نسبت بدهی چیست و چه انواعی دارد؟

نسبت بدهی یکی از نسبت‌های مالی است که نشان دهنده میزان بدهی نسبت به دارایی است. به زبان ساده‌تر نسبت بدهی نشان می‌دهد که شرکت به چه میزان از اهرم استفاده کرده است. هر چه این نسبت بیشتر باشد، سرمایه گذاری و واگذاری وام به این شرکت پرخطر می‌باشد. بنابراین پیش از سرمایه‌گذاری به تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی بپردازید تا ریسک خود را کاهش دهید. در این مقاله از کارگزاری قصد داریم نسبت بدهی را تعریف و فرمول محاسبه آن را بیان کنیم. با ما همراه باشید.

نسبت بدهی Debt ratio چیست؟

نسبت بدهی یک نسبت مالی است که میزان اهرم شرکت را اندازه‌گیری می کند. نسبت بدهی به عنوان نسبت کل بدهی به کل دارایی‌ که به صورت اعشاری یا درصد بیان می شود، تعریف می‌گردد. این نسبت نشان می‌دهد که دارایی یک شرکت به چه میزان از طریق بدهی تامین مالی شده است.

نسبت بزرگتر از یک نشان می دهد که بخش قابل توجهی از بدهی یک شرکت توسط دارایی‌ها تامین می شود، به این معنی که شرکت دارای بدهی‌های بیشتری نسبت به دارایی‌ها است.

نسبت بالا نشان می دهد که در صورت افزایش ناگهانی نرخ بهره، ممکن است یک شرکت در معرض خطر عدم پرداخت وام های خود قرار‌ گیرد. نسبت زیر یک به این معنی است که بخش بیشتری از دارایی‌های یک شرکت از طریق حقوق صاحبان سهام تامین می‌شود.

نسبت بدهی به زبان ساده یعنی نسبت کل بدهی را نسبت به کل دارایی بدست آوریم تا بتوانیم وضعیت مالی شرکت را تجزیه و تحلیل کنیم.

فرمول نسبت بدهی

همانطور که در بالا ذکر شد، نسبت بدهی یک شرکت اندازه‌گیری میزان اهرم مالی آن است. این نسبت در صنایع مختلف بسیار متفاوت است. کسب و کارهایی که سرمایه زیادی دارند مانند شرکت‌های آب و برق و خطوط لوله نسبت به سایرین مانند بخش فناوری نسبت بدهی بسیار بالاتری دارند.

همان طور که گفته شد نسبت بدهی جهت بدست آوردن میزان بدهی نسبت به دارایی است. در صورتی که قصد دارید نقدینگی را نیز در کنار نسبت بدهی بررسی کنید باید نسبت دارایی به بدهی را بدست آوریم.

نسبت جاری از تقسیم دارایی جاری بر بدهی جاری بدست می‌آید. این نسبت نشان دهنده توانایی بازپرداخت بدهی جاری از دارایی جاری است. هر چه این نسبت بالاتر باشد، نشان دهنده وضعیت بهتر شرکت است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بدهی جاری مقاله «نسبت جاری چیست؟» را مطالعه کنید.

تفسیر نسبت بدهی شرکت‌های بورسی

نسبت بدهی برابر با یک (=1) به این معنی است که بدهی و دارایی شرکت یکسان است. این نشان می دهد که شرکت دارای اهرم بالایی است.

نسبت بدهی بزرگتر از یک (>1) به این معنی است که بدهی شرکت از دارایی آن بیشتر است. این نشان می دهد که شرکت اهرم بالایی دارد و سرمایه‌گذاری و واگذاری وام به این نوع شرکت‌ها پرخطر است.

نسبت کمتر از یک (<1) به این معنی است که شرکت دارایی بیشتری نسبت به بدهی دارد و در صورت نیاز می تواند با فروش دارایی های خود به تعهدات خود عمل کند. هر چه نسبت بدهی به دارایی کمتر باشد، ریسک شرکت کمتر است.

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام

نسبت بدهی جاری به حقوق صاحبان سهام، بدهی شرکت را نسبت به ارزش کل سهام آن اندازه‌گیری می‌کند. این نسبت یکی از نسبت های معروف است و به عنوان نسبت‌های اهرمی مطرح می‌شود که به شما امکان می‌دهد متوجه شوید یک شرکت چقدر از بدهی استفاده می‌کند. پیش از این در مقاله «نسبت بدهی به صاحبان حقوق سهام چیست؟» به طور کامل در خصوص این نسبت توضیح داده‌ایم.

هر شرکتی، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام دارد و تنها به شرکت‌هایی که به شکل عمومی سهام دارند، محدود نمی‌شود. این نسبت بدهی نشان می‌دهد که یک شرکت برای تامین مالی دارایی‌های خود از چه مقدار بدهی نسبت به ارزش سهام صاحبان سهام استفاده می‌کند. فرمول نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام به صورت زیر است:

تفاوت استقراض (Debt) و بدهی (Liability)

نسبت بدهی (کل بدهی به دارایی ها) هم بدهی های بلندمدت مانند وام مسکن و اوراق بهادار و هم بدهی های جاری یا کوتاه مدت مانند اجاره، آب و برق و وام هایی را که در کمتر از 12 ماه سررسید می شوند، در نظر می گیرد.

اما در برخی منابع، بدهی ها صرفا بر اساس وام های اخذ شده از سوی شرکت که دارای بهره هستند، سنجیده می شود. این نوع بدهی ها معمولا به عنوان استقراض تلقی می شوند و دیگر منابع بدهی در نظر گرفته نمی‌شود.

محاسبه نسبت بدهی با توجه به ترازنامه شرکت‌های بورسی

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس موظف هستند که صورت‌های مالی خود را به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماه و سالانه در سامانه کدال منتشر کنند.

برای بدست آوردن داده‌های نسبت های مالی به خصوص نسبت بدهی ابتدا باید وارد سایت کدال شوید. سپس نام شرکت مدنظر را جست‌وجو کنید. اطلاعیه صورت‌های مالی را انتخاب کنید و در ترازنامه داده جمع بدهی و جمع دارایی را جمع آوری کنید. همان طور که بالاتر گفته شد برای بدست آوردن نسبت بدهی، جمع بدهی کل را تقسیم بر جمع دارایی کل کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی مفهوم نسبت بدهی در بازار مالی پرداختیم و در ادامه نحوه محاسبه این نسبت را برای انواع سهام بورسی شرح دادیم. با استفاده از نسبت بدهی می توان به میزان ریسک پذیری شرکت‌ها پی برد و در انجام معاملات خود آن را لحاظ کرد تا معاملات منطقی‌تر و موفق‌تری داشته باشیم.