صندوقهای سرمایهگذاری به دو روش صدور – ابطال و قابل معامله در بورس (ETF) خرید و فروش می‌شوند. صندوق‌هایی که به روش etf معامله می‌شوند، مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرند چرا که سرعت در معامله و نقدشوندگی بالایی دارد.
با توجه به استقبال معامله‌گران از صندوق etf یا همان صندوق قابل معامله در بورس قصد داریم در این مقاله از سری مقالات آموزشی کارگزاری بیدار به بیان انواع صندوق سرمایه گذاری ای تی اف و ساعت معاملاتی صندوق‌ها بپردازیم. با ما همراه باشید.
صندوق etf چیست؟
صندوق قابل معامله در بورس etf (مخفف Exchange-traded fund) به عنوان یکی از انواع ابزارهای سرمایهگذاری مالی شناخته می‌شود. در صندوق ای تی اف دارایی‌های مختلفی همچون سهام، طلا، گواهی سپرده، حساب بانکی و ... وجود دارد که هر صندوق براساس نسبت سرمایهگذاری در هر دارایی بازدهی و ریسک متفاوتی دارد.
ویژگی صندوق قابل معامله در بورس
تنوع سرمایهگذاری: صندوق معاملاتی قابل معامله معمولاً دارای تنوع بالایی در دارایی‌های موجود هستند. این تنوع به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا با سرمایه گذاری در یک صندوق، به صورت غیرمستقیم در چندین دارایی سرمایهگذاری کنند.
معامله آسان: مانند سهام، صندوقهای قابل معامله در بورس نیز به راحتی قابل خرید و فروش هستند.
نقدشوندگی بالا: بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری دارای بازارگردان هستند که این امر نقدشوندگی را افزایش می‌دهد.
هزینه مدیریت کمتر نسبت به سرمایه گذاری مستقیم: معمولاً هزینه‌های مدیریتی برای سرمایه‌گذاران در مقایسه با سرمایهگذاری مستقیم در دارایی‌ها کمتر است. این هزینه‌ها به دلیل مدیریت مشترک (مدیریت توسط یک شرکت مدیریتی) و مقیاس‌پذیری بالا کاهش می‌یابد.
شفافیت: سازمان بورس و اوراق بهادار به طور مستمر بر فعالیت و عملکرد صندوق های سرمایه گذاری نظارت دارند. همچنین اطلاعات پرتفو، دارایی و عملکرد تمام صندوقهای قابل معامله در سامانه کدال منتشر می‌شود.
انواع صندوق های قابل معامله
etf یک نوع روش معامله است که می‌تواند تمام صندوق های سرمایه گذاری را شامل شود. صندوق های سرمایه گذاری که به روش etf معامله می شوند به شرح زیر است:
- صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
- صندوق سرمایه گذاری سهامی
- صندوق سرمایه گذاری مختلط
- صندوق سرمایه گذاری کالایی مبتنی بر طلا
- صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان
- صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات
- صندوق سرمایه گذاری جسورانه
- صندوق سرمایه گذاری بخشی
- صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری
هر یک از صندوق ها با توجه به دارایی‌های تحت پوشش دارای بازدهی، ریسک، مزایا و معایب متنوعی است که پیش از سرمایهگذاری باید آنها را بررسی نمایید. جهت مشاهده لیست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس به سایت فیپیران مراجعه کنید. در این سامانه امکان مقایسه صندوق‌ها نیز وجود دارد.
برخی به دنبال بهترین صندوق های etf هستند، باید بگوییم که هر فرد با توجه به ریسک پذیری و انتظار بازدهی یک صندوق سرمایه گذاری را انتخاب می‌کند. به عنوان مثال صندوق درآمد ثابت بهترین انتخاب برای افراد با ریسک پذیری کم است.
نحوه خرید و فروش صندوق قابل معامله در بورس
جهت معامله اوراق صندوق هایی که به روش etf در بورس خرید و فروش می‌شوند، باید کد بورسی داشته و در یکی از کارگزاری‌های معتبر ثبت نام کنید. پس از دریافت کد معاملاتی از کارگزاری، نماد مورد نظر را در پنل خود جست و جو نمایید و همچون سهام به معامله بپردازید.
ساعت معامله صندوق های etf
پیش گشایش تمام صندوقهای سرمایه گذاری etf در ساعت 8:45 الی 9 می‌باشد. زمان معاملاتی صندوق سرمایه گذاری etf نیز از ساعت 9 الی 15 روزهای شنبه تا چهارشنبه است.
مزایای صندوق etf
با توجه به استقبال عموم مردم از صندوق های سرمایه گذاری etf بسیاری از صندوق ها ترجیح می‌دهند که اوراق خود را به این روش عرضه کنند.
صندوق معاملاتی etf در مقایسه با سایر ابزارهای سرمایهگذاری، مزایای گسترده‌ای را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد، از جمله:
1- نقدشوندگی
میزان نقدشوندگی این صندوق‌ها نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری دیگر بیشتر است. مبلغ سرمایهگذاری بلافاصله پس از فروش به حساب کارگزاری واریز می‌شود.
2- معافیت مالیاتی
طبق اصل 44 قانون اساسی، خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای etf معاف از مالیات می‌باشد و تنها هزینه کارمزد باید پرداخت شود.
3- کارمزد کم
خرید اوراق صندوق etf نسبت به خرید جداگانه سهام کم‌هزینه‌تر است و کارمزد کمتری پرداخت می‌شود. کارمزد برخی از صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس صفر است.
4- قابل معامله بودن در بورس
اوراق صندوق مانند سهام در بورس قابل معامله است. به این معنی که آنها می‌توانند در طول روز معاملاتی خرید و فروش شوند (برخلاف صندوقهای سرمایهگذاری مشترک که در پایان روز معاملات قیمت‌گذاری می‌شوند).
5- شاخص NAV و شفافیت
ارزش سبد صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) ارزیابی می‌شود. ارزش دارایی‌های صندوق ETF در فواصل زمانی ۱۵ ثانیه تا چند ساعت منتشر می‌شود. هرچه اختلاف قیمت بین NAV و ETF کمتر باشد، نشان‌دهنده شفافیت قیمتی دارایی‌های اساسی صندوق است. صندوق های سرمایه گذاری موظف به ارائه گزارش‌های منظم از ریز معاملات و نحوه سرمایه‌گذاری‌های خود هستند
6- فرصتی برای ساخت پورتفوی کم ریسک
یکی دیگر از مزایای اصلی ETF ، سرمایه‌گذاران می‌توانند طیف گسترده‌ای از دارایی را برای اهداف سرمایهگذاری داشته باشند. سرمایهگذاری در صندوق ETF تنها نیاز به بررسی عملکرد سهام صندوق و ارزیابی عملکرد سهام آن دارد؛ بنابراین پس از بررسی‌های لازم، می‌توانید صندوق‌ها را باهم مقایسه و صندوقی مناسب برای معامله انتخاب کنید.
معایب صندوق etf
درحالی‌که نکات مثبت بسیاری وجود دارد. ETF (Exchange Traded Fund) نیز دارای اشکالاتی است. از جمله:
1- تنوع کمتر
اوراق این نوع صندوق شامل سهام یک صنعت هستند، تنوع سبد سرمایهگذاری را محدود می‌کند.
2- عدم برخورداری از سود سایر سهام
سرمایه‌گذاران بلندمدتی می‌توانند افق زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله داشته باشند، بنابراین ممکن است از تغییرات قیمت روز سایر سهام بهره‌مند نشوند.
3- هزینه‌ها می‌تواند بیشتر باشد
اکثر مردم معامله etf را با معامله سایر صندوق‌ها مقایسه می‌کنند، اما اگر etf را با سرمایهگذاری در یک سهام خاص مقایسه کنید، هزینه‌های بیشتر دارد. کارمزد پرداختی به کارگزار ممکن است یکسان باشد، اما برای سهامدار هیچ حق مدیریتی بر خود سهم وجود ندارد. etfهایی که به طور فعال مدیریت می‌شوند، هزینه‌های بالاتری دارند.
4- بازده سود پایین
اگر یک سرمایه‌گذار بتواند ریسک سهام را بپذیرد، بازده سود سهام می‌تواند بسیار بیشتر باشد. می‌توانید سهامی با بالاترین بازده سود انتخاب کنید.
5- کاهش نقدشوندگی
برخی از صندوقهای ETF نیز ریسک دارند و ممکن است نقدشوندگی کمی داشته باشند.
6- عدم حق حضور در مجامع
دارندگان صندوق‌ها امکان حضور و شرکت در مجامع سهام صندوق را ندارند. این امر تنها با داشتن سهم شرکت در اختیار شما قرار می‌گیرد.
تفاوت صندوق etf با صندوق مشترک
- نحوه معامله
- هزینه و کارمزد
- حداقل سرمایه گذاری مورد نیاز
- بهره وری و سودآوری
- نحوه مدیریت
نحوه استعلام صندوق etf
در صورتی که اوراق یکی از صندوق های سرمایه گذاری etf را خریداری کرده‌اید اما نماد و تعداد دارایی را فراموش کرده‌اید، به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه مراجعه نمایید. علاوه بر روش فوق، سرمایه‌گذاران می‌توانند استعلام صندوق etf و سهام را در پنل کارگزاری که عضو هستند، مشاهده کنند.