سرمایه‌گذاری در طلا و سکه یکی از قدیمی‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در تاریخ شناخته می‌شود. از گذشته فلز گران‌بها به خاطر کاربرد آن در صنایع مختلف، حفظ ارزش در گذر زمان و مقاومت در برابر حوادث همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است. ناگفته نماند که سرمایه‌گذاری در طلا و سکه ریسک‌هایی نیز به همراه دارد که نباید از آنها چشم پوشی کرد.
در این راستا، سازمان بورس اوراق بهادار برای رفع این مشکل و سهولت در خرید و فروش طلا و سکه به طور فیزیکی یا اوراق آنها، شرایطی را در بورس فراهم کرده است. برای آشنایی بیشتر با نحوه معامله سکه و طلا در بورس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مزایا و معایب خرید طلا و سکه
خرید و فروش طلا نیز مانند تمام سرمایه‌گذاری‌های دیگر دارای مزایا و معایبی است که باید در هنگام سرمایه‌گذاری به آن توجه کرد. در ادامه، مزایا و معایب خرید و فروش طلا را بررسی می‌کنیم:
مزایای خرید و فروش طلا و سکه:
محافظت از ارزش سرمایه: طلا به دلیل ارزش ثابت و پایدار در طول زمان، به عنوان یک سرمایه‌گذاری پرسود شناخته می‌شود. طلا می‌تواند سرمایه را در برابر تورم حفظ کند.
تنوع سرمایه‌گذاری: خرید طلا می‌تواند به عنوان یک راهکار برای تنوع سرمایه‌گذاری در پورتفوی سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد. خرید طلا و سکه می‌تواند ریسک سبد سرمایه‌گذاری‌مان را کاهش دهد.
معایب خرید و فروش طلا و سکه:
هزینه نگهداری: یکی از معایب خرید طلا، هزینه‌های نگهداری آن است. نگهداری طلا در برابر سرقت و بلایای طبیعی هزینه بالایی دارد.
ریسک بازار: طلا و دلار با توجه به شرایط اقتصادی کشور و جهان قیمت‌گذاری می‌شود. قیمت طلا و سکه ممکن است در کوتاه مدت دچار نوساناتی شود.
افق زمان سرمایه‌گذاری: طلا و سکه در کنار دیگر سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند ریسک را کاهش دهد اما باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری در طلا و سکه با افق زمانی بلندمدت جذابیت بیشتری دارد. ممکن است در کوتاه مدت سود کمی به سرمایه‌گذار تعلق گیرد.
مزایا و معایب خرید و فروش طلا در بورس
خرید و فروش طلا و دلار فیزیکی به دلیل هزینه نگهداری و کارمزد باعث کاهش سود سرمایه‌گذاری می‌شود. در این راستا سازمان بورس و اوراق بهادار شرایطی را مهیا کرده است که سرمایه‌گذاران بتوانند به راحتی در بورس، سکه و طلای را به صورت فیزیکی و اوراق معامله کنند. در ادامه به بیان مزایا و معایب این نوع سرمایه گذاری می‌پردازیم.
مزایای خرید و فروش طلا و سکه در بورس
- معاف از مالیات: معافیت مالیاتی یکی از دلایل استقبال از اوراق طلا و سکه است.
- بازدهی همسو با قیمت بازار فیزیکی: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های خرید و فروش اوراق طلا همسو بودن قیمت این اوراق با نوسانات قیمت بازار فیزیکی است.
- عدم امکان جعلی بودن: کسانی که قصد خرید طلا و سکه را از بورس دارند باید بدانند که این خرید بی ریسک بوده و اصل بودن آن توسط کارشناسان بورس بررسی شده است.
- خرید و فروش آسان: خرید و فروش طلا و سکه در بورس بسیاری آسان است. سرمایه‌گذاران با داشتن کد بورسی می‌توانند از طریق کارگزاری‌ها طلا و سکه فیزیکی یا اوراق آن را معامله کنند.
- تنوع روش‌های تهیه سکه و دلار: سکه و دلار به صورت صندوق کالایی با پشتوانه طلا، گواهی سپرده، قرارداد اختیار معامله و آتی می‌توان معامله کرد که در این مقاله به معرفی هر کدام از روش‌ها خواهیم پرداخت.
- شفافیت: بازار بورس دارای شفافیت است و تمام اطلاعات معامله در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد. سازمان بورس نیز بر معامله نظارت دارد.
- عدم هزینه نگهداری و کارمزد: اوراق طلا در بورس قابل معامله است و هیچ هزینه نگهداری ندارد. از طرفی ریسک نگهداری اوراق سکه و طلا صفر است. کارمزد خرید اوراق بسیار پایین است.
- نقدشوندگی بالا: سرعت خرید و فروش اوراق در بورس بسیار بالاست به همین خاطر نقدشوندگی خوبی دارد.
- واکنش سریع به نوسانات بازار: ممکن است هر خبر در رابطه با اقتصاد و سیاست بر قیمت سکه و طلا تاثیر بگذارد. سرمایه‌گذاران می‌توانند در کوتاه ترین زمان اوراق خود را بفروش برسانند.
معایب خرید طلا در بورس
- محدودیت در ساعات خرید و فروش: یکی از معایب خرید طلا در بورس محدودیت در ساعات معامله آن است. صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا از روز شنبه تا چهارشنبه ساعت 12 تا 16 قابل معامله است.
- داشتن کد بورسی: داشتن کد بورسی برای خرید و فروش اوراق طلا و سکه در بورس الزامی است.
مقایسه بازدهی صندوق‌های طلا و بازار فیزیکی
صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا به خاطر داشتن کارشناسان حرفه‌ای و مدیریت ریسک، گاها بازدهی بالاتری نسبت به بازار فیزیکی دارد. برای مشاهده صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا و مقایسه بازدهی هر کدام به سایت فیپیران به قسمت اوراق مبتنی بر سپرده کالایی مراجعه کنید.
روش‌های خرید و فروش طلا در بورس
خرید طلا در بورس شامل موارد زیر می‌شود که در ادامه هر کدام را به اختصار توضیح می‌دهیم:
- صندوق کالایی با پشتوانه طلا
- گواهی سپرده شمش طلا
- قرارداد آتی صندوق طلا
صندوق کالایی با پشتوانه طلا چیست؟
صندوق طلا یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. این صندوق با مدیریت حرفه‌ای، بخشی از منابع صندوق را به اوراق مشارکت، اوراق مشتقه و اوراق صندوق درآمد ثابت اختصاص می‌دهد.
منابع این صندوق حداقل 70 درصد در گواهی سپرده سکه و شمش طلا و مابقی در اوراق سرمایه‌گذاری می‌شود. ارزش صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا با قیمت دارایی پایه آن تغییر می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا به مقاله «صندوق سرمایه‌گذاری طلا و مزایا و معایب آن» مراجعه کنید.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید اوراق مبتنی بر طلا، از نوسانات طلا سود کسب کنند. اوراق این صندوق به روش ETF (خرید و فروش در بورس) قابل معامله است. قابل توجه است که سرمایه‌گذاری با مبلغ کم یکی از مزایای صندوق‌های کالایی است. به بیان ساده‌تر، سرمایه‌گذاران می‌توانند با حداقل 500 هزار تومان به صورت آنلاین اوراق مبتنی بر طلا را از طریق کارگزاری‌ها خریداری و همچنین به فروش برسانند.
با توجه به مدیریت حرفه‌ای در صندوق‌های مبتنی بر طلا، بازدهی این صندوق‌ها از بازدهی طلا و سکه فیزیکی بیشتر است. دامنه نوسان روزانه صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا مثبت و منفی 10 درصد است.
یکی از مزایای صندوق‌های کالایی، نقدشوندگی سریع آن است. اگر سرمایه‌گذار در یک مدت زمان کوتاه به پول نقد کمی احتیاج پیدا کند، می‌تواند قسمتی از دارایی خود را در صندوق به فروش برساند.
بهترین نماد طلا در بورس
برای یافتن بهترین نماد طلا در بورس به سایت fipiran.ir مراجعه کنید. در این سایت می‌توانید اطلاعات صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا را مشاهده و با یکدیگر مقایسه نمایید.
گواهی سپرده شمش طلا چیست؟
شمش طلا با عیار حداقل 995 و حداکثر 999.99 تولید می‌شود. در کشور ما شمش طلا با خلوص 995 به تولید و عرضه می‌رسد. یکی از راه‌های خرید شمش طلا در بورس کالا، خرید گواهی سپرده آن است.
یکی از مزایای گواهی سپرده شمش طلا، امکان خرید و فروش اوراق آن و همچنین تقاضا برای دریافت فیزیکی آن است. هر گواهی سپرده شمش طلا معادل 0.1 گرم (100 سوت) است. هر متقاضی باید حداقل 0.1 گرم گواهی سپرده تهیه کند. برای تحویل شمش طلا، هر سرمایه‌گذار باید 11 هزار گواهی معادل هزار و صد گرم طلا خریداری کرده باشد. حداکثر میزان خرید در هر سفارش معادل یک کیلوگرم «10 هزار واحد» است.
تمام اشخاص حقیقی می‌توانند در هر نماد معاملاتی به میزان حداکثر 50 کیلوگرم شمش طلا خریداری کنند. زمان تسویه معاملات گواهی سپرده شمش طلا همان روز معاملاتی است.
محدوده نوسان قیمت گواهی سپرده شمش طلا بین مثبت و منفی 5 درصد قیمت پایانی نماد در روز معاملاتی قبل است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص گواهی سپرده شمش طلا به سایت «gold.ime.co.ir» مراجعه کنید.
کسانی که قصد خرید گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا را دارند باید کد بازار مالی بورس کالا را دریافت کنند. روزهای معاملاتی گواهی سپرده شمش طلا با نماد «CD1GOB0001» هر روز از شنبه تا پنج شنبه ساعت 12 الی 15 است.
هزینه انبارداری هر واحد گواهی سپرده کالایی شمش طلا با احتساب مالیات افزوده محاسبه می‌شود. در زمان فروش گواهی سپرده، هزینه انبارداری از وجه معامله کسر و در دفتر دارایی انباردار اعمال خواهد شد. کسانی که قصد تحویل فیزیکی شمش طلا را دارند باید هزینه انبارداری را از طریق افزایش اعتبار دفتر خود تسویه کنند.
نحوه خرید گواهی شمش طلا از بورس
برای انجام معاملات گواهی سپرده کالایی شمش طلا، مشتری پول مورد نیاز را به حساب کارگزاری واریز می‌کند. کارگزار نیز معادل وجوه واریزی، وجه را با استفاده از شناسه واریز یکتای مشتری به حساب عملیاتی معرفی شده از سوی بورس کالا واریز می‌کند. بورس کالا حداکثر ظرف یک روز کاری، معادل وجوه واریزی، دفتر دارایی مشتری را شارژ می‌کند.
مراحل خرید گواهی شمش طلا از بورس به شرح زیر است:
- احراز هویت سجام
- دریافت کد بازار مالی بورس کالا
- واریز وجه به میزان سفارش توسط مشتری به حساب کارگزاری
- ارسال سفارش از مشتری به کارگزاری
- ثبت سفارش توسط کارگزاری به میزان درخواست مشتری
- تطبیق سفارش
- تسویه وجوه معامله
قرارداد اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله، قراردادی است که در آن خریدار حق دارد مقدار مشخصی از دارایی پایه را به مبلغ مشخص در آینده از فروشنده خریداری کند. اگر اختیار معامله فروش باشد، خریدار حق دارد مقدار مشخصی از دارایی را به مبلغ مشخص در آینده به فروشنده بفروشد.
در زمان عقد قرارداد اختیار معامله مواردی همچون نوع اختیار، زمان سررسید، قیمت اعمال و قیمت اختیار مشخص می‌شود که در ادامه به تعریف هر یک می‌پردازیم.
نوع اختیار: اختیار معامله به دو نوع اختیار خرید و فروش تقسیم می‌شود.
زمان سررسید: زمانی که هنگام سررسید آن، خریدار می‌تواند حقی را که اختیار آن را دارد (خرید یا فروش دارایی پایه)، استفاده کند.
قیمت اعمال: قیمتی که خرید یا فروش در آینده برمبنای آن انجام می‌شود.
قیمت اختیار: مبلغی است که خریدار اختیار معامله بابت خرید اختیار معامله به فروشنده می‌پردازد.
قرارداد آتی صندوق طلا چیست؟
قراردادهای آتی صندوق طلا یکی از ابزارهای نوین مالی است. منابع مالی این صندوق‌ها در بازار طلا سرمایه‌گذاری شده و قیمت آن نزدیک به قیمت طلای فیزیکی است.
برای فعالیت در قراردادهای آتی، مشتریان باید کد مشتقه دریافت کنند. سرمایه‌گذاران پس از واریز وجه تضمین اولیه به حساب خود، می‌توانند معاملاتی با موقعیت خرید یا فروش باز کنند. قراردادهای آتی صندوق طلا روزهای شنبه تا پنج‌شنبه از ساعت 10 تا 15 برقرار است. برای آشنایی بیشتر با قراردادهای آتی، به مقاله «نحوه معامله در قرارداد آتی» مراجعه کنید.
جمع‌بندی
همان طور که در این مقاله گفته شد امکان خرید طلا، سکه و شمش در بورس وجود دارد. یکی از مزایای عمده خرید غیرفیزیکی این فلزات گران‌بها، عدم هزینه نگهداری آن است. سرمایه‌گذاران با پرداخت کارمزد بسیار کم می‌توانند از طریق صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا، گواهی شمش طلا از بورس کالا، قرارداد آتی صندوق طلا و قرارداد اختیار معامله سکه طلا، در سکه و طلا سرمایه‌گذاری کنند.
