صندوقهای سرمایهگذاری به دو روش صدور – ابطال و قابل معامله در بورس (ETF) خرید و فروش می‌شوند. صندوق‌هایی که به روش etf معامله می‌شوند، مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرند چرا که سرعت در معامله و نقدشوندگی بالایی دارند.
با توجه به استقبال معامله‌گران از صندوق های etf یا همان صندوق قابل معامله در بورس قصد داریم در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار علاوه بر پاسخ به سوال صندوق etf چیست، به بیان انواع صندوق سرمایه گذاری ای تی اف و ساعت معاملاتی صندوق‌ها بپردازیم. با ما همراه باشید.
etf چیست؟
صندوق قابل معامله در بورس etf مخفف Exchange-traded fund به عنوان یکی از انواع ابزارهای سرمایهگذاری مالی شناخته می‌شود. این نوع صندوق‌ها در بورس همچون سهام معامله می‌شوند. همان طور که گفته شد، تفاوت صندوق سرمایه گذاری etf با دیگر صندوق‌ها در نوع معامله و نقدشوندگی آن است. هر کدام از صندوق های سرمایه گذاری می‌توانند به صورت etf معامله شوند.
ویژگی صندوق etf
تنوع سرمایهگذاری: صندوق معاملاتی قابل معامله معمولاً دارای تنوع بالایی در دارایی‌های موجود هستند. این تنوع به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا با سرمایه گذاری در یک صندوق، به صورت غیرمستقیم در چندین دارایی سرمایهگذاری کنند.
معامله آسان: مانند سهام، صندوقهای قابل معامله در بورس نیز به راحتی قابل خرید و فروش هستند.
نقدشوندگی بالا: بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری دارای بازارگردان هستند که این امر نقدشوندگی را افزایش می‌دهد.
هزینه مدیریت کمتر نسبت به سرمایه گذاری مستقیم: معمولاً هزینه‌های مدیریتی برای سرمایه‌گذاران در مقایسه با سرمایهگذاری مستقیم در دارایی‌ها کمتر است. این هزینه‌ها به دلیل مدیریت مشترک (مدیریت توسط یک شرکت مدیریتی) و مقیاس‌پذیری بالا کاهش می‌یابد.
شفافیت: سازمان بورس و اوراق بهادار به طور مستمر بر فعالیت و عملکرد صندوق های سرمایه گذاری نظارت دارند. همچنین اطلاعات پرتفو، دارایی و عملکرد تمام صندوقهای قابل معامله در سامانه کدال منتشر می‌شود.
انواع صندوق های قابل معامله در بورس
صندوق های سرمایه گذاری که به روش etf معامله می شوند به شرح زیر است:
- صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
- صندوق سرمایه گذاری سهامی
- صندوق سرمایه گذاری مختلط
- صندوق سرمایه گذاری کالایی مبتنی بر طلا
- صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان
- صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات
- صندوق سرمایه گذاری جسورانه
- صندوق سرمایه گذاری بخشی
- صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری
هر یک از صندوق ها با توجه به دارایی‌های تحت پوشش دارای بازدهی، ریسک، مزایا و معایب متنوعی است که پیش از سرمایهگذاری باید آنها را بررسی نمایید. جهت مشاهده لیست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس به سایت فیپیران مراجعه کنید. در این سامانه امکان مقایسه صندوق‌ها نیز وجود دارد. برخی به دنبال بهترین صندوق etf هستند، باید بگوییم که هر فرد با توجه به ریسک پذیری و انتظار بازدهی یک صندوق سرمایه گذاری را انتخاب می‌کند. به عنوان مثال صندوق درآمد ثابت بهترین انتخاب برای افراد با ریسک پذیری کم است.
نحوه خرید و فروش صندوق قابل معامله در بورس
جهت معامله اوراق صندوق هایی که به روش etf در بورس خرید و فروش می‌شوند، باید کد بورسی داشته و در یکی از کارگزاری‌های معتبر ثبت نام کنید. پس از دریافت کد معاملاتی از کارگزاری، نماد مورد نظر را در پنل خود جست و جو نمایید و همچون سهام به معامله بپردازید.
ساعت معامله صندوق های etf
پیش گشایش تمام صندوق‌ها در ساعت 8:45 الی 9 و زمان معاملاتی نیز از ساعت 9 الی 15 روزهای شنبه تا چهارشنبه است.
مزایای صندوق etf
صندوق معاملاتی etf در مقایسه با سایر ابزارهای سرمایه گذاری، مزایای گسترده‌ای را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد، از جمله:
1- نقدشوندگی
میزان نقدشوندگی این صندوق‌ها نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری دیگر بیشتر است. مبلغ سرمایهگذاری بلافاصله پس از فروش به حساب کارگزاری واریز می‌شود.
2- معافیت مالیاتی
طبق اصل 44 قانون اساسی، خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای etf معاف از مالیات می‌باشد و تنها هزینه کارمزد باید پرداخت شود.
3- کارمزد کم
خرید اوراق صندوق etf نسبت به خرید جداگانه سهام کم‌هزینه‌تر است و کارمزد کمتری پرداخت می‌شود. کارمزد برخی از صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس صفر است.
4- قابل معامله بودن در بورس
اوراق صندوق مانند سهام در بورس قابل معامله است. به این معنی که آنها می‌توانند در طول روز معاملاتی خرید و فروش شوند (برخلاف صندوق های سرمایه گذاری مشترک که در پایان روز معاملات قیمت‌گذاری می‌شوند).
5- شاخص NAV و شفافیت
ارزش سبد صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) ارزیابی می‌شود. برای مشاهده nav هر صندوق به سایت tsetmc مراجعه کنید. در صفحه اختصاصی هر نماد به صورت روزانه، ارزش خالص دارایی منتشر می‌شود. هرچه اختلاف قیمت بین NAV و بازار کمتر باشد، نشان‌دهنده شفافیت قیمتی دارایی‌های اساسی صندوق است. صندوق های سرمایه گذاری موظف به ارائه گزارش‌های منظم از ریز معاملات و نحوه سرمایه‌گذاری‌های خود در سامانه کدال هستند.
6- فرصتی برای ساخت پورتفوی کم ریسک
معامله گران با هدف کاهش ریسک پرتفوی، اقدام به خرید صندوق دآمد ثابت از نوع etf می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند طیف گسترده‌ای از دارایی را برای اهداف سرمایهگذاری داشته باشند. سرمایهگذاری در صندوق ETF تنها نیاز به بررسی عملکرد سهام صندوق و ارزیابی عملکرد سهام آن دارد؛ بنابراین پس از بررسی‌های لازم، می‌توانید صندوق‌ها را باهم مقایسه و صندوقی مناسب برای معامله انتخاب کنید.
معایب صندوق etf
با وجود مزایای صندوق etf (Exchange Traded Fund)، این نوع صندوق دارای معایبی هست. از جمله:
1- تنوع کمتر
اوراق این نوع صندوق شامل سهام یک صنعت هستند، تنوع سبد سرمایهگذاری را محدود می‌کند.
2- عدم برخورداری از سود نقدی
سرمایه‌گذاران بلندمدتی می‌توانند افق زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله داشته باشند، بنابراین ممکن است از تغییرات قیمت روز سایر سهام بهره‌مند نشوند.
3- کاهش نقدشوندگی
ریسک صندوق ها یکسان نیست و ممکن است نقدشوندگی کمی داشته باشند.
4- عدم حق حضور در مجامع
دارندگان صندوق‌ها امکان حضور و شرکت در مجامع سهام صندوق را ندارند. این امر تنها با داشتن سهم شرکت در اختیار شما قرار می‌گیرد.
تفاوت صندوق etf با صندوق مشترک
- نحوه معامله
- هزینه و کارمزد
- حداقل سرمایه گذاری مورد نیاز
- بهره وری و سودآوری
- نحوه مدیریت
نحوه استعلام صندوق etf
در صورتی که اوراق یکی از صندوق های سرمایه گذاری etf را خریداری کرده‌اید اما نماد و تعداد دارایی را فراموش کرده‌اید، به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه مراجعه نمایید. علاوه بر روش فوق، سرمایه‌گذاران می‌توانند استعلام صندوق etf و سهام را در پنل کارگزاری که عضو هستند، مشاهده کنند.
