صندوقهای اهرمی به عنوان یکی از ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که با استفاده از مکانیزم‌های مالی، بازدهی بالاتری را نسبت به سرمایه‌گذاری‌های دیگر تجربه کنند. این صندوق‌ها با استفاده از مکانیزم اهرم تلاش می‌کنند تا بازدهی بیشتری را برای واحدهای ممتاز و حداکثر سود برای واحدهای عادی سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورند.
اما در کنار مزایای بالقوه، صندوقهای اهرمی با ریسک‌های قابل توجهی نیز همراه هستند. استفاده از اهرم مالی می‌تواند منجر به افزایش نوسانات و ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری شود. به همین دلیل، درک کامل از ساختار و عملکرد این صندوق‌ها، به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال بهره‌گیری از بازدهی بالاتر هستند، ضروری است.
با توجه به استقبال سرمایه گذاران از صندوق های اهرمی بورسی در نظر داریم تا در این مقاله به بررسی ساز و کار صندوقهای اهرمی، مزایا و معایب و همچنین تفاوت صندوق اهرمی با دیگر صندوق های سرمایه گذاری بپردازیم. با ما همراه باشید.
صندوق اهرمی چیست؟
صندوق اهرمی یا Leveraged ETFs ، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که با استفاده از اهرم مالی، می‌تواند بازدهی بیشتری نسبت به سهام عادی ایجاد کند. ناگفته نماند همانطور که سود مضاعف این صندوق جذاب است، در صورت کاهش ارزش صندوق به جهت استفاده از اهرم زیان سهامدار چند برابر می‌شود.
صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی برای افرادی که قابلیت تشخیص روند بازار را دارند و می‌خواهند در زمان کوتاه، سود بیشتری نسبت به سرمایه اولیه خود کسب کنند، قابل توجه می‌باشد. اما واحدهایی به نام واحد عادی صندوق اهرمی برای افراد ریسک گریز که حفظ اصل سرمایه برایشان در اولویت است، طراحی شده است. بنابراین با هر سطح ریسک پذیری می‌توانید از مزایا و سود صندوق اهرمی بهره‌مند شوید.
واحدهای صندوق اهرمی
همان طور که گفته شد، صندوق اهرمی دارای دو نوع واحد عادی و ممتاز است که در ادامه به معرفی هر یک می پردازیم.
- واحدهای عادی
این واحدها برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که ریسک‌پذیر نیستند و تمایل به حفظ اصل سرمایه و دستیابی به بازدهی معقول را دارند. واحدهای عادی صندوق به لحاظ سوددهی و ریسک شبیه صندوق درآمد ثابت عمل می‌کنند.
بازدهی این واحدها تضمین شده و دارای حداقل و حداکثر بازدهی مشخصی می‌باشد. به عنوان مثال بین 28 الی 35 درصد است. اگر صندوق زیان ده باشد، حداقل سود یعنی 28 درصد به واحدهای عادی تعلق می‌گیرد اما اگر صندوق 40 درصد بازدهی داشته باشد، به واحدهای عادی سقف تعهد یعنی 35 درصد تعلق می‌گیرد.
- واحدهای ممتاز
این واحدها برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب است که به دنبال بازدهی بالاتر هستند. بازدهی واحدهای ممتاز وابسته به عملکرد کلی صندوق است و براساس ضریب اهرم صندوق بالا و پایین می‌شود.
تفاوت واحد عادی و ممتاز صندوق اهرمی
| واحد عادی | واحد ممتاز | |
| بازدهی | تضمین شده و در کف و سقف مشخص | وابسته به عملکرد صندوق |
| ریسک | بدون ریسک | ریسک بالا |
| نوع معامله | صدور و ابطال | قابل معامله در بورس |
ریسک صندوقهای اهرمی
ریسک صندوقهای اهرمی متناسب با نوع واحدهای صندوق متفاوت است. از آنجایی که سود واحدهای عادی تضمین شده می‌باشد، بدون ریسک هستند اما واحدهای ممتاز به دلیل استفاده از اهرم، ریسک و بازدهی بالایی دارد.
واحدهای پرریسک، ریسک واحدهای بدون ریسک را پوشش می‌دهند. در مقابل در صورتی که بازدهی بیشتر از سقف بازدهی ایجاد شود، مازاد بازدهی به واحدهای پرریسک اختصاص می‌یابد.
به عنوان مثال اگر بازدهی صندوق در یک دوره زمانی کمتر از میزان حداقل بازدهی واحد عادی باشد، افرادی که اوراق کم ریسک را خریداری کردند، حداقل بازدهی و افرادی که اوراق پرریسک دارند، بازدهی واقعی را کسب می‌کنند.
از سوی دیگر اگر بازدهی صندوق بیش از انتظار تحقق یابد، سهامداران ریسک‌پذیر بیشتر از حداکثر بازدهی مشخص شده در صندوق و سرمایه گذاران ریسک گریز تنها به میزان حداکثر بازدهی مشخص شده، سود دریافت می‌کنند.
در حالت دیگر اگر بازدهی صندوق اهرمی طی سال به میزان حداقل بازدهی تحقق یابد، به سرمایه‌گذاران ریسک پذیر و ریسک گریز به طور یکسان سود تعلق می‌گیرد.
در حالت دیگر اگر بازدهی صندوق طی سال به میزان حداقل بازدهی تحقق یابد، به سرمایه‌گذاران ریسک پذیر و ریسک گریز به طور یکسان سود تعلق می‌گیرد.
به طور کلی ریسک های صندوق اهرمی دارای ریسک، نرخ بهره، اهرمی بودن، بازار، متغیرهای کلان اقتصادی، نقدینگی و نقدشوندگی است.
بهترین روش مقایسه صندوق های اهرمی
- ضریب اهرمی
- کف و سقف سود
- بازدهی نسبت به شاخص و رقبا
- ترکیب صنایع
- nav
- قیمت به nav
- بتا و مقایسه با شاخص
- نقدشوندگی
- ارزش معاملات
- ریسک نقدینگی
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوقهای اهرمی
- جایگزینی صندوقهای اهرمی به جای دریافت اعتبار از کارگزاری: با استفاده از اوراق صندوق های اهرمی دیگر نیاز به دریافت اعتبار از کارگزاری نیست. پیش از این سهامداران می‌توانستند حداکثر به میزان 60 درصد از ارزش پرتفوی خود اعتبار دریافت کنند اما با خرید اوراق صندوق های سهامی این محدودیت حذف شده است.
- حفظ اصل سرمایه: واحدهای کم‌ریسک صندوق اهرمی عملکرد مشابهی با صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت دارند. از این رو هرگز اصل سرمایه به خطر نمی‌افتد.
- امکان بازدهی مضاعف: در صورت خرید اوراق صندوق پرریسک امکان بازدهی مضاعف وجود دارد.
- سود تضمین شده: در صندوقهای اهرمی، یک بازدهی حداقل و حداکثری برای واحدهای کم‌ریسک در نظر گرفته شده است.
- مدیریت حرفه‌ای سرمایه: مدیریت سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا تصمیم مدیر صندوق در ترکیب دارایی‌های صندوق در نهایت منجر به میزان بازدهی کل صندوق می‌شود.
معایب صندوق های اهرمی
- ریسک بالا: استفاده از اهرم مالی ممکن است به زیان‌های بزرگتری منجر شود، به ویژه در شرایطی که بازار نزولی است.
- کارمزدها و هزینه‌ها: کارمزدهای بالای مدیریت و هزینه‌های مربوط به استفاده از ابزارهای مشتقه می‌تواند از بازدهی صندوق بکاهد.
- پیچیدگی و نیاز به دانش تخصصی: درک و مدیریت صندوقهای اهرمی نیازمند دانش و تجربه بالاست، که برای سرمایه‌گذاران ناآشنا با بازارهای مالی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
بهترین صندوق اهرمی
صندوق های اهرمی موجود در بازار سرمایه بین 10 الی 17 درصد حباب دارند اما صندوق هایی که برای نخستین بار پذیره نویسی می‌شوند، بدون حباب هستند. به عبارتی حباب صندوق‌ها پس از آغاز معاملات صندوق در بازار ثانویه به وجود می‌آید.
جدیدترین پذیره نویسی صندوق اهرمی، صندوق اهرمی بیدار است که 2 تیر ماه 1403 انجام می‌شود. برای خرید اوراق صندوق بیدار، نماد بیدار را در پنل کارگزاری خود جست و جو و همچون عرضه اولیه سفارش گذاری کنید.
صندوق اهرم بیدار یکی از صندوقهای سرمایه‌گذاری اهرمی معتبر در بازار سرمایه ایران است. این صندوق با هدف ارائه بازدهی بیشتر از طریق استفاده از اهرم‌های مالی و مدیریت حرفه ای دارایی تاسیس شده است. صندوق اهرم بیدار با بهره‌گیری از تحلیل‌های دقیق و استراتژی‌های مدیریت فعال، سعی در کسب بازدهی بالاتر برای سرمایه‌گذاران خود دارد. این صندوق از ابزارهای مالی متنوعی برای پوشش ریسک و افزایش بازدهی استفاده می‌کند.
بازدهی صندوق اهرمی
بازدهی صندوقهای اهرمی می‌تواند بسیار متغیر باشد و به عوامل متعددی از جمله شرایط بازار، استراتژی‌های مدیریت و میزان استفاده از اهرم بستگی دارد و براساس ضریب اهرم صندوق بالا و پایین می‌شود. این صندوق‌ها در بازارهای صعودی می‌توانند بازدهی بسیار بالایی ارائه دهند، اما در بازارهای نزولی نیز ممکن است زیان‌های سنگینی به همراه داشته باشند. بنابراین، انتخاب و سرمایه گذاری در صندوقهای اهرمی نیازمند دقت و تحلیل دقیق است.
دامنه نوسان صندوق اهرمی
دامنه نوسان صندوق اهرمی از نوع واحد ممتاز، همچون دیگر اوراق صندوق های سرمایه گذاری، 10 درصد (مثبت و منفی) روزانه می‌باشد.
تفاوت صندوق اهرمی و سهامی
صندوق های اهرمی بورس و سهامی از نظر نوع دارایی با یکدیگر یکسان هستند. هر دو در سهام سرمایه گذاری می‌کنند با این تفاوت که صندوق اهرمی بازدهی واقعی صندوق را به سهامدار اختصاص می‌دهد اما در واحدهای ممتاز صندوق اهرمی از مکانیزم اهرم استفاده می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله "تفاوت صندوق اهرمی و سهامی" را مطالعه نمایید.
تفاوت صندوق اهرمی و درآمد ثابت
صندوق های درآمد ثابت تنها می‌توانند 15 درصد از پرتفوی خود را به سهام اختصاص دهند، به همین دلیل کم ریسک هستند. واحدهای عادی صندوق اهرمی مشابه صندوق درآمد ثابت عمل می‌کند یک سود تضمین شده‌ای را به سهامدار اختصاص می‌دهد. اما واحدهای ممتاز متفاوت از اوراق صندوق با درآمد ثابت است. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله: تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق اهرم را مطالعه کنید.
نحوه خرید اوراق صندوق اهرمی
اوراق صندوقهای اهرمی را می‌توان به دو روش خرید و فروش کرد:
- قابل معامله در بورس (ETFs): برای خرید و فروش این اوراق، داشتن کد بورسی الزامی است.
- روش صدور - ابطال: در این روش، سهامدار با دریافت کد سجام می‌تواند از طریق وب‌سایت صندوق، اوراق صندوق اهرمی را خریداری کند.
در حال حاضر، اوراق صندوقهای اهرمی موجود در بازار به هر دو روش معامله می‌شوند. افراد ریسک‌پذیر در دامنه نوسان 10 درصد روزانه اوراق را از بورس تهیه می‌کنند و اوراق کم‌ریسک از طریق روش صدور و ابطال خرید و فروش می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله به سوال صندوق های اهرمی چیست؟ پاسخ دادیم و به مقایسه صندوق های اهرمی پرداختیم. همان طور که گفته شد، صندوق های اهرم یا (LETF) با استفاده از استراتژی‌های متنوع و اهرم‌های مالی، امکان کسب بازدهی بالاتر را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.
این صندوق ها در دو نوع واحد عادی و ممتاز طراحی شده‌اند تا بتوانند نیازهای افراد ریسک پذیر و ریسک گریز را پوشش دهند. واحدهای عادی صندوق سهامی همچون اوراق صندوق درآمد ثابت دارای سود تضمین شده‌ای هستند با این تفاوت که یک حداقل و حداکثر سود برای آن در نظر گرفته شده است. اما واحدهای ممتاز صندوق دارای بازدهی مضاعف و ریسک بالا می‌باشد. پیش از سرمایه گذاری در صندوق اهرمی، برای مشاهده لیست صندوق های اهرمی و مقایسه صندوق های اهرمی به سایت fipiran.ir مراجعه کنید.
در این مقاله همچنین به معرفی بهترین صندوق سهامی پرداختیم. حباب صندوق های سرمایه گذاری یکی از موضوعات مهم جهت بررسی صندوق ها است. به طور طبیعی تمام صندوقهای اهرمی موجود در بازار سرمایه دارای حباب هستند ولی اگر قصد خرید یک صندوق بدون حباب اهرمی را دارید، صندوقی را انتخاب کنید که برای نخستین بار پذیره نویسی می‌شود. جدیدترین پذیره نویسی صندوق اهرمی، صندوق اهرمی بیدار است. این صندوق در 2 تیر 1403 پذیره نویسی می‌گردد.
