از روش‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم است که دارایی آن در یک یا چند کالای خاص و یا گواهی سپرده کالایی سرمایه گذاری می‌شود. کارایی و بازدهی این صندوق‌ها در زمان تورم خودش را بیش از پیش نشان می‌دهد، چرا که در این زمان سرمایه گذاری در کالا باعث می‌شود که از تغییرات قیمت کالاها در بازار بی‌بهره نمانید.
دارایی‌های صندوق کالایی در یک یا چند کالای خاص سرمایه گذاری می‌شود که کالاهای پایه این صندوق‌ها متشکل از فلزات صنعتی (سرب، آلومینیوم، نیکل، مس و...)، محصولات کشاورزی (شکر، قهوه، پنبه، غلات و ...)، حامل های انرژی مانند نفت و گاز و سایر فلزات گرانبها (طلا، نقره و ...) است.
صندوق چند کالایی Multi Commodity Fund می‌تواند به صورت مستقیم در کالاها سرمایه گذاری کند یا از طریق اوراق بهادار مرتبط با بازار کالاها مانند آتی‌های کالا به سرمایه گذاری بپردازد. با وجود استقبال از صندوق های چند کالایی اما صندوق‌های سرمایه گذاری زیادی در بازار کالا فعال نیستند.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق چند کالایی
مدیریت صندوق های چند کالایی ممکن است از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم در کالاها یا از طریق بازارهای مشتقه مانند آتی‌های کالا صورت گیرد. سرمایه‌گذاران در این صندوق به اشتراک سود و زیان حاصل از تحولات قیمت کالاها در بازارها شریک می‌شوند. به عبارت دیگر، دارندگان اوراق صندوق های کالایی مالک مستقیم کالاهای سرمایه گذاری شده نیستند بلکه در عواید ناشی از افزایش قیمت کالاها سود کسب می‌کنند.
سرمایه گذاری در صندوق های کالایی ویژگی‌های زیادی دارد که در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم:
- حفظ سرمایه در زمان تورم
- جلوگیری از رکود در کشور
- امکان سرمایه گذاری با پول کم در کالاهای گرانبها
- نقدشوندگی بالا
- تنوع در پرتفوی سرمایه گذاری
- عدم ریسک نگهداری
- مدیریت حرفه ای
- شفافیت و امنیت در سرمایه گذاری
معایب سرمایه گذاری در صندوق کالایی
صندوق‌های کالایی همانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، دارای مزایا و معایبی هستند. در زیر به برخی از معایب صندوق‌های کالایی اشاره می‌شود:
- حساسیت به نوسانات قیمت بازار
- ریسک متغیرهای کلان اقتصادی
- عدم امکان تصمیم گیری سرمایه گذار بر مدیریت دارایی
ساعت معامله صندوق های شاخصی
ساعت معامله صندوق های چند کالایی همچون دیگر صندوق های سرمایه گذاری روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 الی 15 قابل معامله هستند. اوراق این صندوق به دو روش etf و صدور - ابطال معامله می‌شوند.
ترکیب دارایی در صندوق های شاخص
- سرمایه گذاری مستقیم در یک کالای خاص
- گواهی سپرده کالایی
- قراردادهای سلف موازی استاندارد
- قراردادهای اختیار معامله
- قراردادهای آتی
- اوراق صندوق درآمد ثابت
با توجه به ریسک های معامله کالای فیزیکی و همچنین استراتژی هر صندوق، هر کدام از موارد ذکر شده می‌تواند درصد متفاوتی از سبد سرمایه گذاری صندوق کالایی را در بر گیرد.
تفاوت صندوق کالایی و صندوق های سرمایه گذاری
ریسک یکی از مهم ترین تفاوت‌های صندوق کالایی و صندوق سرمایه گذاری است. در صندوق های سرمایه گذاری بخشی از دارایی به اوراق اختصاص می‌یابد تا ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد. صندوق‌های سرمایه گذاری به ویژه صندوق درآمد ثابت جزو سرمایه گذاری های کم ریسک محسوب می‌شود.
همان طور که از نام صندوق های کالایی مشخص است، بخشی از دارایی صندوق بر کالا سرمایه گذاری می‌شود این در حال است که دارایی صندوق های سرمایه گذاری به منابع کم ریسک همچون اوراق اختصاص می‌یابد.
تفاوت صندوق چند کالایی و صندوق کالایی
امکان سرمایه گذاری در چند کالا باعث تمایز صندوق کالایی و صندوق چند کالایی شده است. صندوق های کالایی تنها امکان سرمایه گذاری در اوراق مشتقه یا گواهی سپرده یک نوع کالا را دارند.
این در حالی است که صندوق‌های چند کالایی در اوراق مشتقه و گواهی سپرده کالایی چند کالا می‌توانند سرمایه گذاری کنند. ویژگی‌های صندوق چند کالایی باعث شده تا ریسک آن نسبت به صندوق کالایی کمتر باشد.
