معاملات بسیاری در بازارهای مالی انجام می‌شود که در این میان می‌توان به معاملات آتی به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین معاملات در بازار بورس ایران اشاره کرد. کل روند معاملات آتی بر پایه تعهد صورت می‌گیرد؛ جایی که فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که کالای مشخصی را با قیمت تعیین شده در موعد مقرر معامله کنند. در این معاملات، چند کالا مورد معامله قرار می‌گیرد که در این میان زعفران به‌عنوان کالایی ارزشمند معامله می‌شود.
قرارداد آتی زعفران چیست؟
همان‌طور که گفته شد چندین کالا در انواع قراردادهای آتی معامله می‌شوند که در این میان نام زعفران نیز به چشم می‌خورد. زعفرانی که در این نوع از قراردادها معامله می‌شود دارای کیفیتی درجه یک و مورد تأیید سازمان بورس کالا ایران است. سررسیدهای زعفران در بورس با نمادی مشخص از زعفران به همراه تاریخ عقد قرارداد مشخص می‌شود که این نمادها نیز به‌راحتی قابل تشخیص هستند. درج نماد SAFYYMM نشان از سررسید زعفران در بازار دارد که 4 حرف آخر نیز به ترتیب سال و ماه عقد قرارداد را نمایش می‌دهند.
مراحل انجام معاملات آتی زعفران
پیش از اینکه وارد استراتژی معاملات آتی زعفران شوید، لازم است که کد معاملاتی مربوطه را برای خریدوفروش زعفران دریافت کنید.
پس از دریافت کد، لازم است که مبلغ مشخصی را برای ضمانت در قابل تعهد به معامله بپردازید که این مبلغ در حساب عملیاتی ذخیره خواهد شد.
زمانی که وجه تضمین پرداخت شد، سامانه به شما اجازه خریدوفروش کالا را می‌دهد و این در حالی است که گاهی فروشنده هیچ کالایی را در اختیار ندارد بلکه تنها متعهد می‌شود که در موعد مقرر کالا را برای خریدار تأمین کند. همچنین گاهی معامله‌گر بدون پرداخت هزینه‌ای، سفارش خرید ثبت می‌کند؛ به این معنا که ضمانت می‌دهد در تاریخ اعلام شده، مبلغ خرید کالا را به فروشنده پرداخت کند.
ویژگی‌های قرارداد آتی زعفران
اجرای استراتژی قرارداد آتی زعفران نیازمند داشتن اطلاعاتی درباره ویژگی‌های قرارداد منعقد شده میان خریدار و فروشنده است. در قراردادی که در این میان بسته می‌شود، یک سری بندها و ویژگی‌ها به‌صورت کامل شرح داده‌ها می‌شود، این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- نماد کالا
- وجه تضمین
- تاریخ و محل تحویل
- نوسانی قیمتی سفارش
- آخرین‌مهلت ارائه گواهی
- بالاترین حجم قابل‌قبول
- انواع کارمزدهای لحاظ شده
- حداکثر موقعیت‌های تعهدی
- میزان جریمه در قبال دیرکرد در اجرای تعهد
در ادامه دو مبحث کارمزد اجرای استراتژی معاملات آتی زعفران و حد نوسان قیمت روزانه را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
کارمزد معاملات آتی زعفران
به طور طبیعی هر معامله‌ای که در بازارهای مالی انجام شود، کارمزدی را برای معامله‌گر به همراه دارد که سود این کارمزد متعلق به کارگزاری و همچنین بورس کالا خواهد بود؛ براین‌اساس در هر معامله که در استراتژی معاملات آتی زعفران انجام می‌شود به میزان 400 هزار تومان، سهم کارگزاری خواهد بود که این کارمزد میان خریدار و فروشنده تقسیم می‌شود. همچنین شرکت بورس کالا نیز میزان 200 هزار تومان را به‌عنوان سود از معامله دریافت می‌کند. این کارمزد نیز همانند کارمزد سهم کارگزاری به میزان مساوی میان طرفین تقسیم می‌شود. پس در نهایت می‌توانیم این‌گونه جمع‌بندی کنیم فروشنده و خریدار در مجموع به میزان 600 هزار تومان، تحت عنوان کارمزد پرداخت می‌کنند.
حدود نوسان قیمت روزانه
در استراتژی معاملات آتی زعفران همانند بسیاری از سهم‌های دیگر در بازار بورس، محدوده قیمتی بین دو رنج 5+ و 5- نوسان می‌کند و هیچ معامله‌ای در مقداری خارج از این محدوده معامله نخواهد شد.
در این شرایط امکان به‌وجودآمدن صف خرید و صف فروش وجود دارد؛ به این صورت که اگر فروشندگان در انتظار قیمت بالاتر کالا برای فروش باشند و راضی به محدوده قیمتی موجود نشوند، ناچاراً فروشی انجام نمی‌شود و بلافاصله صف خرید ایجاد می‌شود. در مقابل شرایطی را در نظر بگیرید که هیچ معامله‌گری راضی به خرید زعفران در قیمت کنونی نباشد، در این شرایط احتمال به‌وجودآمدن صف فروش بسیار زیاد می‌شود. آشنایی با این مفاهیم در استراتژی معاملات آتی زعفران بسیار کمک‌کننده و مؤثر خواهد بود.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت زغفران
عوامل متعددی بر قیمت زعفران تاثیرگذارند که عبارتند از:
نرخ ارز
یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت زعفران، نوسان نرخ ارز است که نه‌تنها بر قیمت این کالا بلکه بر قیمت بسیاری از سهم‌های دیگر در بورس تأثیر می‌گذارد.
میزان عرضه و تقاضا
دو پارامتر میزان عرضه و تقاضا دقیقاً در 2 جهت مخالف بر قیمت نهایی زعفران تأثیرگذار هستند. به طور طبیعی به هر میزان که تولیدات زعفران در کشور افزایش داشته باشد، قیمت کالا کاهش می‌یابد و در مقابل به هر اندازه که میزان تقاضا مردم برای خرید زعفران افزایش یابد، قیمت آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
تعرفه های گمرکی
همان‌طور که می‌دانید، زعفران یک کالای صادراتی در ایران است که سالانه به میزان بسیار زیادی به کشورهای هدف صادر می‌شود. از طرفی دیگر کشورهای خریدار زعفران دارای تعرفه‌هایی برای خرید محصول هستند که این میزان تعرفه، بر قیمت زعفران تأثیرگذار می‌باشد.
میزان عرضه رقبا
زعفران یک کالای بسیار ارزشمند است که در چندین کشور تولید شده و مورد معامله قرار می‌گیرد؛ در این میان هرگونه نوسان در میزان عرضه زعفران توسط رقبا، بر قیمت زعفران تأثیرگذار خواهد بود.
تحلیل استراتژی معاملاتی آتی زعفران
به‌منظور تحلیل بازار آتی زعفران چندین روش مختلف وجود دارد که در این میان لازم است تعدادی داده‌ها و اطلاعات به طور کامل جمع‌آوری و استفاده شود. با داشتن میزان عرضه و تقاضا در بازار داخلی و خارجی می‌توان نسبت به آنالیز و بررسی بازار معاملات آتی زعفران اقدام کرد. همچنین اطلاعات دیگری نیز مانند نوسانات نرخ دلار، تعرفه کشورهای هدف، قوانین مختلف و ... در نهایت بر قیمت نهایی زعفران تأثیرگذار هستند.
مفهوم آربیتراژ در استراتژی معاملاتی آتی زعفران
آربیتراژ یکی از تکنیک‌های سوددهی در بازار آتی است که در آن از اختلاف قیمت خرید و قیمت فروش زعفران، می‌توانید سود دریافت کنید. در واقع مفهوم آربیتراژ را این‌گونه می‌توان تفسیر کرد که معامله‌گر در زمانی که قیمت زعفران در بازار بورس به پایین‌تر از حد معمول خود رسیده است، اقدام به خرید زعفران می‌کند و آن را نگه می‌دارد. حال ممکن است شرایطی پیش بیاید که قیمت زعفران در بازار آتی بالاتر از حدی که اقدام به خرید کرده‌اید برود؛ در این صورت بهترین فرصت برای فروش زعفران نصیب شما شده است. در واقع این اختلاف قیمت در 2 بازار بورس و بازار آتی می‌تواند سبب افزایش دارایی شما شود که البته انجام این معاملات نیازمند داشتن دانش کافی است.
به‌منظور سنجش تمامی جوانب آربیتراژ و موفقیت در این تکنیک بایستی اطلاعاتی از قبیل میزان وجه تضمین تعیین شده تا موعد مقرر قرارداد را در اختیار داشته باشید. همچنین آگاهی از میزان نوسان قیمت در بازار آتی نیز در روند محاسبه سود آربیتراژ تعیین‌کننده خواهد بود. حال با داشتن این اطلاعات می‌توانید به سراغ محاسبه سوددهی در این معامله بروید که در ادامه برای فهم بیشتر موضوع، مثالی را خدمت شما عزیزان شرح خواهیم داد.
مثالی از مفهوم آربیتراژ در استراتژی معاملات آتی زعفران
فرض کنید که قیمت آتی زعفران برای هر گرم از این محصول به میزان 7800 تومان تعیین شده و در مقابل قیمت گواهی سپرده برای هر گرم از این کالا نیز 6300 تومان عنوان شده است. حال به‌منظور تضمین عمل به تعهدی که در قرارداد آورده شده است، باید مبلغ 200 هزار تومان را به‌عنوان وجه تضمین پرداخت کنید.
اگر معامله‌گری بخواهد به میزان 1000 گرم زعفران خریداری کند، باید برای هر گرم مبلغ 6300 تومان پرداخت کند و همچنین میزان وجه تضمین برای هر 100 گرم زعفران، 200 هزار تومان تعیین می‌شود. با یک جمع و ضرب ساده متوجه می‌شوید که کل سرمایه لازم برای خرید این 1000 گرم زعفران برابر با 8 میلیون و 300 هزار تومان خواهد شد.
همان‌طور که گفته شد قیمت آتی زعفران مبلغ 7800 تومان بود بنابراین برای 1000 گرم زعفران، اختلاف قیمتی به میزان 1میلیون و 500 هزار تومان ایجاد می‌شود؛ یعنی چیزی حدوداً 18% سود! این اختلاف قیمت، تحت عنوان سود ناخالص حاصل از آربیتراژ به معامله‌گر تعلق می‌گیرد.
جمع بندی
استراتژی معاملات آتی زعفران یکی از استراتژی‌های مورد استفاده در بازار مالی است که برای موفقیت در آن نیازمند داشتن اطلاعات تخصصی است. مفهومی به نام سود آربیتراژ در استراتژی معاملات آتی زعفران مطرح می‌شود که در آن سود ناخالص حاصل از اختلاف قیمت زعفران محاسبه می‌شود؛ یادگیری نحوه این محاسبات در این راه بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
