اگر به دنبال سرمایه گذاری در بورس هستید ولی می خواهید سود بیشتر و ریسک کمتری داشته باشید، خرید اوراق صندوق سهامی می‌تواند برایتان جذاب باشد. صندوقهای سهامی به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد تا با کمک تجربه و دانش مدیران صندوق، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند. صندوق سهامی نیز همچون دیگر صندوقهای سرمایه‌گذاری دارای مزایا و معایبی هستند که پیش از خرید اوراق باید مورد بررسی قرار گیرند. برای آشنایی بیشتر با ماهیت صندوق سهامی، مزایا و بازدهی آنها تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
صندوق سهامی چیست؟
سرمایه‌گذاری در سهام به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد. در روش مستقیم، سهامدار مسئول ریسک و بازدهی سبد خود است اما در روش غیرمستقیم، سهامدار با خرید اوراق صندوق سهامی ریسک سرمایه گذاری را نسبت به روش مستقیم کاهش می‌دهد و بازدهی بهتری کسب می‌کند.
صندوق سهامی به عنوان یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه شناخته می‌شود. در این صندوق، سرمایه‌های خرد جمع آوری و تحت مدیریت حرفه‌ای در یک سبد متنوع همچون سهام، اوراق درآمد ثابت، سپرده بانکی و ... سرمایه‌گذاری می‌شوند.
صندوق سهامی بخریم یا سهام؟
حفظ سرمایه یکی از مهم ترین اولویت‌ها در انتخاب یک سرمایه‌گذاری است. خرید سهام یکی از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک است و این امر موجب نگرانی بسیاری از سرمایه‌گذاران برای از دست دادن سرمایه خود می‌شود. از این رو «صندوق سهامی» برای کسانی که علاقمند به سرمایه‌گذاری در بورس هستند، اما دانش تحلیلی و فرصت رصد بازار را ندارند، بهترین انتخاب است.
صندوقهای سهامی به دلیل تنوع در سرمایه‌گذاری و مدیریت حرفه‌ای، ریسک سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش می‌دهد. علاوه بر این نباید نقدشوندگی که یکی دیگر از اولویت‌های انتخاب یک سرمایه‌گذاری است را نادیده بگیریم. صندوقهای سهامی به دلیل داشتن بازارگردان نقدشوندگی خوبی دارند.
به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌کنیم که با توجه به اهداف و سطح ریسک پذیری خود، در انتخاب صندوق سهامی مناسب دقت و با مشاوران مالی مشورت کنید. همچنین پیش از سرمایه گذاری، ترکیب دارایی‌های هر صندوق را بررسی و تحلیل نمایید.
مزایا و معایب صندوق سهامی
صندوقهای سهامی همانند هر ابزار سرمایه‌گذاری دیگری دارای مزایا و معایبی هستند که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
مزایای صندوق سهامی:
مدیریت حرفه‌ای: یکی از بزرگ‌ترین مزایای صندوق سهامی مدیریت حرفه‌ای آن است. بازدهی هر صندوق با توجه به ترکیب دارایی سبد با یکدیگر متفاوت است. در صندوق ها کارشناسان خبره از طرف سهامداران به خرید و فروش سهام می‌پردازند و در نهایت سهامداران از روند صعودی بازار سود بیشتری کسب می‌کنند.
نقدشوندگی بالا: نقدشوندگی اوراق صندوقهای سهامی به نسبت سهام شرکت‌ها بالاتر است. در زمان اصلاح بازار ممکن است صف‌های فروش سنگینی ایجاد شود اما در این صندوق‌ها می‌توانید به راحتی اوراق خود را بفروشید. برخی از صندوقهای سهامی هم ضامن نقدشوندگی دارند که این امر باعث تشویق بیشتر سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری می‌شود.
تنوع بخشیدن به سرمایه: صندوقهای سهامی در سهام‌های مختلف و اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند که این امر باعث تنوع بخشی به سرمایه و کاهش ریسک می‌شود.
عدم نیاز به دانش بورسی: صندوق سهامی برای کسانی که سواد اقتصادی و دانش بورسی کمی دارند بهترین گزینه است.
شفافیت و نظارت: صندوقهای سهامی تصمیمات مجمع صندوق و صورت وضعیت پرتفوی صندوق سهامی را به طور منظم و شفاف در سایت کدال منتشر می‌کنند.
معایب صندوق سهامی:
عدم بهره بردن از سود مجمع: کسانی که به صورت مستقیم سهام یک شرکت را خریداری می‌کنند، می‌توانند با نگهداری سهام خود در مجمع عمومی شرکت کنند و از سود تقسیمی بهره‌مند شوند. در حالی که چنین فرصتی برای صندوقهای سرمایه‌گذاری وجود ندارد.
عدم دخالت در انتخاب سبد سرمایه گذاری: مسئولیت چیدن یک سبد سرمایه‌گذاری در صندوق به عهده مدیریت آن است و سهامداران خرد نقشی در تصمیم گیری ندارند.
ترکیب دارایی ها در صندوق سهامی
دارایی‌های صندوقهای سرمایه‌گذاری با توجه به نوع صندوق با یکدیگر متفاوت است. صندوقهای سهامی وزن بیشتر دارایی خود را به سهام اختصاص می‌دهد. در این صندوق‌ها حداقل 70 درصد از سرمایه در سهام و باقی سرمایه جهت کاهش ریسک در بازارهای دیگر مثل اوراق درآمد ثابت و بانک سرمایه‌گذاری می‌شود.
میزان ترکیب دارایی هر صندوق با توجه به شرایط بازار به تشخیص مدیریت صندوق می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال ترکیب دارایی صندوق ارزش بیدار شامل 12.61 درصد «پنج سهم با بیشترین وزن»، 71.93 درصد «سایر سهام» و 12.61درصد سایر دارایی‌ها است. این ترکیب دارایی در زمان رشد بازار می‌تواند بازدهی قابل قبولی به سهامداران اختصاص دهد.
بازدهی و ریسک صندوق های سهامی
روند بازدهی صندوق سهامی وابسته به کاهش یا افزایش ارزش قیمت سهام‌های موجود در صندوق است. بازدهی صندوقهای سهامی قابل پیش بینی نیست و به استراتژی مدیریت هر صندوق بستگی دارد.
دامنه نوسان صندوقهای سهامی قابل معامله در بورس 10 درصد است و سرمایه‌گذاران از تفاوت قیمت خرید و فروش اوراق صندوق سهامی سود کسب می‌کنند.
از آنجایی که صندوق سهامی تحت مدیریت حرفه ای است، ریسک این صندوق نسبت به خرید مستقیم سهام کمتر است.
نحوه خرید صندوق سهامی
خرید و فروش اوراق صندوقهای سهامی به دو روش ETF (قابل معامله در بورس) و صدور - ابطال انجام می‌شود. در ادامه هر روش را به اختصار شرح می‌دهیم.
1-صندوقهای سهامی قابل معامله
اوراق صندوقهای سهامی که در تمام کارگزاری ها امکان معامله دارند را صندوقهای سهامی قابل معامله یا etf می‌گویند. تفاوت معامله این اوراق با روش صدور-ابطال در زمان انجام معامله است. زمانی که شما سفارش خود را ثبت می‌کنید در همان لحظه اعمال می‌شود اما در روش صدور – ابطال، خرید اوراق یک روز پس از ثبت درخواست و ابطال واحدها 3 الی 7 روز کاری زمان می‌برد. اوراق صندوق های سهامی که به روش etf معامله می‌شوند به جهت مزایایی همچون نقدشوندگی و معامله سریع واحدها، مورد استقبال سهامداران قرار گرفته است. سرمایه گذاران جهت معامله اوراق صندوق های سهامی قابل معامله در بورس باید حتما کد بورسی داشته و در یک کارگزاری عضو باشند. معامله اوراق صندوق های سهامی از روز شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 الی 15 صورت می‌گیرد.
2- صندوق سهامی صدور و ابطالی
در روش صدور و ابطال، سرمایه گذاران باید به وب سایت صندوق مورد نظر خود مراجعه کرده و تقاضای صدور یا ابطال را ثبت کنند. در این روش قیمت هر واحد بر اساس NAV صندوق تعیین می‌شود.
کلاهبرداری در صندوق های سرمایه گذاری
یکی از مهم‌ترین دغدغه سرمایه‌گذاران عدم اطمینان به صندوقهای سرمایه‌گذاری است. شایعات مبنی بر کلاهبرداری در صندوق‌ها برخی را نسبت به سرمایه‌گذاری مردد می‌کند. در اینجا می‌خواهم سوالات پرتکرار را پاسخ دهیم.
برای تاسیس صندوق‌ها نیاز به دریافت چند مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار است که دریافت این مجوزها کار آسانی نیست. در آخر باید مجوزها، مدارک شناسایی موسسان صندوق و طرح اساس‌نامه جهت ثبت به مرجع ثبت شرکت‌ها ارسال شود. پیش از آغاز پذیره نویسی، صندوق‌ها باید مدارکی همچون اسامی حسابرس و مدیران شرکت، فهرست هویت و اقامتگاه موسسان، تعداد واحدهای ممتاز صندوق و ... را تحویل سازمان بورس دهند. پس از ثبت شرکت و تکمیل مدارک، صندوق‌ها مجوز پذیره‌نویسی را دریافت می‌کنند.
کار سازمان بورس با صندوق‌ها پس از دریافت مجوز تمام نمی‌شود. صندوق‌ها به طور شفاف به صورت ماهانه گزارش‌ها و فعالیت‌های صندوق را به سازمان بورس ارائه کنند که این گزارش‌ها در سایت کدال و فیپ ایران منتشر می‌شود. همچنین هر صندوق اطلاعات روزانه و ماهانه صندوق را در سایت خود به نمایش می‌گذارد.
علاوه بر نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، مرکز سازمان نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه هم بر فعالیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری نظارت دارد. قابل توجه است که تا به امروز هیچ گزارشی از کلاهبرداری صندوق‌ها گزارش نشده است.
چگونه بهترین صندوق سهامی را انتخاب کنیم؟
مقایسه و بررسی عملکرد گذشته، یکی از عوامل موثر در انتخاب بهترین صندوق سهامی است. برای این کار می‌توانید به سایت fipiran.ir مراجعه کنید. در این سایت اطلاعات هر صندوق به همراه بازدهی آن در دوره‌های مختلف آمده است.
صندوق سهامی کارگزاری بیدار
کارگزاری بیدار در کنار دیگر صندوقهای سرمایه‌گذاری خود، یک صندوق سهامی با نماد «ارزش» دارد که این صندوق در تیر ماه سال 99 راه اندازی شد و طی این مدت تا زمان نگارش این مقاله، توانست بازدهی 83 درصدی را کسب کند. اوراق این صندوق از روش etf بوده و در تمام کارگزاری‌ها قابل معامله است.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی صندوق سهامی که یک نوع از صندوقهای سرمایه‌گذاری است، پرداختیم. منابع این صندوق حدود 70 درصد در سهام و باقی در اوراق کم ریسک همچون اوراق مشارکت و صندوقهای درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود.
اوراق صندوق های سهامی به دو روش ETF و صدور – ابطال قابل معامله است. امکان خرید اوراق صندوقهای etf در تمام کارگزاری‌ها امکان پذیر است. دامنه نوسان صندوقهای سهامی قابل معامله در بورس 10 درصد است و سرمایه‌گذاران از تفاوت قیمت خرید و فروش اوراق صندوق سهامی سود کسب می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین مزایای صندوق های سهامی، مدیریت حرفه‌ای و نقدشوندگی آن است. جهت مشاهده نمادهای صندوقهای سهامی و مقایسه بازدهی آنها به سایت فیپیران مراجعه کنید.
