ابزارهای ریاضیاتی در تحلیل تکنیکال از محبوبیت زیادی برخوردارند. یکی از آن ابزارها، اندیکاتور فیبوناچی در بورس است. این اندیکاتور با به‌کارگیری اعداد طلایی فیبوناچی می‌تواند اطلاعات مهمی به معامله‌گران بدهد.
در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار قصد داریم به آموزش اندیکاتور فیبوناچی و اعداد فیبوناچی بپردازیم. با ما همراه باشید.
اندیکاتور فیبوناچی چیست؟
اندیکاتور فیبوناچی یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی است که برای پیش‌بینی نقاط پتانسیلی پشتیبانی و مقاومت در نمودارهای قیمتی استفاده می‌شود. این ابزار براساس اعداد فیبوناچی توسعه داده شده و معمولاً به عنوان «رتریسمنت فیبوناچی» نیز شناخته می‌شود.
رتریسمنت فیبوناچی اغلب با استفاده از دو نقطه کلیدی در نمودار قیمتی محاسبه می‌شود: نقطه شروع (معمولاً یک قیمت بالای بازار) و نقطه پایان (معمولاً یک قیمت پایین بازار). اعداد فیبوناچی شامل نسبت‌های معینی 0.236، 0.382، 0.500، 0.618 و 0.786 هستند.
با استفاده از این ابزار، تحلیل‌گران تکنیکال می‌توانند نقاط ورود و خروج ممکن در بازار را تعیین کنند و تصمیم‌گیری‌های مرتبط با معاملات مالی را انجام دهند. اندیکاتور فیبوناچی در این زمینه به عنوان یک ابزار معمولاً مورد توجه قرار می‌گیرد.
بهترین اندیکاتور فیبوناچی کدام‌ها هستند؟
اندیکاتور فیبوناچی انواع مختلفی دارد و معرفی یکی از آنها به عنوان بهترین اندیکاتور فیبوناچی کار اشتباهی است چرا که هر کدام از آنها با توجه به زمان بندی معاملاتی، نوع معامله و ... با یکدیگر متفاوت هستند.
دو نمونه معروف این اندیکاتور «فیبوناچی رتریسمنت» و «فیبوناچی فانز» است.
فیبوناچی رتریسمنت (Fibonacci Retracement): این اندیکاتور با استفاده از ترازهای فیبوناچی برای تعیین میزان‌های پتانسیلی پشتیبانی و مقاومت در بازار استفاده می‌شود. ترازهای 0.618 و 0.786 به عنوان میزان‌های پتانسیلی پشتیبانی و ترازهای 0.236 و 0.382 به عنوان میزان‌های پتانسیلی مقاومت در نظر گرفته می‌شوند. این اندیکاتور معمولاً برای تشخیص نقاط ورود و خروج ممکن در معاملات استفاده می‌شود.
فیبوناچی فانز (Fibonacci Fan) : این ابزار نیز از ترازهای فیبوناچی استفاده می‌کند، اما به عنوان خطوطی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از نقطه شروعی در نمودار ترسیم می‌شوند و به ترازهای مختلف فیبوناچی گسترش می‌یابند. این خطوط می‌توانند معامله‌گران را در مورد جهت و قیمت‌های مهم بازار آگاه سازند.
مهمترین نکته این است که هیچ اندیکاتور تکنیکال به تنهایی کافی نیست و باید با دقت به سایر عوامل مانند تحلیل بازار، مدیریت ریسک و استراتژی معاملاتی ترکیب شود. همچنین، اهمیت دارد که اندیکاتورها را در تمرین و تحلیل دقیق تر و به تدریج بیاموزید و با تجربه خود در بازار از آنها بهره‌برداری کنید.
انواع اندیکاتور فیبوناچی
هر یک از اندیکاتورهای فیبوناچی با هدف مشخصی طراحی شده، بنابراین با توجه به اهداف معاملاتی خود یک فیبوناچی را انتخاب نمایید. در ادامه به سه نوع اندیکاتور فیبوناچی می‌پردازیم.
اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی
فیبوناچی اصلاحی ابزاری است که می‌تواند به شما نقاط برگشت نمودار را نشان دهد. برای مثال اگر قیمت در یک روند صعودی باشد، ممکن است درگیر یک موج اصلاحی شود. در این هنگام شما به سختی می‌توانید نقاط برگشتی را مشخص کرده یا هدف اصلاح را تعیین کنید.
فیبوناچی اصلاحی به شما کمک می‌کند تا بتوانید نقاط مطمئنی را برای برگشت و اتمام اصلاح در نظر بگیرید. در این ابزار کافی است که شما دو قله و دره را به یکدیگر متصل کنید تا سطوح فیبوناچی در میان آن دونقطه ظاهر شوند.
در این هنگام قیمت‌هایی که روی نسبت‌های فیبوناچی قرار دارند، می‌توانند نقاط محسوب شوند. توجه داشته باشید که نسبت‌های ۵۰، ۶۱.۸ و ۷۸.۶ سه تا از مهمترین نسبت‌ها در فیبوناچی اصلاحی هستند.
فیبوناچی بازتابی (Projection)
این فیبوناچی زمانی به کار می‌رود که می‌خواهید هدف یک حرکت قیمتی را پیدا کنید. در این زمان شما باید سه نقطه (پیوت) متوالی را به یکدیگر متصل کنید.
توجه داشته باشید که سه نقطه شما باید به صورت کف-سقف، کف یا سقف، کف-سقف باشد. اندیکاتور فیبوناچی گسترده هم برای شناسایی توقف روند نزولی و هم برای پیدا کردن اهداف روند صعودی کاربرد دارد.
نسبت‌های مهم در این فیبوناچی عبارت است از ۶۱.۸ و ۱۶۱.۸ که در این نقاط احتمال برگشت قیمت زیاد است. بر این اساس می‌توانید اگر معامله‌ای بازکرده‌اید، با تقریب خوبی حد زیان و حد سود خود را پیدا کنید.
فیبوناچی گسترده (Extension)
عملکرد این فیبوناچی مشابه عملکرد فیبوناچی اصلاحی است. فقط در این حالت شما به جای پیدا کردن نقاط برگشت قیمت در اصلاح، اهداف قیمت پس از رسیدن به نقاط مهم را پیدا می‌کند. از نقاط مهم این اندیکاتور می‌توان به ۱۶۱.۸ و ۲۶۱.۸ اشاره کرد.
استراتژی‌های معاملاتی با اندیکاتور فیبوناچی
انواع اندیکاتور فیبوناچی می‌توانند نقاط ورود و خروج متعددی را به ما بدهند که بر اساس استراتژی مشخصی باعث معامله شوند. در این بخش یاد می‌گیرید که از سطوح اندیکاتور فیبوناچی چه اطلاعاتی به دست می‌آوریم؟ و از این اطلاعات چه استفاده‌هایی خواهیم برد.
استراتژی معامله با فیبوناچی اصلاحی
وقتی در روند صعودی قیمت وارد فاز اصلاح می‌شود، شما می‌توانید نمودار را رصد کنید تا به نقاط مهم برسد. در این هنگام می‌توانید به‌صورت پله‌ای به سهم وارد شوید و منتظر برگشت بمانید. توجه کنید که در این استراتژی حفظ نقطه حد ضرر اهمیت زیادی دارد.
در این استراتژی می‌توانید سه پله با وزن یکسان برای ورود به سهم در نقاط ۵۰، ۶۱.۸ و ۷۸.۶ در نظر بگیرید. در چنین شرایطی حد ضرر شما شکستن نسبت ۱۰۰ فیبوناچی خواهد بود. همچنین می‌توانید حد سود خود را سقف قبلی در نظر بگیرید.
استراتژی معامله با فیبوناچی پروژکشن
فیبوناچی پروژکشن می‌تواند به شما اهداف قیمتی را معرفی کند. در این ابزار شما سه پیوت را دارید و برای مثال پیوت سوم که کف باید باشد (چون معامله شما در جهت خرید است) شما وارد سهم می‌شوید.
در این حالت حد سود شما سقف قبلی و نقاط مهم فیبوناچی پروژکشن مانند ۶۱.۸ و ۱۶۱.۸ خواهد بود. توجه کنید که در این استراتژی شما می‌توانید به‌صورت پله‌ای سیو سود کرده و با احتیاط در معامله باقی بمانید تا روند را ارزیابی کنید.
توجه داشته باشید که در این استراتژی باید حد ضرر خود را به صورت دستی تنظیم کنید؛ اما بهتر است که حد ضرر شما پایین‌تر از کف قبلی نباشد. در غیر این صورت ممکن است اصلاح قیمت فرسایشی شده و به سرمایه شما آسیب جدی برساند.
استراتژی معامله با فیبوناچی گسترده
وقتی قیمت به مقاومت مهمی می‌رسد، فیبوناچی گسترده به شما کمک می‌کند تا بفهمید در صورت شکست مقاومت، قیمت تا چه مقداری می‌تواند رشد کند. در چنین شرایطی شما باید ترکیبی از اندیکاتور فیبوناچی گسترده و روش ترسیمی را برای ورود به معامله بلد باشید.
کافی است وقتی قیمت سقف قبلی را شکست و ترجیحاً پولبک را هم تکمیل کرد به سهم وارد شوید. حد سود شما نقاط مهم فیبوناچی گسترده مانند ۱۶۱.۸ خواهد بود. حد ضرر شما نسبت‌های ۱۰۰ و ۷۸.۶ فیبوناچی هستند. سعی کنید در صورت شکست این نقاط، برای رعایت حد ضرر معامله‌تان تردید نکنید.
کاربردهای دیگر نسبت‌های فیبوناچی
علاوه بر استفاده از اندیکاتورهای فیبوناچی، نسبت‌های فیبوناچی در تشخیص صحیح الگوهای هارمونیک نیز موثرند. همچنین شما می‌توانید این نسبت‌ها را برای اندازه‌گیری چرخه‌های بازار و تکرار بازه‌های زمانی متناوب به‌کارگیرید.
بد نیست برای مطالعه بیشتر درباره اهمیت نسبت‌های فیبوناچی در الگوهای هارمونیک، سری به مقاله الگوی سایفر در تحلیل تکنیکال بزنید.
تعیین حد سود و زیان با اندیکاتور فیبوناچی
علاوه بر استراتژی‌های معاملاتی که در بالا شرح داده شد، استفاده از ابزارهای فیبوناچی محدود پیدا کردن نقاط مهم معاملاتی نیست. شما می‌توانید از نسبت‌های فیبوناچی برای تعیین حد سود و زیان خود در معاملات بهره‌مند شده و ریسک معاملات خود را کاهش دهید.
لازم به ذکر است که ترکیب نسبت‌های فیبوناچی با روش ترسیمی در تحلیل تکنیکال از قدرت بیشتری برخوردار است. بنابراین سعی کنید این دو روش را در کنار همدیگر استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله به سوال فیبوناچی چیست، پاسخ دادیم و اعداد طلایی فیبوناچی را بیان کردیم. همانطور که در این مطلب گفته شد، فیبوناچی در سه سطح اصلاحی، گسترده و پروژکشن به کار برده می‌شود. استفاده از هر کدام از این فیبوناچی‌ها بر اساس استراتژی معاملاتی هر فرد انتخاب می‌شود؛ بنابراین اعلام بهترین فیبوناچی قابل امکان پذیر نیست.
