ریسک و بازدهی دو عاملی است که علاوه بر اهمیت حفظ اصل سرمایه در اولویت انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. هر کدام از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ویژگی‌هایی دارند که برای گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران می‌تواند جذاب باشد.
اگر جزو هستید که حفظ سرمایه و بازدهی مطلوب در اولویت شما برای سرمایه‌گذاری است، به شما دو صندوق اهرمی و تضمین اصل سرمایه را پیشنهاد می‌کنیم. هر کدام یک از این صندوق‌ها، دارای ویژگی‌های خاص برای افراد ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز است. برای آشنایی بیشتر با این دو صندوق تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
صندوق های اهرمی چیست؟
صندوق اهرمی بورس یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که با استفاده از اهرم مالی، می‌تواند منجر به بازدهی بیشتر نسبت به سهام عادی شود. ناگفته نماند همانطور که سود مضاعف این صندوق جذاب است، در صورت کاهش ارزش صندوق به جهت استفاده از اهرم زیان سهامدار چند برابر می‌شود.
صندوق اهرمی برای افرادی که قابلیت تشخیص روند بازار را دارند و می‌خواهند در زمان کوتاه، سود بیشتری نسبت به سرمایه اولیه خود کسب کنند، قابل توجه است. این صندوق دارای واحدهای بدون ریسک و پرریسک است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد.
ریسک صندوق‌های اهرمی
واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی به دو دسته بدون‌ریسک و پرریسک تقسیم می‌شود. صندوق‌های بدون ریسک شامل تضمین حداقل سود و در صندوق‌های پرریسک، امکان بازدهی مضاعف وجود دارد. در صندوق‌های بدون ریسک، یک بازدهی حداقل و حداکثری در نظر گرفته شده و دارای تضمین سود حداقلی است.
واحدهای پرریسک در صندوق اهرمی، ریسک واحدهای بدون ریسک را پوشش می‌دهند. در مقابل در صورتی که بازدهی بیشتر از سقف بازدهی ایجاد شود، مازاد بازدهی به واحدهای پرریسک اختصاص می‌یابد.
به عنوان مثال اگر بازدهی صندوق در یک دوره زمانی کمتر از میزان حداقل بازدهی مورد نظر باشد، افرادی که اوراق کم ریسک را خریداری کردند، حداقل بازدهی را کسب می‌کنند. در همین شرایط سرمایه‌گذارانی که ریسک بیشتر را پذیرفتند، از حداقل بازدهی اعلامی هم کمتر سود کسب می‌کنند حتی ممکن است متضرر هم شوند.
از سوی دیگر اگر بازدهی صندوق بیش از انتظار تحقق یابد، سهامداران ریسک‌پذیر بیشتر از حداکثر بازدهی مشخص شده در صندوق و سرمایه گذاران ریسک گریز تنها به میزان حداکثر بازدهی مشخص شده، سود دریافت می‌کنند.
در حالت دیگر اگر بازدهی صندوق طی سال به میزان حداقل بازدهی تحقق یابد، به سرمایه‌گذاران ریسک پذیر و ریسک گریز به طور یکسان سود تعلق می‌گیرد.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی
• جایگزینی صندوق‌های اهرمی به جای دریافت اعتبار از کارگزاری: با استفاده از اوراق صندوق های اهرمی دیگر نیاز به دریافت اعتبار از کارگزاری نیست. پیش از این سهامداران می‌توانستند حداکثر به میزان 60 درصد از ارزش پرتفوی خود اعتبار دریافت کنند اما با خرید اوراق صندوق های سهامی این محدودیت حذف شده است.
• حفظ اصل سرمایه: واحدهای کم‌ریسک صندوق اهرمی عملکرد مشابهی با صندوق‌های درآمد ثابت دارند. از این رو هرگز اصل سرمایه به خطر نمی‌افتد.
• امکان بازدهی مضاعف: در صورت خرید اوراق صندوق پرریسک امکان بازدهی مضاعف وجود دارد.
• سود تضمین شده: در صندوق‌های اهرمی، یک بازدهی حداقل و حداکثری برای واحدهای کم‌ریسک در نظر گرفته شده است.
• مدیریت حرفه‌ای سرمایه: مدیریت حرفه‌ای سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا تصمیم مدیر صندوق در ترکیب دارایی‌های صندوق در نهایت منجر به میزان بازدهی کل صندوق می‌شود.
نحوه خرید اوراق صندوق اهرمی
اوراق صندوق‌های اهرمی را می‌توان به دو روش، قابل معامله در بورس (ETF) و روش صدور - ابطال خرید و فروش کرد. برای خرید و فروش اوراق در بورس داشتن داشتن کد بورسی الزامی است. در روش صدور و ابطال نیز سهامدار با دریافت کد سجام می‌تواند از طریق وب‌سایت صندوق، اوراق صندوق اهرمی را خریداری کند. برای آشنایی بیشتر در خصوص معامله صندوق‌های سهامی در بورس به مقاله «صندوق‌های ETF چیست؟» مراجعه کنید.
در حال حاضر اوراق صندوق‌های اهرمی موجود در بازار، به هر دو روش معامله می‌شود. افرادی که ریسک پذیر هستند در دامنه نوسان 10 درصد روزانه اوراق را از بورس تهیه می‌کنند. اوراق کم ریسک هم از طریق روش صدور و ابطال خرید و فروش می‌شود.
صندوق‌های تضمین سرمایه چیست؟
صندوق تضمین سرمایه از نوع مختلط و با هدف حفظ سرمایه در شرایط نوسانی بازار تاسیس شده است. حفظ سرمایه می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا در طولانی مدت منافع بیشتری برای خودشان به دست آورند؛ به همین جهت برای افرادی که حفظ سرمایه در اولویت است، صندوق تضمین جذابیت دارد.
این صندوق به گونه‌ای است که اگر بازار روند صعودی داشته باشد، دارندگان این صندوق از رشد بازار سود کسب می‌کند و در زمان ریزش بازار نیز سرمایه اولیه آنها تضمین می‌شود. در صندوق تضمین سرمایه، سرمایه گذاری در دارایی‌هایی انجام می‌شود که دارای مخاطره کمتری نسبت به دیگر دارایی‌ها دارند. پرتفوی این صندوق‌ها از سهام و اوراق با درآمد ثابت تشکیل شده و به تشخیص مدیر صندوق در شرایط مختلف بازار بین 30 تا 70 درصد در سهام و اوراق متغیر است.
سرمایه‌گذاران واحدهای صندوق تضمین سرمایه را به صورت عادی و ممتاز می‌توانند تهیه کنند. یکی از شرایطی که سرمایه‌گذاران عادی باید از آن مطلع باشند این است که یکی از شروط صندوق برای تضمین اصل سرمایه، دوره نگهداری واحدها است. این زمان در هر صندوق متفاوت است.
واحدهای ممتاز اصل سرمایه در صندوق‌های ضامن، واحدهای عادی را در برابر نوسانات تضمین می‌کنند. این در حالی است که اگر ارزش روز دارایی های صندوق تضمین بیش از حد مشخص شده از سوی صندوق باشد، واحدهای ممتاز به صورت درصدی سود بیشتری کسب می‌کنند.
مزایای صندوق‌های تضمین سرمایه
• حفظ آورده اولیه سرمایه‌گذار
• نقدشوندگی بالا
• مدیریت حرفه‌ای سرمایه
• مدیریت ریسک از طریق تنوع سازی دارایی
مقایسه صندوق ضامن و اهرمی
به طور کلی، صندوق اهرمی و صندوق های تضمین اصل سرمایه، دو نوع صندوق سرمایه گذاری با خصوصیات متفاوت هستند که برای سرمایه‌گذاران با اهداف و نیازهای متفاوت مناسب هستند. صندوق اهرمی از نوع اهرمی و صندوق ضامن از نوع مختلط است.
صندوق اهرمی برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازدهی بالا و آمادگی برای پذیرش ریسک هستند، مناسب است؛ اما صندوق‌های تضمین برای سرمایه گذارانی که به دنبال حفظ سرمایه‌گذاری خود و در عین حال به دنبال کسب سود هستند، قابل توجه است.
در صندوق اهرمی هیچ شرطی برای واحدهای سرمایه‌گذاری وجود ندارد اما در صندوق ضامن، شرط تضمین نگهداری اوراق تا زمان مشخص شده در هر صندوق است.
یکی از شباهت‌های این دو صندوق داشتن شرایط ویژه برای سهامداران ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز است. در هر دو صندوق واحدهای ریسک پذیر، واحدهای کم ریسک را تضمین می‌کنند. اوراق هر دو این صندوق‌ها را می‌توان به دو روش صدور و ابطال و روش خرید و فروش در بورس معامله کرد.
