یکی از اطلاعاتی که درباره سهام هر شرکت قابل دریافت است، سهامداران عمده آن شرکت و زمان خرید و فروش سهم توسط هر یک از آنها است.
با استفاده از تغییرات سهامداران عمده، نمی‌توان به طور مستقیم سیگنال خرید یا فروش دریافت کرد؛ چرا که انگیزه سهامدار عمده از خرید و فروش با انگیزه سهامداران خرد متفاوت است. با این حال تغییرات سهم هر سهامدار عمده در زمان‌های متفاوت، می‌تواند نشانه‌هایی به معامله‌گران بدهد.
بهتر است در ابتدا بدانید که به چه افرادی سهامدار عمده می‌گویند. سپس درباره جزئیات فعالیت سهامدار عمده صحبت خواهیم کرد.
سهامدار عمده به چه فردی گفته می‌شود؟
هر فردی که یک یا بیشتر از یک درصد سهام شرکتی را داشته باشد، سهامدار عمده شناسایی شده و نام او در لیست سهامداران عمده درج می‌شود. کسانی سهامدار عمده شناخته می‌شوند که یک درصد یا بالاتر از سهام شرکت را در اختیار داشته باشند.
آیا سهامداران عمده همان حقوقی‌های سهم هستند؟
با اینکه بیشتر سهامداران عمده به صورت حقوقی هستند، اما در این مورد هیچ تفاوتی در حقیقی یا حقوقی بودن افراد نیست. افراد حقیقی نیز اگر بالای یک درصد سهم را در یک شرکت بورسی داشته باشند، سهامدار عمده محسوب شده و تحت عنوان «سهامداران عمده حقیقی» در لیست سهامداران عمده درج می‌شوند.
شناسایی تحرکات سهامداران عمده
جهت اینکه اهمیت سهامدار عمده و تحرکات آن را شناسایی کنید، در ابتدا باید با انگیزه‌های آنها برای هر معامله آشنا شوید. در ادامه چند انگیزه اصلی یک سهامدار عمده برای خرید و فروش سهام را بررسی خواهیم کرد.
- مدیریت بر شرکت
یکی از انگیزه‌های اصلی سهامدار عمده، مدیریت بر شرکت و تأثیرگذاری بر سیاست‌های مدیریتی شرکت است.
سهامداران عمده به نسبت سهام بیشتری که دارند، می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مجامع حق رأی بیشتری داشته و در نتیجه مؤثرتر واقع شوند.
همچنین سهامدارانی که دارای بیش از ۱۵ درصد از سهام شرکتی باشند، صاحب کرسی محسوب می‌شوند و می‌توانند در تعیین هیات مدیره نقش ایفا کنند. از این طریق سیاست‌گذاری شرکت بر اساس میانگین نظرات سهامداران عمده خواهد بود.
- ایجاد توازن در عرضه و تقاضا
سهامداران عمده به واسطه سهم بیشترشان از شرکت، حساسیت بیشتری روی وضعیت بازار دارند.
به همین ترتیب می‌توانند به منظور ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا وارد عمل شده و در مواقع ضروری با خرید به حمایت از سهم بپردازند یا با عرضه سهام، تقاضای هیجانی را کنترل نمایند.
- سرمایه‌گذاری بلندمدت
برخی از سهامداران عمده هم مانند سهامداران خرد به دنبال کسب سود از معاملات هستند. بدین ترتیب با معاملات کوچک، نوسان‌گیری و روش‌های سویینگ، سودهای کوتاه‌مدت گرفته و با بیشتر سهام خود، به سرمایه گذاری بلندمدت می‌پردازند.
تحرکات این سهامداران عمده می‌تواند در تابلوی معاملات مورد توجه سهامداران خرد قرار گیرد.
مشاهده لیست سهامداران عمده هر شرکت در بورس
لیست سهامداران عمده هر شرکت در بورس در سایت tsetmc.com منتشر می‌شود. در این سایت پس از جست‌وجوی نماد مورد نظر بر روی زبانه «سهامداران» کلیک کنید تا لیست سهامداران نمایش داده شود.
به عنوان نمونه سهامداران عمده شرکت ایران خودرو با نماد «خودرو» را که از سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران استخراج شده، مشاهده نمایید.
تاثیرات سهامدار عمده بر عملکرد شرکت
سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی مدیران شرکت بر عملکرد و سودسازی شرکت‌ها موثر است. سهامدار عمده به میزان تأثیری که در انتخاب مدیریت یک شرکت دارد، بر سیاست‌های آن تأثیر گذاشته و می‌تواند مسیر آینده شرکت را ریل‌گذاری کند.
به میزانی که سیاست‌های مدیران برگزیده مناسب باشد، این اثرگذاری مثبت و به میزان اشتباهات آنها، نتیجه کار منفی خواهد بود.
همچنین سهامدار عمده به واسطه تعداد سهام بالای خود، می‌تواند با فعالیت در تابلوی معاملات سهم، بر شدت تقاضا یا عرضه آن اثر گذاشته و قیمت آن را دچار نوسان کند. گاهی این فعالیت به شیوه بازارگردانی انجام شده و از فعالیت‌های ضروری برای نقدشوندگی سهام برشمرده می‌شود.
گاهی هم دستکاری قیمت با توجه به تغییر سهام سهامداران فعال صورت می‌گیرد که در چنین حالتی ناظر بازار می‌تواند معاملات وی را ابطال نماید.
سهامدار عمده چگونه سهام خود را واگذار می‌کند؟
تغییر سهامداران عمده از طریق فروش اوراق در تابلوی معاملات امکان پذیر نیست. در این شرایط اوراق سهامداران عمده به صورت معاملات بلوکی عرضه می‌شود.
قیمت فروش این اوراق می‌تواند متفاوت از قیمت روز سهم در بازار بورس باشد. علت این مساله هم منافع سهامدار عمده است و هم اینکه خریدار جهت داشتن سهم مدیریتی حاضر به خرید اوراق با قیمت بالاتر می‌گردد.
چه اطلاعاتی از تحرکات سهامداران عمده بدست می‌آید؟
همان‌طور که گفته شد، شما می‌توانید از زبانه سهامداران در سایت tsetmc.com، لیست سهامدار عمده هر سهم را مشاهده کنید. در چنین شرایطی بررسی چند نکته می‌تواند مفید باشد.
ممکن است این سوال ایجاد شود که آیا در مواقع بحرانی مانند صف فروش، سهامدار عمده از سهم حمایت کرده است؟ در پاسخ باید گفت در صورت ایجاد صف فروش، اگر سهامدار عمده اقدام به خرید سهم کند، نشانه‌ای از اهمیت وی به سهم و نقدشوندگی بهتر سهم در شرایط متلاطم بازار است.
نکته دیگر بررسی رفتار سهامدار عمده در صف‌های خرید یا معاملات عادی سهم در ساعت بازار است. در چنین شرایطی اگر سهامدار عمده با عرضه بیش از حد سهم، مانع رشد آن شود یا با خرید و فروش‌های کوچک به نوسان‌گیری از سهامداران خرد بپردازد، نشانه‌ای منفی برای سهم خواهد بود.
چرا که یک ریسک به سایر ریسک‌های آن سهم افزوده می‌شود و آن هم رفتار سهامدار عمده و بازی با قیمت تابلو یا رنج کشیدن است.
جمع‌بندی
سهامدار عمده با حقوقی‌های سهم متفاوت هستند، با این حال بیشتر سهامداران عمده را حقوقی‌های بازار شکل می‌دهند. بررسی رفتار سهامدار عمده در شرایط گوناگون و سیاست‌های مدنظر او در مدیریت شرکت، می‌تواند اطلاعاتی در خصوص عملکرد آینده سهم و نقدشوندگی آن به ما بدهد.
با این حال نباید تنها بر اساس خرید و فروش حقوقی یا سهامدار عمده، معامله‌ای انجام داد؛ چرا که در اغلب موارد انگیزه سهامدار عمده از خرید و فروش با سهامدار خرد متفاوت است.